Tổng hợp các bài mẫu soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường một cách đầy đủ và chi tiết nhất sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị kiến thức thật tốt cho mình trước các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Tìm Kiếm sẽ tổng hợp Top 10 mẫu soạn văn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Top 10 mẫu soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Số 1: Soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Nội dung bài học
– Đoạn trích bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông là đoạn văn súc tích đầy chất thơ về sông Hương
– Nét đặc sắc làm nên sức hấp dẫn cho đoạn thơ là những cảm xúc sâu lắng được tổng hợp từ một vố hiêu biết phong phú về ăn hóa, lịch sử, địa lí, văn chương cùng văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế
Bố cục
– Phần 1 (từ đầu đến quê hương xứ sở): hành trình của dòng sông Hương
– Phần 2 (còn lại): sông Hương của lịch sử, thơ ca
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
– Sông Hương ở thượng lưu được tác giả miêu tả
+ Nhà văn khắc họa dòng sông tươi đẹp và thơ mộng với những hình ảnh đầy ấn tượng:
- một bản trường ca của rừng già
- rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác
- dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng
+ Cách sử dụng từ ngữ độc đáo: bản trường ca của rừng già, dịu dàng và say đắm…
+ Sử dụng nhiều phép tu từ: so sánh kết hợp nhân hóa:
- sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di – gan phóng khoáng và man dại
- Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng…”
– Nét riêng trong lối viết
+ Đầu bài viết người đọc cảm nhận sự tài hoa từ ngòi bút Hoàng Phủ Ngọc Tường: liên tưởng, kì thú, xác đáng, ngôn từ gợi cảm… hấp dẫn về con sông mang nét thơ mộng
+ Kết thúc tác giả thể hiện trọn vẹn con sông, tâm hồn sâu thẳm của nó, dẫn dắt, mở sang đoạn tiếp
Câu 2 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
– Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố bộc lộ:
+ tài năng, khả năng quan sát, sử dụng ngôn ngữ của tác giả
+ sự am hiểu tường tận về vị trí địa lý, đặc tính của con sông
+ lối liên tưởng, so sánh tinh tế, thú vị
+ sự am hiểu kiến thức văn hóa, văn học
– Hiệu quả nghệ thuật: miêu tả được vẻ đẹp trầm mặc, cổ điển cùng với nét tươi mới, hiện đại
Câu 3 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Khi chảy vào thành phố Huế, sông Hương trở nên vui tươi hẳn lên và đặc biệt chậm rãi, êm dịu.
+ Tác giả đã sử dụng những hình ảnh, những cách ví von so sánh đầy sáng tạo:
- Phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non…
- điệu slow tình cảm riêng dành cho Huế
+ Sông Hương gặp thành phố như hòa quyện với điểm hẹn tình yêu, trở nên vui tươi, đặc biệt êm dịu, lãng mạn
+ Tác giả so sánh những nét đặc trưng của sông Hương với những dòng sông: sông Xen, sông Đa – nuýp, sông Nê – va, …….
– Tác giả dành tình cảm yêu mến đặc biệt cho con sông này, thấu hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp của dòng song
Câu 4 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
– Tác giả đã tô đậm con sông nhiều nét nên thơ dịu dàng, hoang dã, đã tình, lịch lãm, cổ kính của sông Hương
– Cách nhìn độc đáo mang tính phát hiện của tác giả
+ Từ góc nhìn văn hóa truyền thống lịch sử tác giả khắc họa sông Hương với nét tính cách riêng biệt
+ Tái hiện chân thực hình ảnh lịch sử và phẩm chất riêng của người Huế, đặc biệt vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm của người con gái Huế
+ góc nhìn độc đáo đa chiều , cách diễn tả phong phú
Câu 5 (trang 203 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
– Ngòi bút đặc sắc đầy cảm hứng và tài hoa của tác giả trong thể loại bút kí.
– Những hiểu biết sâu rộng về lịch sử văn hóa, nghệ thuật…
– Ngôn ngữ phong phú, mềm mại, giàu hình ảnh
– Kết hợp các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, nhân hóa…
– Kết hợp nhuần nhuyễn, điêu luyện giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa chủ quan và khách quan.
Luyện tập
– Tâm đắc với đoạn văn miêu tả vẻ đẹp của sông Hương ở thượng nguồn
– Cảm nhận
+ giữa rừng già Trường Sơn sông Hương tiềm ẩn trong mình vẻ đẹp độc đáo khác lạ dịu dàng ma mạnh mẽ, duyên dáng mà quyết liệt
+ sông Hương là bản trường ca của rừng già, sông Hương chẳng khác nào cô gái Di- gan phóng khoáng, man dại
+ hình ảnh so sánh mới lạ nổi bật tính cách đối lập của sông Hương
Xem thêm:
- Top 15 bài phân tích bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất
- Top 10 mẫu dàn ý bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất
- Top 10 mẫu sơ đồ tư duy bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất
- Top 10 mẫu soạn văn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất
Số 2: Soạn văn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Hướng dẫn đọc hiểu
Câu 1:
* Sông Hương vùng thượng lưu được tác giả miêu tả qua đoạn trích:
Sông Hương được miêu tả với những đối cực:
– Sông Hương “là bản trường ca của rừng già” với nhiều tiết tấu hoành tráng, dữ dội khi “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”. Và sông Hương khi “dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”
– Sông Hương như “một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”, có “bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng” và sông Hương như “cô gái đã bị chế ngự bản năng” “mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ”, “là người mẹ phù sa”, mang vẻ đẹp còn phong kín, bí ẩn
=> Sông Hương mang nét đẹp của con người xứ Huế, là một phần của Huế hay chính sông Hương đã góp phần tạo nên một tạng riêng của con người xứ Huế.
* Những hình ảnh, chi tiết ở trên đã cho thấy nét riêng trong lối viết kí của tác giả.
+ Tác giả sử dụng những từ ngữ giàu giá trị tạo hình, gợi tả chính xác vẻ đẹp sông Hương vừa hùng vĩ, man dại, vừa trữ tình say đắm lòng người.
+ Sử dụng thành công biện pháp so sánh và nhân hoá cùng liên tưởng liên tưởng kì thú, xác đáng, ngôn từ gợi cảm… tạo sức cuốn hút, hấp dẫn về một con sông mang linh hồn, sự sống.
Câu 2:
Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố bằng ngòi bút sắc sảo tác giả lại tái hiện thêm lần nữa con sông với vẻ đẹp lãng mạn:
– Nhưng khi ra khỏi vùng núi, sông Hương như một nàng tiên được đánh thức, như bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát của tuổi thanh xuân:
+ “Chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột”,
+ “uốn mình theo những đường cong thật mềm”,
+ “đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía Đông Bắc ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế”.
+ “trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột”
=> Từ tượng hình và cách liên tưởng táo bạo của tác giả khiến sông Hương có linh hồn, biết ý thức như một người con gái đáng yêu của xứ sở mình.
– Tác giả nhìn sông Hương qua nhiều trạng thái và vẻ đẹp khác nhau:
+ Có lúc “mềm như tấm lụa” khi qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo.
+ Có khi ánh lên “những mảng phản quang nhiều màu sắc”: “sớm xanh , trưa vàng, chiều tím” lúc đi qua những dãy đồi phía Tây Nam thành phố
+ Có lúc mang “vẻ đẹp trầm mặc nhất” “như triết lí, như cổ thi” khi vòng qua bao lăng tẩm, đền đài
+ Có lúc tươi tắn và trẻ trung khi gặp “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”
=> Bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa làm nổi bật vẻ đẹp vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng của sông Hương.
– Sông Hương được ví như: “người đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoang dại” được “người tình mong đợi đến đánh thức”
=> liên tưởng đặc biệt và năng lực quan sát tinh tế, sự phong phú về ngôn ngữ hình tượng tạo nên những câu văn mang đậm màu sắc và gây ấn tượng mạnh cho người đọc.
Câu 3:
Sông Hương khi chảy và thành phố có nét đặc trưng riêng.
– Sông Hương như “vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long…”
=> tâm trạng của một người đi xa “tìm đúng đường” về đang nao nức bồi hồi
=> Một so sánh lạ: dùng tiếng “vâng” e ấp, ngập ngừng, thiêng liêng trong tình yêu để tả hình dáng mềm mại của dòng sông=> cái nhìn tình tứ của nhà văn.
– Liên tưởng, suy tư của người nghệ sĩ:
+ So sánh sông Hương với sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét => những con sông là linh hồn của thủ đô, biểu tượng văn hoá của quốc gia và lòng tự hào về sông Hương và kinh thành Huế
=> Nét độc đáo nhất của dòng sông Hương đoạn này chính là ở những chi tiết và suy tư cảm nhận của một người con rất yêu, rất hiểu dòng sông và kinh thành Huế
Câu 4:
Tác giả cảm nhận sông Hương từ nhiều góc độ:
a) Trong quan hệ với lịch sử: Sông Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu những thế kỉ vinh quang của dân tộc:
– Thế kỉ XV ở sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi, nó mang tên là Linh Giang, nó là “dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía tây nam của tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ trung đại”.
– Thế kỉ XVIII, nó “vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”
– Thế kỉ XIX, nó “sống hết lịch sử bi tráng … với máu của những cuộc khởi nghĩa”
b) Sông Hương còn gắn với cuộc đời và thơ ca:
-“Có một dòng thi ca về sông Hương”, “dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”
=> Sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận.
– Sông Hương mang vẻ đẹp giản dị mà khác thường:
+ Khi nghe lời gọi của Tổ quốc: “nó biết cách tự hiến đời mình làm một chiến công”
+ Khi trở về với cuộc sống bình thường: “làm một người con gái dịu dàng của đất nước”
=> Lịch sử – hùng tráng và đời thường – giản dị, tự biết thích ứng với từng hoàn cảnh khác nhau.
– Chính vẻ đẹp ấy làm cho sông Hương không bao giờ lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ. Mỗi nhà thơ có một khám phá riêng về nét đẹp của dòng sông này
=> Sông Hương mang đến niềm cảm hứng bất tận, mới mẻ cho các nghệ sĩ.
Câu 5:
Nét đặc sắc riêng của phong cách nghệ thuật tác giả qua đoạn trích:
– Ngoài so sánh, tác giả còn sử dụng nhiều biện pháp nhân hoá, ẩn dụ, lối văn thuyết minh có cảm xúc như một kiểu đòn bẩy nghệ thuật giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm.
– Tình yêu say đắm, niềm tự hào tha thiết với quê hương xứ sở, với đối tượng miêu tả, khiến dòng sông trở nên lung linh huyền ảo, đa dạng như đời sống, như tâm hồn con người.
– Đặc biệt với sức liên tưởng kì diệu, sự hiểu biết phong phú về kiến thức địa lí, lịch sử, văn hóa nghệ thuật và những trải nghiệm của bản thân
– Sự tinh tế tài hoa, tao nhã, hướng nội
– Giọng điệu trữ tình giàu chất suy tưởng và triết luận
– Sự kết hợp giữa hội họa, nhạc và thơ
=> người viết đã làm nên thành công cho bài kí Ai đã đặt tên cho dòng sông ?
Luyện tập
Sông Hương ở ngoại vi thành phố:
Về đến đồng bằng, sông Hương có những thay đổi và bộc lộ nhiều vẻ đẹp đa dạng:
– Thay đổi:
+ Thay đổi về tính cách
+ Thay đổi hình dáng
=>Những thay đổi về mặt tự nhiên có thể giải thích được lại được tác giả giải thích bằng một tầm nhìn khác: dường như những thay đổi của sông Hương không phải do địa hình tự nhiên mà nó là bản chất, là thuộc tính của dòng Hương Giang. Về đến đồng bằng, con sông đã thực sự trở về với tính cách dịu dàng mềm mại linh hoạt. Từ tượng hình và cách liên tưởng táo bạo, tác giả đang nhìn sông Hương như một người con gái đáng yêu của xứ sở mình.
– Vẻ đẹp đa dạng: cảnh đẹp sông Hương như bức tranh nhiều đường nét
+ Vẻ đẹp đa màu sắc, biến ảo
+ Vẻ đẹp trầm mặc mang màu sắc triết lí, cổ thi
+ Vẻ đẹp vui tươi giữa những biển bãi xanh biếc của vùng ngoại ô
+ Vẻ đẹp mơ màng trong sương khói khi nó rời xa thành phố để đi qua những bờ tre, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ
=> Hoàng Phủ Ngọc Tường không phải đang viết về sông Hương như một cảnh đẹp tự nhiên của xứ Huế mà là đang viết về sông Hương như một người con của mảnh đất quê hương, một phần cơ thể của xứ Huế thơ mộng, lãng mạn và trữ tình. Thủ pháp so sánh, liên tưởng rộng tự do phóng khoáng rất đặc trưng của kí đã được tác giả sử dụng tối đa đã mang lại hiệu quả nghệ thuật cao.
=> Trong cái nhìn sâu sắc tinh tế và lãng mạn của tác giả, thủy trình của dòng sông Hương như cuộc tìm kiếm tình nhân của người con gái đẹp, duyên dáng và tình tứ.
Xem thêm:
- Top 15 mẫu tóm tắt bài Ai đã đặt tên cho dòng sông hay nhất
- Top 30 mẫu mở bài hay Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất
- Top 30 mẫu kết bài Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất
- Top 15 mẫu phân tích vẻ đẹp của sông Hương chi tiết nhất
Số 3: Bài soạn Ai đã đặt tên cho dòng sông
Câu 1. Sông Hương vùng thượng lưu được tác giả diễn tả như thế nào? Qua những hình ảnh, chi tiết, liên tưởng và thủ pháp nghệ thuật, hãy chứng minh nét riêng trong lối viết kí của tác giả.
Trả lời:
Sông Hương trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó mang vẻ đẹp của một sức sống mãnh liệt, hoang dại, bí ẩn, sâu thẳm nhưng cũng có lúc dịu dàng, say đắm.
– Sông Hương là “bản trường ca của rừng già”
+ Vẻ đẹp mãnh liệt: “rầm rộ … đại ngàn”, sự mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn sóng như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn…
+ Vẻ dịu dàng, say đắm: “Những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”.
– Là một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại.
– Là người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở.
Nghệ thuật: So sánh, nhân hoá, liệt kê, nhịp câu văn lúc nhanh lúc chậm….
Câu 2. Đoạn tả sông Hương chảy về đồng bằng và ngoại vi thành phố bộc lộ những phẩm chất nào trong ngòi bút của tác giả? Hiệu quả thẩm mĩ của lối viết đó?
Trả lời:
Đoạn tả sông Hương chảy về đồng bằng và ngoại vi thành phố Huế thật ấn tượng,với vốn hiểu biết tác giả đã miêu tả dòng sông Hương như người tình trong cuộc tìm kiếm tình yêu đích thực. Sự thay đổi: lưu tốc, màu sắc, đường nét…lúc vui tươi lúc triết lý…
phép Liệt kê các địa danh mà sông Hương đi qua, các chỗ sông Hương uốn mình. Chứng tỏ vốn hiểu biết của Hoàng Phủ Ngọc Tường rất sâu sắc cả về địa lý, địa danh, lịch sử và cả khoa học
Câu 3. Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế có nét đặc trưng gì? Phát hiện của tác giả về nét riêng biệt của sông Hương cho thấy những điều gì trong tình cảm của tác giả với xứ Huế và dòng sông?
Trả lời:
Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế:
– Sông Hương gặp thành phố – tình yêu, nên vui tươi và đặc biệt chậm rãi, êm dịu, mềm mại như điệu slow tình cảm.
– Sông Hương như người Tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya.
– Sông Hương như người tình dịu dàng (Thuý Kiều).
⟹ Tình cảm yêu Huế, hiểu biết sâu về sông Hương, có cái nhìn nghệ sĩ về sông Hương khi chảy qua Huế rất tự hào.
Câu 4. Tác giả đã tô đậm những phẩm chất gì của sông Hương qua lịch sử và trong thơ ca? Phân tích cách nhìn độc đáo mang tính phát hiện của tác giả?
Trả lời:
– Sông Hương đậm nét thơ, thật dịu dàng, thơ mộng mà hoang dã, đa tình, lịch lãm và cổ kính.
– Theo góc nhìn lịch sử, sông Hương đã cùng Huế đi qua bao thăng trầm, cùng Huế trải qua chiến tranh hi sinh mất mát để đi tới độc lập.
Câu 5. Qua đoạn trích, nêu những nét đặc sắc của văn phong tác giả ?
Trả lời:
Nét đặc sắc :
– Là cái tôi tính tế tài hoa, bác học.
– sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa Huế, dòng sông Hương
– văn phong tinh tế, linh hoạt, đầy tự hào và giàu lòng yêu nước
Số 4: Ai đã đặt tên cho dòng sông soạn bài
I. Tác giả
– Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại thành phố Huế.
– Quê gốc của ông ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
– Ông học tại Huế đến hết bậc Trung học, sau đó theo học tại các trường Đại học Sư phạm Sài Gòn (tốt nghiệp năm 1960), Trường Đại học Huế (tốt nghiệp năm 1964).
– Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường thoát ly lên chiến khu và tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ thông qua hoạt động văn học nghệ thuật.
– Ông từng là Tổng thư ký Hội Văn học nghệ thuật Bình – Trị – Thiên, Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt.
– Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn chuyên viết bút ký.
– Các sáng tác của ông có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ với tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…
– Một số tác phẩm chính: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho dòng sông (1986), Hoa trái quanh tôi (1995)…
II. Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác
– Tác phẩm được viết tại Huế vào ngày 4 tháng 1 năm 1981, sau đó được in trong tập sách cùng tên.
– Bài bút ký trên có ba phần, đoạn trích trong sách giáo khoa thuộc phần đầu tiên.
- Bố cục
Gồm 2 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “ mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở ”. Hành trình của Hương giang.
- Phần 2. Còn lại. Sông Hương – dòng sông của lịch sử và thơ ca.
- Tóm tắt
Trong các dòng sông đẹp trên đất nước, chỉ có sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Khi ở thượng nguồn, sông Hương đã là một bản trường ca của rừng già. Nó mang trong mình vẻ đẹp mãnh liệt và hoang dại, có nhiều ghềnh thác đáy vực bí ẩn.
Khi trở về đồng bằng, sông Hương thơ mộng làm say đắm lòng người. Hai bên bờ sông Hương chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông mềm như tấm lùa uốn cong, cảnh đẹp như bức tranh có đường nét, hình khối trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, cao đột ngột. Sông hương có vẻ đẹp da màu biến ảo: “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”. Đến khi qua thành phố Huế, sông Hương trôi đi thật chậm chảy lặng lờ như điệu slow. Sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Dòng sông này cũng đã sống những thế kỷ quang vinh với nhiệm vụ lịch sử của mình. Đó còn là dòng sông của thời gian, của sử thi.
- Ý nghĩa nhan đề
Tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường được in trong tập sách cùng tên. Khi đặt cho bài bút kí của mình nhan đề trên, nhà văn đã gửi gắm nhiều ý nghĩa. Trước hết, xét về kiểu câu: “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là một câu hỏi. Thật hiếm khi một câu hỏi lại được lấy làm nhan đề của một tác phẩm. Điều này đã thể hiện được nét độc đáo của nhà văn. Đồng thời, qua câu hỏi trên, Hoàng Phủ Ngọc Tường muốn hướng người đọc đến việc tìm hiểu nguồn gốc của dòng sông. Cụ thể hơn, đó là dòng sông Hương của xứ Huế mộng mơ. Con sông đã gắn bó với vùng đất này từ biết bao đời nay. Nguồn gốc của dòng sông bắt nguồn từ một huyền thoại mỹ lệ của người dân làng Thành Chung: “Người làng Thành Chung có nghề trồng rau thơm. Ở đây kể lại rằng vì yêu quí con sông xinh đẹp, nhân dân hai bờ sông đã nấu nước của trăm loài hoa đổ xuống dòng sông cho làn nước thơm tho mãi mãi”. Cái tên “sông Hương” sông thơm) – tuy giản dị nhưng lại chứa đựng một ý nghĩa thật sâu sắc.
Không chỉ vậy, qua nhan đề trên, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn bộc lộ một niềm tự hào về những con người nơi đây, với những nét văn hóa truyền thống được còn được giữ gìn từ ngàn xưa. Cũng như tác giả muốn bộc lộ sự biết ơn dành cho thế hệ đi trước đã có công khai phá vùng đất này. Đó là niềm tự hào sâu sắc dành cho quê hương, đất nước. “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” quả là một nhan đề độc đáo, chứa đựng nội dung tư tưởng mà Hoàng Phủ Ngọc Tường muốn gửi gắm.
III. Đọc – hiểu văn bản
- Dòng sông thiên nhiên
– Ở thượng nguồn: Sông Hương là “bản trường ca của rừng già”, “cô gái Di gan”, “người con gái của rừng già”, “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”.
– Từ thượng nguồn đến Huế: Sông Hương như người con gái lần đầu đến với tình yêu vừa e lệ ngại ngùng, vừa táo bạo chủ động.
– Trong lòng thành phố Huế: “Như một người con gái đắm say tình tứ khi bên người mình yêu”; người con gái tài hoa “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
– Từ biệt Huế ra biển: như một người con gái lưu luyến, thủy chung từ biệt người yêu.
=> Tác giả chủ yếu cảm nhận vẻ đẹp sông Hương từ góc độ tình yêu khiến sông Hương hiện lên như một người con gái chung tình hết lòng vì tình yêu.
- Dòng sông lịch sử
– Sông Hương là một nhân chứng lịch sử của Huế, của đất nước: “soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”, chứng kiến những mất mát đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX…
– Sông Hương như một công dân có ý thức trách nhiệm sâu sắc với đất nước: “biết hiến đời mình để làm nên chiến công, gắn bó với Huế qua nhiều cuộc chiến đấu anh hùng trong thời kì trung đại, đến cách mạng tháng tám cũng có những chiến công vang dội…
- Dòng sông văn hóa
– Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: Toàn bộ âm nhạc cổ điển Huế, những bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều được sinh thành trên sông nước sông Hương.
– Người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya: không bao giờ lặp lại trong cảm hứng của các thi nhân
=> Sông Hương chính là người con gái phóng khoáng, chung thủy trong tình yêu,anh dũng kiên cường trong lịch sử, tài hoa sáng tạo trong âm nhạc, trong văn hóa, khiêm nhường trong đời thương. Là hiện thân cho vẻ đẹp người con gái Huế.
Số 5: Soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 trang 203 SGK Ngữ văn 12, tập 1
– Sông Hương vùng thượng lưu được đặt trong mối quan hệ mật thiết với dãy Trường Sơn hùng vĩ. Ở đây, sông Hương có một thủy trình gian truân nhưng từ đó nó bộc lộ vẻ đẹp phóng khoáng, man dại, tràn đầy sức sống:
+ là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn.
+ như một cô gái Di gan phóng khoáng và man dại.
+ bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng.
– Đặc sắc trong lối viết kí của tác giả khi viết về sông Hương ở thượng lưu: hình ảnh hùng vĩ tuyệt đẹp, liên tưởng độc đáo, lối so sánh ví von độc đáo, sáng tạo và bất ngờ.
Câu 2 trang 203 SGK Ngữ văn 12, tập 1
– Quan sát tinh tế, miêu tả tỉ mỉ những khúc quanh, những đặc điểm trong thủy trình của dòng sông (ngã ba Tuần…Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo) -> am hiểu về đặc điểm địa lí của dòng sông.
– Hàng loạt so sánh, liên tưởng bất ngờ, thú vị, ấn tượng.
– Văn phong súc tích, mê đắm, tài hoa;
– Lối biểu đạt giàu hình tượng, gợi hình gợi cảm.
=> Lối viết này đem lại hiệu quả thẩm mĩ đặc sắc: vừa làm nổi bật vẻ đẹp đa chiều (trí tuệ, thơ mộng, trầm mặc), lột tả tính cách đầy chủ động, bản lĩnh của sông Hương vừa bày tỏ tình yêu tha thiết và sự am hiểu sâu sắc của tác giả về dòng sông quê nhà.
Câu 3 trang 203 SGK Ngữ văn 12, tập 1
– Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế liền vui tươi, duyên dáng, hạnh phúc như một cô gái gặp được người tình nhân đích thực của đời mình:
+ Thấy thành phố Huế liền kéo một nét thẳng thực yên tâm;
+ Khi giáp mặt với thành Huế liền uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến, đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu;
+ Tặng cho Huế điệu chảy lặng lờ, điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế; dòng chảy ngập ngừng như muốn đi muốn ở…vấn vương của một nỗi lòng;
+ Khi ra khỏi kinh thành còn quyến luyến quay trở lại gặp thành phố một lần nữa ở thị trấn Bao Vinh.
=> Cách miêu tả sông Hương khi vào đến thành phố Huế cho thấy sự gắn bó, am hiểu và tình yêu mãnh liệt, bền chặt mà tác giả dành cho Huế, cho dòng sông.
Câu 4 trang 203 SGK Ngữ văn 12, tập 1
– Trong lịch sử: sông Hương mang vẻ đẹp hùng tráng, vẻ vang bởi nó gắn bó với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc (tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới phía Nam của nước Đại Việt, soi bóng kinh thành Phú Xuân của Nguyễn Huệ vào thế kỉ 18, sống bi tráng cùng những cuộc khởi nghĩa thế kỉ 19, đi vào thời đại CMT8 và lập bao chiến công qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ
=> Sông Hương là dòng sông của thời gian ngân vang, của sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh biếc.
– Trong thơ ca: sông Hương mang vẻ đẹp phong phú, đa dạng và không bao giờ tự lặp lại mình trong trong cảm hứng của các nghệ sĩ, khi thì thấp thoáng trong bản đàn của Thúy Kiều trong Truyện Kiều (Nguyễn Du), khi thì thay màu bất ngờ trong thơ Tản Đà, khi thì hùng tráng trong thơ Cao Bá Quát hay trở thành sức mạnh phục sinh trong thơ Tố Hữu.
Câu 5 trang 203 SGK Ngữ văn 12, tập 1
– Đoạn trích cho thấy văn phong độc đáo của Hoàng Phủ Ngọc Tường: tao nhã, hướng nội, tinh tế, tài hoa.
– Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…
Luyện tập
Câu hỏi (trang 203 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
“Trong những dòng sông đẹp ở cả nước… chân núi Kim Phụng”
– Cái hay về ý tưởng:
+ Xây dựng nhiều trạng thái, cung bậc cảm xúc của con sông
+ Con sông Hương lúc này trở thành sinh thể có hồn, có tâm hồn, tính cách, bản ngã
– Hình ảnh: nhiều màu sắc, lung linh, huyền ảo, trầm ấm như đặc tính của dòng sông
– Ngôn ngữ: cô đọng, súc tích, diễn tả được thần thái của dòng sông, những cung bậc cảm xúc của chính nhà thơ khi cảm nhận về dòng sông.
Bố cục (2 phần)
– Phần 1 (từ đầu … quê hương xứ sở): hành trình của dòng sông Hương
– Phần 2 (còn lại): sông Hương của lịch sử, thơ ca
Số 6: Soạn văn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (trang 203 sgk Văn 12 Tập 1):
Sông Hương vùng thượng lưu hiện lên dưới ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường đầy dữ dội và mãnh liệt.
– Sông Hương giống như một bản trường ca dữ dội của núi rừng Trường Sơn, với những tiết tấu vô cùng hùng tráng. Trước khi về đến thành phố Huế, sông Hương đã trải qua biết bao ghềnh thác, cuộn xoáy.
– Giống như một cô gái Digan phóng khoáng đầy man dại. Rừng già đã tôi luyện cho sông Hương có một bản lĩnh đầy vững vàng và một tâm hồn trong sáng, đầy tự do.
– Nhưng cũng chính núi rừng Trường Sơn đã chế ngự hết những sức mạnh của sông Hương, để khi ra khỏi rừng, nó trở thành một người con gái đầy dịu dàng, là một người mẹ trở theo dòng phù sa đầy dinh dưỡng nuôi sống vùng đồng bằng màu mỡ.
=> Những hình ảnh so sánh vô cùng thú vị đã giúp sông Hương hiện lên sống động hơn và đầy hấp dấn. Người đọc mong chờ được tái ngộ dòng sông và ngóng chờ xem nó sẽ thay đổi như thế nào.
Câu 2 (trang 203 sgk Văn 12 Tập 1):
Sông Hương hiện lên theo một cách mới đầy khác lạ khi chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố.
– Sông Hương đã trở nên đầy dịu dàng, trở thành một người mẹ mang theo nguồn phù sa màu mỡ để nuôi sống cư dân hai bên bờ sông.
– Sông Hương liên tục thay đổi dòng chảy, lúc thì uốn cong về phía này, lúc lại đột ngột bẻ ngoặt sang phía khác, như những dải lụa thật mềm mại, như những chiếc uốn cung rất nhẹ nhàng. Điều này càng khiến cho dòng sông trở nên dịu dàng, đầy thu hút.
– Sông Hương như một người con gái đỏm dáng, điệu đà, liên tục khoác lên mình những bộ đồ khác nhau, tùy theo thời tiết mây trời. Lúc thì mặt nước trở nên xanh thắm, lúc lại phản quang những màu sắc rực rỡ khác nhau của nền trời ngoại ô thành phố. Sáng thì xanh, trưa chuyển sang vàng, tối lại một màu tím thẫm mơ mộng. Nhà văn đã có cái nhìn đầy tinh tế mới có thể khám phá ra được bước chuyển màu đầy thú vị của dòng sông ấy.
– Không chỉ thế, giống như một người con gái tài sắc vẹn toàn, sông Hương còn mang vẻ đẹp của cổ thi, của triết lí. Bởi vì sông Hương uốn lượn, chảy quanh những khu lăng tẩm, cung điện ở ngoại vi thành phố cho nên nó cũng nhuốm một màu sắc đầy thi vị, trầm mặc, tĩnh lặng, hết sức nên thơ và đầy chất Huế. Nếu như không sống gắn bó với dòng sông này, tác giả sẽ không thể có một cái nhìn bao quát, mang màu sắc thơ mộng như thế về dòng sông Hương được. Không chỉ am hiểu dòng sông, nhà văn còn am hiểu lịch sử của đất cố đô, am hiểu những trầm tích văn hóa đã soi mình để làm nên vẻ đẹp trầm mặc ấy của con sông.
– Sau khúc trầm của lịch sử, dòng sông trở nên tươi vui với những bờ bãi xanh biếc của hai bờ ngoại ô thành phố. Nó trở nên mơ mộng trong những bờ bãi, vườn rau, hàng tre bụi trúc của vùng thôn quê Vĩ Dạ.
Câu 3 (trang 203 sgk Văn 12 Tập 1):
Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế lại mang một màu sắc đặc trưng mới:
– Vẫn là những cử chỉ hết mực nhẹ nhàng, và đồng thời tươi vui hẳn lên khi được gặp lại thành phố thơ mộng, như được gặp lại một người tình thủy chung của mình.
– Tác giả còn so sánh với những dòng sông nổi tiếng trên thế giới để thấy rằng, ở mỗi vùng đất địa linh, đều gắn bó với một con sông. Con sông chảy qua lòng thành phố, đóng góp một vai trò vô cùng quan trọng vào sự phát triển chung của thành phố ấy. Và con sông Hương cũng vậy.
– Bằng vốn hiểu biết phong phú, tác giả đã giúp ta có một cái nhìn rộng mở hơn về các dòng sông trên thế giới, từ đó thêm yêu thêm quí con sông Hương quê mình. Ta hiểu vì sao mà dòng sông như luyến lưu, như buồn bâng khuâng, như không muốn chia tay người bạn của mình. Đó là nỗi buồn vương vấn, có chút lẳng lơ, nhưng cũng lại rất kín đáo.
=> Nét độc đáo của tác giả trong đoạn miêu tả dòng sông chảy qua thành phố Huế chính là những suy tư và cảm nhận của một con người gắn bó máu thịt với xứ Huế mộng mơ.
Câu 4 (trang 203 sgk Văn 12 Tập 1):
a) Sông Hương trong lịch sử:
– Sông Hương âm vang những bản hùng ca dựng nước từ thời các vua Hùng mấy ngàn năm trước.
– Sông Hương được ghi vào sổ sách địa lí quốc gia từ thời Nguyễn Trãi. Đó là dòng sông ở nơi biên thùy xa xôi, nơi bảo vệ biên cương tổ quốc.
– Sông Hương cũng gắn liền với những sự nghiệp hiển hách của người anh hùng áo vải cờ đào Nguyễn Huệ, với những chiến thắng vang dội trong lịch sử.
– Sông Hương oằn mình gánh chịu những cuộc khởi nghĩa nhằm lật đổ triều đình Huế thối nát.
– Sông Hương chứng kiến cuộc khởi nghĩa tháng 8 đầy oanh liệt, hào hùng của dân tộc ta.
=> Đây là một dòng sông của lịch sử, dòng sông gắn với những bước thăng trầm của lịch sử dân tộc.
b) Sông Hương trong thi ca:
Mỗi nhà thơ lại có một khám phá riêng, hết sức độc đáo về dòng sông này.
– Tản Đà thì thấy đây là dòng sông màu sắc: “Dòng sông trắng – lá cây xanh”
– Bà Huyện Thanh Quan vẫn một nối niềm hoài cổ, nhớ về quá khứ vàng son xa xưa.
– Cao Bá Quát đúng như chí khí của mình, thấy dòng sông: “như kiếm dựng trời xanh”
– Tố Hữu lại là một nhà thơ cách mạng, nhìn thấy sức sống, sự phục hồi của dòng sông trong thời đại mới.
Câu 5 (trang 203 sgk Văn 12 Tập 1):
– Hoàng Phủ Ngọc Tường hiện lên với phong cách đầy tinh tế, giọng văn trữ tình đậm chất trí tuệ trong phong cách viết kí sự.
– Bài viết còn cho thấy tình yêu sâu sắc của nhà văn đối với xứ Huế mộng mơ. Điều đó khiến dòng sông hiện lên như một người tình đầy thân thiết với nhà văn.
Luyện tập
Sông Hương hiện lên theo một cách mới đầy khác lạ khi chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố.
-Sông Hương đã trở nên đầy dịu dàng, trở thành một người mẹ mang theo nguồn phù sa màu mỡ để nuôi sống cư dân hai bên bờ sông.
– Sông Hương liên tục thay đổi dòng chảy, lúc thì uốn cong về phía này, lúc lại đột ngột bẻ ngoặt sang phía khác, như những dải lụa thật mềm mại, như những chiếc uốn cung rất nhẹ nhàng. Điều này càng khiến cho dòng sông trở nên dịu dàng, đầy thu hút.
– Sông Hương như một người con gái đỏm dáng, điệu đà, liên tục khoác lên mình những bộ đồ khác nhau, tùy theo thời tiết mây trời. Lúc thì mặt nước trở nên xanh thắm, lúc lại phản quang những màu sắc rực rỡ khác nhau của nền trời ngoại ô thành phố. Sáng thì xanh, trưa chuyển sang vàng, tối lại một màu tím thẫm mơ mộng. Nhà văn đã có cái nhìn đầy tinh tế mới có thể khám phá ra được bước chuyển màu đầy thú vị của dòng sông ấy.
– Không chỉ thế, giống như một người con gái tài sắc vẹn toàn, sông Hương còn mang vẻ đẹp của cổ thi, của triết lí. Bởi vì sông Hương uốn lượn, chảy quanh những khu lăng tẩm, cung điện ở ngoại vi thành phố cho nên nó cũng nhuốm một màu sắc đầy thi vị, trầm mặc, tĩnh lặng, hết sức nên thơ và đầy chất Huế. Nếu như không sống gắn bó với dòng sông này, tác giả sẽ không thể có một cái nhìn bao quát, mang màu sắc thơ mộng như thế về dòng sông Hương được. Không chỉ am hiểu dòng sông, nhà văn còn am hiểu lịch sử của đất cố đô, am hiểu những trầm tích văn hóa đã soi mình để làm nên vẻ đẹp trầm mặc ấy của con sông.
– Sau khúc trầm của lịch sử, dòng sông trở nên tươi vui với những bờ bãi xanh biếc của hai bờ ngoại ô thành phố. Nó trở nên mơ mộng trong những bờ bãi, vườn rau, hàng tre bụi trúc của vùng thôn quê Vĩ Dạ.
Số 7: Bài soạn Ai đã đặt tên cho dòng sông
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Sông Hương vùng thượng lưu được tác giả diễn tả như thế nào? Qua những hình ảnh, chi tiết, liên tưởng và thủ pháp nghệ thuật, hãy chứng minh nét riêng trong lối viết kí của tác giả.
– Vẻ hùng vĩ với hình ảnh những đoạn sông “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc…”.
– Vẻ đẹp rất thơ mộng và trữ tình khiến người ta không khỏi say mê, cảm thán bằng “vẻ dịu dàng, say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”.
– Dáng vẻ của một người con gái Di-gan “phóng khoáng và hoang dại” thật quyến rũ, bí ẩn, cùng với “bản lĩnh gan dạ tâm hồn tự do và trong sáng”.
– Khi ra khỏi rừng già sông Hương như “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: Rũ bỏ cái cá tính mạnh mẽ, hoang dại để trở mình biến thành một người phụ nữ dịu dàng, một người mẹ bao dung.
=> Đặc sắc trong lối viết kí của tác giả: Những liên tưởng so sánh độc đáo, sáng tạo.
Câu 2. Đoạn tả sông Hương chảy về đồng bằng và ngoại vi thành phố bộc lộ những phẩm chất nào trong ngòi bút của tác giả? Hiệu quả thẩm mĩ của lối viết đó?
– Sự quan sát tỉ mỉ, tinh tế trong việc miêu tả hành trình của sông Hương: “Sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm…”
– Những so sánh liên tưởng độc đáo: “Người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”…
=> Hiệu quả thẩm mĩ: V ừa làm nổi bật vẻ đẹp đa chiều (trí tuệ, thơ mộng, trầm mặc)của sông Hương vừa bày tỏ tình yêu tha thiết và sự am hiểu sâu sắc của tác giả về dòng sông.
Câu 3. Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế có nét đặc trưng gì? Phát hiện của tác giả về nét riêng biệt của sông Hương cho thấy những điều gì trong tình cảm của tác giả với xứ Huế và dòng sông?
– Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế: “vui tươi hẳn lên”:
- Khi giáp mặt với thành Huế liền uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến, đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu;
- Tặng cho Huế điệu chảy lặng lờ, điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế; dòng chảy ngập ngừng như muốn đi muốn ở…vấn vương của một nỗi lòng;
- Khi ra khỏi kinh thành còn quyến luyến quay trở lại gặp thành phố một lần nữa ở thị trấn Bao Vinh.
– Phát hiện của tác giả về nét riêng biệt của sông Hương cho thấy tác giả vô cùng gắn bó, am hiểu sông Hương và xứ Huế.
Câu 4. Tác giả đã tô đậm những phẩm chất gì của sông Hương qua lịch sử và trong thơ ca? Phân tích cách nhìn độc đáo mang tính phát hiện của tác giả?
* Dòng sông lịch sử:
– Sông Hương là một nhân chứng lịch sử của Huế, của đất nước: “soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”, chứng kiến những mất mát đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX, …
– Sông Hương như một công dân có ý thức trách nhiệm sâu sắc với đất nước: “biết hiến đời mình để làm nên chiến công”, …
– Là một người con gái anh hùng: cùng gắn bó với Huế qua nhiều cuộc chiến đấu anh hùng trong thời kì trung đại, đến cách mạng tháng tám cũng có những chiến công vang dội, …
* Dòng sông thơ ca:
– Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: toàn bộ âm nhạc cổ điển Huế, những bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều được sinh thành trên sông nước sông Hương.
– Là người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya: không bao giờ lặp lại trong cảm hứng của các thi nhân.
=> Tác giả đã phát hiện ra những vẻ đẹp trên từ góc độ nhiều phương diện khác nhau để hiểu hết được giá trị của con sông. Sông Hương không chỉ là một con sông vô tri, mà trở nên có linh hồn, gửi gắm giá trị ngàn đời của xứ Huế.
Câu 5. Qua đoạn trích, nêu những nét đặc sắc của văn phong tác giả.
Nét đặc sắc trong văn phong của Hoàng Phủ Ngọc Tường: Những cảm xúc sâu lắng được tổng hợp từ một vốn hiểu biết văn hóa phong phú về văn hóa, lịch sử và văn chương cùng một văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa. Ngôn ngữ sử dụng trong sáng, giàu hình ảnh, giàu chất thơ…
II. Luyện tập
Anh (chị) tâm đắc nhất với đoạn văn nào trong bài bút kí? Qua đoạn văn đó, hãy phân tích những nét đặc sắc về ý tưởng, hình ảnh và ngôn ngữ của tác giả.
– Đoạn văn miêu tả sông Hương khi ở thượng nguồn.
– Gợi ý:
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn chuyên về bút kí. Một trong những tác phẩm đặc sắc của ông phải kể đến “Ai đã đặt tên cho dòng sông”. Nổi bật trong tác phẩm là hình tượng dòng sông Hương, đặc biệt nhất là khi ở thượng nguồn.
Con sông Hương ở thượng nguồn được Hoàng Phủ Ngọc Tường khắc họa với hai nét đẹp: mãnh liệt hoang dại nhưng cũng đầy dịu dàng và say đắm. Hành trình của Hương giang cũng giống như mọi con sông khác – bắt đầu từ thượng nguồn – nơi mà trong cảm nhận của nhà văn, giống như “bản trường ca của rừng già”. Quả là như vậy, con sông ở đây đã gắn liền với dãy núi Trường Sơn hùng vĩ. Nó mang trong mình vẻ đẹp mạnh mẽ với sức mạnh nguyên sơ bản năng: “rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”. Phép tu từ so sánh kết hợp với động từ mạnh và lối điệp cấu trúc đã khiến con sông hiện lên giống như một bản nhạc giàu cung bậc của thiên nhiên. Nhưng bản trường ca ấy không chỉ hào hùng, mà vẫn mang nét trữ tình sâu lắng. Sau những “rầm rộ”, “cuộn xoáy”, con sống đã dần trở nên “dịu dàng” hơn, đằm thắm hơn để rồi có thể làm “say đắm” bất cứ chàng trai nào khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nó “giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”.
Đặc sắc nhất đó là vẻ đẹp nguyên sơ, hoang dã của rừng già đã đem đến cho nó một vẻ đẹp mà trong suy cảm của nhà văn giống như một “cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”. Chúng ta đã biết đến những cô gái Di-gan là những người thích sống lang thang, tự do và yêu ca hát. Họ là những người thiếu nữ có vẻ đẹp man dại đầy quyến rũ. Khi so sánh con sông với những cô gái Di-gan, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khắc vào tâm trí người đọc một ấn tượng mạnh về vẻ đẹp hoang dại nhưng cũng rất thiếu nữ, rất tình tứ của con sông. Một vẻ đẹp tự do, phóng khoáng và đầy hấp dẫn.
Nhà văn muốn đem đến cho bạn đọc một cái nhìn sâu hơn, muốn “ghi công” sông Hương như một “đấng sáng tạo” đã góp phần tạo nên, gìn giữ và bảo tồn văn hóa của một vùng thiên nhiên xứ sở. Nếu như bấy lâu nay, chúng ta mới chỉ nhìn sông Hương ở vẻ đẹp bên ngoài. Nhưng lại quên mất đi nó còn là nơi khởi nguồn, một sự bắt đầu của một không gian văn hóa – văn hóa Huế. Dòng sông “ trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở” có nghĩa là nó duy trì và bồi đắp “phù sa” cho cả một vùng văn hóa được hình thành hai bên bờ sông . Vậy nhưng “dòng sông hình như không muốn bộc lộ” cái công lao to lớn ấy. Nó đã âm thầm chảy và đã lặng lẽ cống hiến cho Huế nhiều thế kỷ: “ Nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản chất của sông Hương với cuộc hành trình gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng”. Khi đọc câu văn, người đọc mới thấy hết được nét độc đáo trong ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Nhà văn đã cho thấy chiều sâu vẻ đẹp và “nhân cách” của dòng sông, là nét “tính cách” đáng trân trọng của Hương giang mà Hoàng Phủ Ngọc Tường muốn khắc họa.
Như vậy, con sông Hương ở thượng nguồn được nhà văn khắc họa thật độc đáo. Bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông” đã giúp người đọc hiểu hơn về nét đẹp của sông Hương – một biểu tượng của thành phố Huế.
Số 8: Ai đã đặt tên cho dòng sông soạn bài
Tác giả – tác phẩm
a) Tác giả
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn chuyên viết bút kí.
Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.
Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
b) Tác phẩm.
Ai đã đặt tên cho dòng sông? Là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế, ngày 4-1-1981, in trong tập sách cùng tên. Bài bút kí có ba phần, văn bản là phần trích thứ nhất.
-
Tìm hiểu văn bản
Câu 1:
Sông Hương vùng thượng lưu được tác giả diễn tả mang một vẻ đẹp không chỉ với sức sống mãnh liệt, bí ẩn, sâu thẳm, hoang dại mà còn dịu dàng, say đắm. Tác giả đã sử dụng biện pháp so sánh dòng sông như “bản trường ca của rừng già”, “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn” thể hiện được sự hoang dại của nó, những ghềnh thác, cuộn sóng sự hùng vĩ của dòng sông khiến người đọc không thể không liên tưởng. Một dòng sông mang trong nó những vẻ huyền bí vẫn còn hoang sơ, vẻ đẹp của thiên nhiên không thể cưỡng nổi. Những cây cỏ xung quanh, những sinh vật bên dòng sông như có linh hồn hóa cho dòng sông thêm vẻ kì vĩ hơn.
Vẻ dịu dàng, đắm say của dòng sông với những sắc màu rực rỡ “những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”.
Dòng sông Hương được ví như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại. Một tâm hồn như cô gái đẹp rất tự do, trong sáng và tràn đầy sức sống. Lấy từ một truyện cổ xưa gắn liền với hình ảnh cô gái Di-gan tác giả đã hóa dòng sông với hình tượng tuyệt đẹp.
Ngay từ đầu tác phẩm ta đã thấy được vẻ kì thú của dòng sông qua ánh mắt quan sát tinh tế của Hoàng Phủ Ngọc Tường, tác giả sử dụng những từ ngữ gợi cảm tạo sự lôi cuốn, cuốn hút dẫn người đọc vào sâu hơn và thưởng ngoạn con sông Hương tuyệt đẹp này. Có thể không cần biết đến sông Hương ngoài đời thế nào, nhưng đi vào văn thơ của ông người đọc như được chiêm ngưỡng tận mắt, cảm thụ thực sự khi đứng trước sông Hương.
Câu 2:
Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố bằng ngòi bút sắc sảo tác giả lại tái hiện thêm lần nữa con sông với vẻ đẹp lãng mạn. Sông Hương được ví như: “người đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoang dại” được “người tình mong đợi đến đánh thức”. Quả là một liên tưởng đặc biệt. Qua đó ta nhận biết được ngòi bút của nhà văn lột tả được năng lực qua sát tinh tế và sự phong phú về ngôn ngữ hình tượng tạo nên những câu văn mang đậm màu sắc và gây ấn tượng mạnh cho người đọc. Sông Hương đến đây uốn mình theo đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Dòng sông đã được gán cho có linh hồn, biết ý thức và đi tìm một thứ gì đó với nó. Dòng sông mềm mại như “tấm lụa”, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, nó vẫn “trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách”. Bằng cách vận dụng kiến thức văn hóa, văn học tác giả đã khiến người đọc ấn tượng về vẻ đẹp trầm mặc, như triết lí, như cổ thi gắn với những thành quách, lăng tẩm của vua chúa thời trước.
Câu 3:
Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế có nét đẹp rất riêng. Nếu như ở trên chúng ta thấy được vẻ đẹp hoang sơ hay mềm mại dịu dàng thì đến đây ta lại thấy một nét đẹp đặc biệt của dòng sông, nét đẹp như nói lên thay cho nét đẹp của những người con nơi đây. Con sông được khám phá, phát hiện ở sắc thái tâm trạng, sông Hương gặp thành phố như điểm hẹn tình yêu, trở nên vui tươi, chậm rãi, êm dịu…Đến hình ảnh khi dòng sông gặp “chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non”. Tác giả thể hiện được hình dáng đặc biệt của chiếc cầu và thêm tính cách dịu dàng, kín đáo của người Huế. Ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường thực sự thăng hoa khi vẽ nên những hình ảnh đầy ấn tượng ấy.
Theo quan sát của tác giả về mặt địa lý “những chi lưu ấy, cùng hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông Hương khi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh”. Con sông dường như tìm được sự yên bình, tĩnh lặng nơi giữa lòng thành phố, để trầm tư suy nghĩ. Tác giả cũng lặng người đưa tâm hồn mình nhớ về những “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”. Rồi con sông ngập ngừng như có “những vấn vương của một nỗi lòng, không nỡ rời xa thành phố…”.
Câu 4:
Tác giả đã tô đậm cho con sông Hương ấy bao nét thơ thật dịu dang, thơ mộng mà hoang dã, đa tình, lịch lãm và cổ kính. Từ góc độ văn hóa truyền thống lịch sử tác giả cũng đã khắc họa sông Hương với nét tính cách đăc biệt qua đó cũng tái hiện lại cho bạn đọc những hình ảnh trong lịch sử và gắn liền với những phẩm chất rất riêng của người Huế. Mà đặc biệt hơn là vẻ đẹp của người con gái Huế luôn nhẹ nhàng, bay bổng mà rất đằm thắm.
Câu 5: Nét đặc sắc rất riêng trong văn phong của tác giả được thể hiện trong đoạn trích:
Cảm xúc sâu lắng được tổng hợp từ nhiều vốn hiểu biết khác nhau: văn hóa, địa lý, lịch sử, văn chương cùng với văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa.
Đem tâm hồn với tình yêu say đắm với quê hương, một nỗi thiết tha giống như con sông Hương không nỡ rời thành phố vẫn luyến lưu, tâm hồn thêm lung linh, huyền ảo.
Ngôn ngữ trong sáng, phong phú, uyển chuyển, giàu hình ảnh, chất thơ, sử dụng nhiều phép tu từ: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ…
Sự kết hợp hài hòa giữa trí tuệ và cảm xúc, giữa chủ quan và khách quan.
Số 9: Soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Hướng dẫn đọc hiểu
- Sông Hương vùng thượng nguồn – quan hệ sâu sắc với dãy Trường Sơn
Tên gốc: ″A Pàng″ → dòng sông tựa như ″Đời người″ nó đã chở đầy phận người từ thuở giọt địa chất sinh ra (Sử thi buồn) ⇒ cảm xúc hướng nội.
″rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn″ → Sự mãnh liệt, hoang dại.
″dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng″ (màu sắc rực rỡ)→ Vẻ đẹp dịu dàng, say đắm.
″như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại″ (nhân hoá) với rừng già đã hun đúc một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng; cũng chính vì rừng già đã chế ngự sức mạnh bản năng để khi ra khỏi rừng, nó mang ″một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa″.
⇒ Sông Hương là ″một bản trường ca của rừng già″ với nhiều tiết tấu vừa hùng tráng vừa dữ dội. Nó đã mang vẻ đẹp của một sức sống vừa mãnh liệt và hoang dại; vừa dịu dàng vừa say đắm và đầy cá tính (nét riêng trong lối viết kí của tác giả). Đó cũng là một tâm hồn sâu thẳm vừa sục sôi vừa đằm thắm của ″thiếu nữ A Pàng″.
Giá trị nghệ thuật:
– Liên tưởng kì thú, xác đáng.
– Ngôn từ gợi cảm.
⇒ Sức cuốn hút và hấp dẫn về một con sông mang linh hồn với sự sống
- Sông Hương trong mối quan hệ với kinh thành Huế
″người tình mong đợi″
– Sông Hương đã chảy về đồng bằng và ngoại vi thành phố: ″người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng″ được ″người tình mong đợi đến đánh thức″.
– Giữa những cánh đồng Châu Hoá đầy hoa dại: sông Hương là ″cô gái đẹp nằm ngủ mơ màng″.
– Ra khỏi vùng núi:
+ Xuôi về đồng bằng: Chuyển dòng liên tục với vòng giữa những khúc quanh đột ngột và uốn mình theo những đường cong thật mềm… đã vẽ nên một hình cung thật tròn về phía đông bắc và đã ôm lấy chân đồi Thiên Mụ → như nàng tiên được đánh thức và sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát của tuổi thanh xuân.
+ Đến ngoại vi thành phố như là : Sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn…
Chân núi Ngọc Trản: Sắc nước thì xanh thẳm… trôi đi giữa những hai dãy đồi sừng sững như thành quách.
Vọng Cảnh và Tam Thai, Lựu Bảo: Dòng sông mềm như tấm lụa… những mảng phản quang có rất nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố, ″sớm xanh, trưa vàng và chiều tím″… giấc ngủ nghìn năm của vua chúa đã được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch với niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ đã lan toả khắp một vùng thượng lưu.
⇒ Vẻ đẹp dịu dàng, khi thì kiêu hãnh, bừng sáng và tươi tắn, trẻ trung ; khi thì trầm mặc như triết lí, như cổ thi.
Giá trị nghệ thuật:
– Kiến thức địa lí đã giúp tác giả miêu tả rất tỉ mỉ sông Hương với những khúc quanh và lưu vực của nó.
– Kiến thức văn hoá và văn học đã tạo ấn tượng về vẻ đẹp trầm mặc.
– Quan sát tinh tế về ngôn từ phong phú đã tạo ra câu văn đầy màu sắc tạo hình và ấn tượng.
– Bút pháp tả đã kể kết hợp cùng với nhuần nhuyễn và tài hoa tạo ra sự phối cảnh kì thú mà rất hài hoà giữa sông Hương với thiên nhiên xứ Huế.
- Sông Hương chảy vào thành phố
Sông Hương ″tìm đúng đường về″
– Sông Hương vui tươi hẳn lên → gặp được thành phố như đến với điểm hẹn tình yêu.
– Chiếc cầu trắng của thành phố đã in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non.
– Uốn một cánh ung rất nhẹ sang đến Cồn Hến, đường cong đã làm cho dòng sông đã mềm hẳn đi, như một tiếng ″vâng″ không nói ra của tình yêu.
– Chảy lặng lờ như nhịp điệu làm chậm lại, tình cảm dành riêng cho Huế.
– Ngập ngừng như lửa muốn đi và lửa muốn ở lại, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.
⇒ Sông Hương êm dịu và rất mềm mại, chậm rãi và ngập ngừng như có ″những vấn vương của một nỗi lòng″ không nỡ rời xa thành phố.
– Trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh đó vào những đêm hội rằm thánh Bảy→ vẻ đẹp ấy rất là lộng lẫy.
– Như sực nhiên nhớ lại một điều gì đó mà chưa kịp nói ra, nó đột ngột đổi dòng rồi sẽ rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối … nỗi vương vấn với cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu → phát hiện rất độc đáo.
Tóm lại, Sông Hương như một cô gái Huế rất tài hoa và dịu dàng mà sâu sắc; đa tình mà kín đáo; lẳng lơ nhưng lại rất mực chung tình và có khoé trang điểm mà không hề loè loẹt như cô dâu ở Huế ngày xưa nữa mà ngay trong sắc áo điều lục.
Giá trị ghệ thuật:
Hình ảnh ấn tượng đã cảm nhận được rất tinh tế và đã liên tưởng so sánh rất bất ngờ lí thú → tình yêu say đắm mà con sông đã làm cho ngòi bút tác giả thăng hoa. Đó cung là những nét bút dịu dàng, tình tứ và đắm đuối.
– Cảm nhận sông Hương với nhiều góc độ: con mắt hội hoạ (sông Hương với những đường nét tinh tế làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô), cảm nhận âm nhạc (điệu chậm rãi, sâu lắng, trữ tình; tiếng đàn của Kiều), cái nhìn đắm say của một trái tim đa tình (sông Hường như là một người tình dịu dàng và chung thuỷ).
- Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử dân tộc, với cuộc đời và thi ca
a) Với lịch sử dân tộc
Dòng sông biên thuỳ xa xôi của đất nước các vua Hùng.
– Dòng Linh Giang (dòng sông thiêng) trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi.
– Dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ trung đại.
– Nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ.
– Nó sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX với máu của những cuộc khởi nghĩa.
– Nó đi vào thời đại Cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển.
⇒ Sông Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu những thế kỉ vinh quang từ thời vua Hùng dựng nước đến Cách mạng tháng Tám thàng công.
b) Sông Hương với cuộc đời và thi ca
– Với cuộc đời:
+ Sông Hương là nhân chứng nhẫn nại và kiên cường qua những thăng trầm của cuộc đời.
+ Khi nghe lời kêu gọi, nó biết cách tự hiến mình làm một chiến công, để rồi nó trở về với cuộc sống đời thường, làm một người con gái dịu dàng của đất nước → dòng sông mang vẻ đẹp giản dị mà khác thường.
– Với thi ca:
+ ″Dòng sông trắng – lá cây xanh″ trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà.
+ Là vẻ đẹp hùng tráng ″như kiến dựng trời xanh″ trong thơ Cao Bá Quát.
+ Nỗi quan hoài vạn cổ vạn cổ với bóng chiều bảng lảng trong thơ Bà Huyện Thanh Quan.
+ Nó đột khởi thành sức mạnh phục sinh của tâm hồn trong thơ Tố Hữu.
⇒ Dòng sông ″ không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ″.
Tổng kết Nội dung tác phẩm
– Văn phong tao nhã, cảm xúc hướng nội tài hoa, cách cảm nhận tinh tế của một cây bút giàu trí tuệ, tổng hợp từ vốn hiểu biết sâu rộng đã làm nên sức hấp dẫn đặc biệt của bài kí.
– Đoạn trích thể hiện vẻ đẹp của dòng sông Hương và xứ Huế. Qua đó, tác giả gởi gắm tình yêu và lòng tự hào tha thiết về sông Hương, xứ Huế và cũng là cho đất nước.
– Có tình cảm với Huế, trân trọng và giữ gìn những cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp và những nét đẹp văn hoá truyền thống; tinh tế và nhạy cảm đối với cuộc sống xung quanh.
– Kĩ năng đọc hiểu thể tuỳ bút theo đặc trưng thể loại, vận dụng tri thức bài học để đọc và viết các văn bản tương đương.
Số 10: Soạn văn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Bố cục
– Phần 1 (từ đầu đến “quê hương xứ sở”): Thủy trình của sông Hương
– Phần 2 (còn lại): Vẻ đẹp lịch sử, văn hóa và thi ca của sông Hương
Câu 1 (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Sông Hương ở vùng thượng lưu:
– Sông Hương như “một bản trường ca của rừng già”: “rầm rộ … màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”, “rừng già đã hun đúc … tự do và trong sáng”
→ Từ ngữ tạo hình, gợi tả vẻ đẹp của sông Hương ở vùng thượng nguồn vừa hùng vĩ, man dại vừa trữ tình, say đắm lòng người
– Nhà văn đã khéo léo so sánh sông Hương với “cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”, nhân hóa sông Hương thành một thực thể sống động, có hồn
– Hình ảnh so sánh độc đáo “Sông Hương như người mẹ phú sa của một vùng văn hóa xứ sở”
Câu 2 (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
– Đoạn tả sông Hương chảy về đổng bằng và ngoại vi thành phố bộc lộ những phẩm chất trong ngòi bút tác giả là:
+ Liên tưởng phong phú
+ So sánh, nhân hóa hấp dẫ, độc đáo
+ Vốn hiểu biết phong phú trên nhiều lĩnh vực
– Hiệu quả: góp phần bộc lộ tình yêu của tác giả đối với dòng sông và làm cho hình ảnh dòng sông hiện lên rõ nét, chân thực và đẹp đẽ
Câu 3 (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế
– Nét đẹp của dòng sông khi chảy vào thành phố có nét khác biệt so với khu chảy ở ngoại ô
– Dòng sông trở nên vui tươi nhưng cũng rất êm dịu, như một điệu slow tình cảm của xứ Huế
– Dòng sông như người con gái tinh tế đánh đàn trong đêm khuya
Câu 4 (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Sông Hương – dòng sông của lịch sử và thơ ca:
Dòng sông lịch sử
– Tên của dòng sông được ghi trong cuốn “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi
– Sông Hương là một nhân chứng lịch sử của xứ Huế, của đất nước:
+ Là điểm tựa, bảo vệ biên cương thời Đại Việt
+ Thế kỉ XVIII, vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân với tên tuổi người anh hùng Nguyễn Huệ
+ Nó đọng lại đến bầm da, tím máu, “nó sống hết lịch sử bi tráng của thể kỉ XIX”
+ Nó đi vào thời đại của cuộc cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển
+ Nó chứng kiến cuộc tổng tiến công và nổi dậy màu xuân năm 1968
Vẻ đẹp của sông Hương dưới góc độ văn hóa
– Tác giả cho rằng đó là một dòng thi ca về sông hương, đó là một dòng sông không bao giờ lặp lại mình
– Tác giả gắn sông Hương với âm nhạc cổ điển Huế
Câu 5 (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Nét riêng trong phong cách của tác giả:
– Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…
– Lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.
Luyện tập
Câu 1 (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
– Văn phong hướng nội, súc tích, tinh tế và tài hoa
– Sức liên tưởng phong phú, vốn hiểu biết phong phú trên nhiều lĩnh vực
– Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, giàu chất thơ, sử dụng các biện pháp tu từ (so sánh, nhân hóa…)
– Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan
Nội dung chính của văn bản:
– Nội dung: với những trang viết mê đắm, tài hoa, bài kí cho chúng ta cảm nhận sâu sắc vẻ đpẹ của dòng sông Hương thơ mộng, trữ tình, cái nôi của nền văn hóa Huế
– Nghệ thuật: văn phong hướng nội, súc tích, hình ảnh giàu sức liên tưởng, ngôn ngữ phong phú, giàu chất thơ,…
Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ Top 10 mẫu soạn văn Ai đã đặt tên cho dòng sông chi tiết nhất đến các bạn học sinh chuẩn bị cho các kì thi. Top 10 Tìm Kiếm hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích, giúp cũng cố kiến thức cho các bạn học sinh lớp 12.
