Tổng hợp các bài mẫu phân tích ý nghĩa nhan đề Từ ấy của tác giả Tố Hữu một cách đầy đủ và chi tiết nhất sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị kiến thức thật tốt cho mình trước các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Tìm Kiếm sẽ tổng hợp Top 5 mẫu phân tích ý nghĩa nhan đề Từ ấy chi tiết nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Top 5 mẫu phân tích ý nghĩa nhan đề Từ ấy
Số 1: Phân tích ý nghĩa nhan đề Từ ấy
Những năm trước 1945, là thời kỳ nhưng mà nhiều thi sĩ đang loay hoay đi tìm lý tưởng văn học thực sự cho mình. Họ đã hoàn toàn khám phá ra cái tôi trong các tác phẩm, nhưng hồ hết đều bị bối rối trước thực tiễn. Sự ra đời của trào lưu thơ mới ghi lại một bước ngoặt quan trọng của nền văn học Việt Nam về tư tưởng và nghệ thuật, nhưng cũng bộc lộ những bất cập lớn lúc các thi sĩ, nhà văn đều có xu thế thoát ly hiện nay.
Trên thực tiễn, cảm hứng buồn đang chiếm ưu thế. Một số thi sĩ trình bày sự méo mó trong tư tưởng và lãng mạn hóa hiện thực một cách ko cần thiết. Chính thi sĩ Chế Lan Viên đã từng căm ghét cuộc sống hiện thực và đã viết:
Nhắm mắt nhắm mũi cho bóng tối
Rộng lớn như một đêm buồn
Hãy để tâm hồn say sưa với những lời nói điêu
Bạn đã hy vọng cõi âm bao lâu rồi?
Nguyên nhân là do thực tiễn khổ đau tàn khốc, Đảng chưa có định hướng rõ ràng, chưa ăn sâu vào đời sống của nhân dân. Trong lúc các nhà văn còn đang mải miết đi tìm ý nghĩa thực sự của văn học thì Tố Hữu đã sớm được xúc tiếp với lý tưởng cách mệnh và được đứng vào hàng ngũ của Đảng.
Từ đó là khúc dạo đầu vui tươi của một người cộng sản lúc gặp được lý tưởng của Đảng. Đó là lúc tâm hồn được hồi sinh, trí tuệ tỏa sáng, nhìn thấy trách nhiệm lớn lao với cuộc đời. Thơ Tố Hữu hay lúc liên kết thâm thúy lí tưởng cộng sản, tình mến thương con người và thú vui hướng tới tương lai.
Từ đó đã kết tinh vẻ đẹp đấy và tạo nên sức hút lớn đối với những con người chân chính đã và đang đi theo lý tưởng của mình. Thi sĩ đã khơi dậy lòng tâm huyết và ý chí quyết tâm của bao thế hệ để họ hôm nay và tương lai thực hiện ước nguyện xây dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.
Nhan đề “chữ đấy” còn trình bày tâm thế hồ hởi, hào hứng cũng như khát vọng được phục vụ Đảng, góp sức cho tổ quốc.
Thời kỳ này, văn học phân thành ba trường phái: văn học hiện thực, văn học lãng mạn và văn học cách mệnh. Trong đó văn học cách mệnh bị thực dân Pháp cấm hoàn toàn. Tuy nhiên, Tố Hữu đã hoạt động tích cực trên lĩnh vực văn học, biến văn học của mình thành vũ khí chống lại quân thù.
Bài thơ “Từ đấy” trình bày phút giây thiết tha của những người cộng sản chân chính, trở thành bài thơ ca tụng lý tưởng cách mệnh; mô tả thú vui sướng của một thanh niên còn đang hoang mang, tuyệt vọng với cuộc sống thì đột nhiên có một ánh sáng mới, xinh tươi, mạnh mẽ tỏa sáng khắp tâm hồn anh – ánh sáng của Đảng.
Chính thi sĩ đã viết:
Đứng giữa hai dòng nước
Biết chọn suối tốt để nước chảy.
Thi sĩ cũng như bao người khác, đã từng phải vật lộn để tìm lý tưởng sống cho mình. Thi sĩ ko đủ niềm tin vào cách mệnh, nhưng cũng ko thể quay lưng bỏ mặc đồng bào khổ đau. Bài thơ “từ đấy” ra đời ghi lại sự lựa chọn đứng hẳn về phía cách mệnh và Đảng của thi sĩ để tiếp tục góp sức, tiếp tục phụng sự Tổ quốc, đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. .
“Từ đấy” là một trong những bài thơ hay nhất của Tố Hữu, có ý nghĩa đặc thù ghi lại một bước ngoặt trong sự nghiệp của Tố Hữu. Đồng thời kêu gọi sự tham gia đông đảo hơn nữa của các từng lớp thanh niên yêu nước vào sự nghiệp bảo vệ và cứu nước.
Số 2: Cảm nhận về ý nghĩa nhan đề Từ ấy
Tố Hữu tên thật là Nguyễn Kim Thành, ông sinh và và lớn lên tại Thừa Thiên Huế, là một trong những nhà thơ tiêu biểu cho phong trào thơ cách mạng Việt Nam. Nhắc đến thơ Tố Hữu là nhắc đến những vần thơ mang đậm tính trữ tình cách mạnh, thể hiện khát khao, ý chí của những người cách mạng nặng lòng với đất nước.
Những tâm sự của ông qua từng vần thơ đều mang tầm vóc thời đại, của một cái tôi cộng đồng. Có thể nói, Tố Hữu chính là lá cờ đầu của thơ ca kháng chiến với hàng loạt các tập thơ tiêu biểu như Từ ấy, Việt Bắc, Gió lộng, Ra trận hay Máu và hoa. Bài thơ Từ ấy được trích trong tập thơ cùng tên là một bông hoa đẹp trong vườn thơ đầy hương sắc của ông.
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
Mở đầu bài thơ là lời thơ mang đậm chất tự sự, nhà thơ nhắc lại một sự kiện trọng đại trong đời mình. Trạng ngữ “Từ ấy” đặt đầu câu đã nhấn mạnh thời điểm đầy ý nghĩa khi tác giả bước vào hàng ngũ Đảng, được giác ngộ lý tưởng Đảng Cộng sản. Hình ảnh “nắng hạ” kết hợp với động từ mạnh “bừng” cùng nghệ thuật ẩn dụ đã khẳng định lý tưởng cách mạng tác động vô cùng mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ.
Nguồn sáng ấy không phải là nắng vàng ấm áp của mùa thu hay nắng xuân mơn man nhè nhẹ mà đó là nặng hạ mang vẻ rực rỡ, chói chang làm bừng tỉnh cả nhận thức và tình cảm trong con người chàng trai tuổi 18 tràn trề sức trẻ. Đó là nguồn sáng được khởi phát từ ánh mặt trời khác thường, đặc biệt và duy nhất “mặt trời chân lý”.
Nếu mặt trời tạo hóa ban tặng ánh sáng làm vạn vật sinh sôi thì mặt trời chân lý mang đến những tư tưởng, con đường đúng đắn cho cách mạng, báo hiệu những điều đẹp đẽ, tươi sáng cho sự nghiệp giải phóng dân tộc phía trước.
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng”
Mặt trời chân lý rọi sáng trái tim người chiến sĩ khiến tâm hồn như rạo rực, như say mê. Hình ảnh so sánh thật gần gũi hồn tôi-vườn hoa lá càng tô đậm sức sống mãnh liệt, niềm vui cực độ của nhà thơ lúc ấy.
Vườn hoa lá với một thế giới đủ hương sắc, thanh âm như hòa nhập, sôi động và dạt dào sức sống cũng như tâm hồn thi nhân lúc này đây đang vỡ òa với bao cảm xúc tự hào, tin yêu, hy vọng, vui sướng khi được lý tưởng Đảng sáng soi. Đó là một niềm vui quá đỗi lớn lao đối với một kẻ yêu nước, khát khao tận hiến đời mình cho cách mạng, cho nhân dân.
Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải đến muôn nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời
Trong văn học giai đoạn 1932-1945, thơ ca chủ yếu đề cao cái tôi cá nhân, họ chọn một cái tôi thoát ly để rời xa thực tại bất công, chán chường. Riêng với Tố Hữu đó là một cái tôi riêng, cái tôi gắn với cộng động, gắn cuộc đời mình, với nhân dân.
Câu thơ đầy chủ động “Tôi buộc lòng tôi với mọi người” đã thể hiện được một trái tim giàu tình cảm, vì nhân dân và ý thức tự nguyện gắn bó với nhân dân của tác giả. Động từ “trang trải” kết hợp với danh từ “muôn nơi” cùng lối nói quá đã cho thấy được sự đồng cảm của nhà thơ với những nỗi khổ cực, lầm than của nhân dân mình trên mọi miền đất nước.
“Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”
Lời thơ vừa tha thiết lại vừa mạnh mẽ, khẳng định khối đại đoàn kết toàn dân tộc được kết lại từ lòng nhân ái, ý thức vì mọi người. Những hồn khổ được gắn kết, những người cùng lý tưởng phải hợp sức để tạo nên sức mạnh tập thể, tiến bước trên con đường có lý tưởng cách mạng sáng soi.
“Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ”
Bốn câu thơ cuối bài một lần nữa khẳng định tình cảm dạt dào của người chiến sĩ với nhân dân mình. Điệp từ “là” kết hợp cùng biện pháp điệp cấu trúc và các từ cùng trường từ vựng gia đình “con”, “anh”, “em” đã nhấn mạnh được tình cảm thân thiết như tình thân ruột thịt. Đó là một tình cảm ấm áp, sẻ chia, quan tâm, lo lắng của thành viên dành cho đại gia đình lớn đang trong cơn khốn cùng, gian khổ. Đó là một tấm lòng đồng cảm, vượt lên những ích kỷ, hẹp hòi của cái tôi cá nhân để sống vì người khác.
Thật xúc động khi nhà thơ đã dành những câu thơ cuối bài để viết về những “kiếp phôi pha” bất hạnh, mưu sinh dãi dầu mưa năng để kiếm sống, viết về những em nhỏ “cù bơ cù bất” đói rét trong cuộc đời. Qua những hình ảnh ấy phải chăng tác giả muốn khẳng định đến cuối cùng, lý tưởng cao đẹp nhất của Đảng cộng sản chính là chiến đầu vì nhân dân, vì hạnh phúc của những kiếp người, đặc biệt là với những phận đời nghèo khổ, thương đau.
Bằng thể thơ bảy chữ, kết hợp với giọng điệu vừa tự hào vừa tha thiết, sục sôi, tác giả đã cho thấy tâm nguyện của một thanh niên yêu nước được giác ngộ và say mê, tin yêu vào lý tưởng cách mạng. “Từ ấy” đã trở thành một bài thơ bất hủ, nhắc nhở mỗi chúng ta về ý thức và trách nhiệm với cuộc đời mình, với đất nước, nhân dân.
Số 3: Nêu ý nghĩa nhan đề Từ ấy
Bài thơ Từ ấy là cái mốc đánh dấu thời điểm (1937) của nhà Thơ Tố Hữu, khi ông được kết nạp Đảng năm 1938. Qua tác phẩm của mình ông thể hiện giác ngộ khi gặp ánh sáng lí tưởng cộng sản. Hay nó chính là tuyên ngôn nghệ thuật của Tố Hữu – là một tâm hồn trong trẻo của tuổi mười tám, đôi mươi đi theo lí tưởng cao đẹp, dám sống, dám đấu tranh.
Xuyên suốt bài thơ là niềm say mê mãnh liệt và vui sướng tràn trề cùng với nhận thức mới về lẽ sống, sự chuyển biến sâu sắc trong tâm hồn khi gặp gỡ và được giác ngộ lí tưởng cộng sản.
Mở đầu bài thơ ông đã diễn tả niềm vui sướng, say mê khi gặp lí tưởng của Đảng. Hai câu đầu viết theo bút pháp tự sự: Từ ấy trong tói….Rất đậm hương và rộn tiếng chim. Từ ấy. là lúc nhà thơ mới vào tuổi 18 thật trẻ trung được mặt trời chân lí cách mạng soi sáng đường đời.
Hình ảnh ẩn dụ nắng hạ cho nguồn nhiệt lượng cách mạng làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ mặt trời chân lí là một liên kết đầy sáng tạo giữa hình ảnh và ngữ nghĩa. Câu thơ ca ngợi ánh sáng diệu kì của cách mạng. Đó là thứ ánh sáng của tư tưởng cộng sản – ánh sáng của những công bình xã hội, của chân lí xã hội.
Hai câu thơ sau của khổ thơ đầu, chợt vụt thoát bay bổng, dạt dào cảm hứng lãng mạn. Những vang động và vui tươi tràn ngập trong tâm hồn được so sánh bằng những hình ảnh và âm thanh lấy từ thiên nhiên tạo vật: vườn hoa lá, đậm hương, rộn tiếng chim. Đón nhận ánh sáng cách mạng là Tố Hữu đã đón nhận một con đường thênh thang tươi sáng cho cuộc đời, cho hồn thơ: một cuộc đời có ý nghĩa thiêng liêng, to lớn, một hồn thơ bát ngát tình yêu cách mạng, yêu đồng bào.
Tiếp nối mạch cảm xúc toàn bài thơ, khổ thơ thứ hai biểu hiện những nhận thức về lẽ sống. Hai dòng thơ mở đầu khổ hai: nhà thơ khẳng định quan niệm mới mẻ về lẽ sống là sự gắn bó hài hòa giữa cái tôi cá nhân với cái ta chung của mọi người.
Động từ buộc là một động từ mạnh thể hiện ý thức tự nguyện sâu sắc và quyết tâm sắt đá của Tố Hữu để vượt qua ranh giới của cái tôi để chan hòa mọi người “Tôi buộc lòng tôi với mọi người”. Từ đó, tâm hồn nhà thơ vươn đến trăm nơi (hoán dụ) và trang trải sẻ chia bằng những đồng cảm sâu sắc, chân thành và tự nguyện đến với những con người cụ thể.
Hai dòng thơ sau bộc lộ tình yêu thương của người bằng tình yêu giai cấp rõ ràng. Nhà thơ đặc biệt quan tâm đến quần chúng lao khổ: “Để hồn tôi với bao hồn khổ” và từ đó như một biện chứng mang cái tất yếu là sức mạnh tổng hợp: “Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”. Ta cũng gặp điều đó trong thơ Nguyễn Khoa Điềm – nhà thơ trưởng thành trong thời kì chống Mĩ xâm lược: khi chúng ta cầm tay mọi người – Đất nước vẹn tròn, to lớn.
Tố Hữu đã khẳng định mối liên hệ sâu sắc giữa văn học và đời sống, mà chủ yếu là cuộc sống của quần chúng nhân dân. Khép lại bài thơ ở khổ cuối là: Sự chuyển biến sâu sắc trong tâm hồn nhà thơ. Trước khi gặp cách mạng, Tố Hữu là một thanh niên tiểu tư sản.
Khi ánh sáng cách mạng như Mặt trời chân lí chói qua tim, đã giúp nhà thơ vượt qua những tầm thường ích kỉ trong đời sống tâm hồn chật hẹp để vươn đến một tình yêu vẹn tròn to lớn. Nhà thơ tự nhận mình là con của vạn nhà trong nghĩa đồng bào thiêng liêng nhất, là em của vạn kiếp phôi pha gần gũi bằng tình cảm xót thương những kiếp đời lao khổ, bất hạnh, những kiếp sống mòn mỏi, đáng thương là anh của vạn đầu em nhỏ, cù bất cù bơ.
Từ những cảm nhận ấy đã giúp nhà thơ say mê hoạt động cách mạng với những thiết tha cao đẹp cống hiến đời mình góp phần giải phóng đất nước, giải phóng những kiếp lầm than trong xã hội tăm tối dưới bóng thù xâm.
Tóm lại hồn thơ Tố Hữu chứa chan tình yêu giai cấp và niềm biết ơn sâu sắc cách mạng. Thơ Tố Hữu rõ ràng là thơ trữ tình – chính luận, hướng người đọc đến chân trời tươi sáng. Tiếng nói trong thơ là tiếng nói của một nhà thơ vô sản chân chính. Giọng thơ chân thành, sôi nổi, nồng nàn. Hình ảnh thơ tươi sáng, ngôn ngữ giàu tính dân tộc.
Số 4: Phân tích ý nghĩa nhan đề Từ ấy
Tố Hữu ngọn cờ chiến đấu của thơ ca cách mạng Việt Nam. Tiếng thơ của ông mang đậm chất trữ tình, chính trị. Cả đời thơ Tố Hữu dường như chỉ ca ngợi Đảng, Bác Hồ và nhân dân Việt Nam. Đọc thơ ông ta thấy từng sự kiện lịch sử được hiện lên, trong đó một mốc son quan trọng đánh dấu cuộc đời cách mạng nhà thơ là khi ông chính thức được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Bài thơ “Từ ấy” đã chân thành ghi lại cảm xúc vui tươi, sung sướng và lời tâm nguyện của người thanh niên yêu nước được giác ngộ lí tưởng cách mạng.
Bài thơ mở đầu cho con đường cách mạng và con đường thi ca của Tố Hữu được rút ra ở tập thơ “Từ ấy”_tập thơ đầu tay của Tố Hữu là tiếng hát say mê, trong trẻo của người thanh niên cộng sản. Tập thơ gồm ba phần: máu lửa, xiềng xích và giải phóng.“Từ ấy”nằm trong phần máu lửa.
Trước khi bắt gặp ánh sáng cộng sản Tố Hữu cũng như biết bao người thanh niên trí thức Việt Nam mịt mờ không lí tưởng, không xác định được hướng đi cho mình. Đúng như ông đã từng nói trong bài thơ “Nhớ đồng”:
“Đâu những ngày xưa, tôi nhớ tôi
Băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời
Vẩn vơ theo mãi vòng quanh quẩn
Muốn thoát, than ôi, bước chẳng rời”
Nhưng kể từ khi được giác ngộ lí tưởng, tham gia vào Đảng 7/1938 “Từ ấy” nhấn mạnh mốc thời gian trong đời, “mốc son đáng nhớ trong tâm hồn người thanh niên tuổi mười tám đôi mươi đi theo lí tưởng cao đẹp, dám sống dám làm dám đấu tranh”. Mở ra cho tác phẩm là tâm trạng vui tươi, sung sướng của tác giả khi được ánh sáng của Đảng soi đường:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim”
“Nắng hạ”, “mặt trời” là các hiện tượng tự nhiên được nhà thơ nhắc đến với một niềm thành kính thiêng liêng. Nắng hạ và mặt trời là hai nguồn sáng ấm nóng, rực rỡ, bất diệt chiếu sáng cho mọi nguồn sống của vạn vật trên trái đất. Hình ảnh ấy được sử dụng theo lối ẩn dụ để chỉ ánh sáng cách mạng của Đảng. Tác giả sử dụng các động từ “bừng” chỉ ánh sáng phát ra đột ngột, “chói” chỉ ánh sáng xuyên mạnh, có ấn tượng với người tiếp nhận.
Cũng như vậy lí tưởng cộng sản như ánh sáng chói lòa, bất ngờ đến xóa tan đi màn đêm tăm tối trong tư tưởng của những tháng ngày vô nghĩa mà nhà thơ đã trải qua. Tố Hữu nhận thức điều đó không chỉ bằng lí trí mà còn cảm nhận bằng trái tim của người chiến sĩ. Để giờ đây tác giả cảm thấy:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Ở đây tác giả có sử dụng phép so sánh ngầm không dừng từ “như” thay vào từ “là”. Tố Hữu lột tả niềm vui sướng tột cùng sự say mê mãnh liệt trong tâm hồn, hạnh phúc của bản thân khi đón nhận lí tưởng của Đảng. Nó như phép nhiệm màu làm xanh tươi lại khu vườn tâm hồn của tác giả.
Tôi bỗng băn khoăn không biết liệu có phải trước đó khu vườn có khô héo, tàn úa quá chăng sao nhà thơ reo vui đến thế? Giờ đây nơi ấy tràn đầy sức sống có sắc màu, có hương thơm hoa lá, có tiếng reo vui của chim ca. Niềm vui như hòa vào tiếng chim để rồi nhà thơ thấy “Nhẹ nhàng như con chim cà lơi/ Say đồng hương nắng vui ca hát”. Tố Hữu đã từng viết: “Lòng tôi vui sướng vô cùng khi cảm thấy ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin soi rọi vào tâm hồn tuổi trẻ của mình”.
Tố Hữu đã cất lên tiếng nói, tiếng hát, sự cảm nhận chung cho các thanh niên trí thức bấy giờ. Đó là âm điệu ca hát cho lí tưởng cách mạng. Như vậy khổ thơ đầu chính là niềm vui, hạnh phúc và lòng biết ơn Đảng đã khai sáng cho tâm hồn mở ra cho ông và biết bao người thanh niên khác những nhận thức mới mẻ.
Sau những phút giây được chắp cánh bởi lí tưởng cộng sản nhà thơ chân thành bộc bạch suy nghĩ, nhận thức mới mẻ của bản thân về sự nghiệp cách mạng:
“Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”
Khác với nhận thức của nhân vật Hạ Du trong tác phẩm “Thuốc” của Lỗ Tấn. Người chiến sĩ cách mạng xa rời quần chúng nhân dân để rồi nhận lại bi kịch cho cái chết. Còn Tố Hữu cũng như Đảng cộng sản ta luôn hướng về nhân dân, gắn bó với quần chúng.
Bác Hồ từng khuyên cán bộ đảng viên “Phải từ nơi quần chúng ra, trở lại nơi quần chúng” chính vì vậy Tố Hữu “buộc lòng tôi với mọi người” từ “buộc” cho thấy ý thức tự nguyện, tinh thần gắn bó “cái tôi” cá nhân với “cái ta” chung cộng đồng, để cho tâm hồn nhà thơ trải rộng ra với cuộc đời, với nhân dân trên khắp mọi miền Tổ quốc cũng là ý thức trách nhiệm gánh vác việc đời.
Tố Hữu luôn luôn gần gũi, đồng cảm và sẻ chia khổ đau, bất hạnh với những “hồn khổ” của dân tộc. Hồn khổ ấy là “Em bé mồ côi”, là “Lão đầy tớ”, là “Chị vú em”… và biết bao nhiêu hoàn cảnh cơ cực trên đất Việt.
Càng đồng cảm bao nhiêu thì nhà thơ càng căm hờn kẻ đã gây ra tội ác, đẩy nhân dân vào cảnh lầm than, cơ cực bấy nhiêu, càng thôi thúc nhà thơ gắn bó và chiến đấu vì sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc. Tố Hữu đã từng nói: “Tất cả cùng tôi. Tôi với muôn người.
Chỉ là một. Nên cũng là vô số” để “Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”. Khối đời là hình ảnh ẩn dụ chỉ những người có chung hoàn cảnh, chung lí tưởng cách mạng cũng là để chỉ tinh thần đoàn kết của đồng bào Việt Nam, mỗi người cán bộ, chiến sĩ, mỗi người dân cùng chung tay làm nên sức mạnh của toàn dân tộc, là tinh thần yêu nước của nhân dân ta đã nhấn chìm lũ bán nước và cướp nước.
Khổ thơ đã cho thấy sự thay đổi trong nhận thức của tác giả khi được ánh sáng của Đảng soi đường, cũng thể hiện niềm tin, niềm hạnh phúc vào khối đời dân tộc, vào con đường cách mạng nước nhà. Tố Hữu đã từng cất lên tiếng hát ngợi ca Bác và lí tưởng của Đảng:
“Từ vô vọng mênh mông đêm tối
Người đã đến chói chang nắng dọi
Trong lòng tôi. Ôi Đảng thân yêu
Sống lại rồi. Hạnh phúc biết bao nhiêu”
Từ những nhận thức mới mẻ sâu sắc ấy trong tư tưởng người thanh niên trẻ tuổi đã có sự chuyển biến về tình cảm, từ số phận của trí thức tiểu tư sản chuyển sang người trí thức cộng sản. Giờ đây tác giả tự đặt mình vào trong gia đình dân tộc Việt Nam bằng tình cảm ruột thịt chân thành:
“Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm, cù bất cù bơ”
Nhà thơ đã xác định mình là thành viên của “vạn nhà”. Cách sử dụng điệp từ “là”, “của” kết hợp với các danh xưng “con”, “em”, “anh” và hàng loạt các từ chỉ số lượng nhiều: “vạn nhà”, “vạn kiếp”, “vạn đầu” nhà thơ bộc lộ tình cảm của mình gắn bó với nhân dân như anh chị em ruột thịt trong gia đình, đó là tình hữu ái giai cấp, yêu thương dành cho những con người đồng khổ. Ông đã từng viết:
“Có gì đẹp trên đời hơn thế
Người yêu người sống để yêu nhau”
Hay nhà thơ đã từng lột tả niềm vui sướng chân thành của mình khi được trở về với nhân dân trong bài thơ “Tiếng hát con tàu”:
“Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa,
Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa”
Như vậy ta có thể thấy được tình cảm gắn bó sâu sắc của nhà thơ cách mạng với quần chúng nhân dân Việt Nam. Chính điều đó làm cho thơ ông thật gần gũi, thân thương.
Cả cuộc đời “Tố Hữu vừa làm cách mạng vừa làm thơ, làm thơ để làm cách mạng, và làm cách mạng để làm giàu nguồn cảm hứng cho thơ”. Lí tưởng cách mạng có sức ảnh hưởng, có sự cảm hóa mãnh liệt đối với Tố Hữu cũng như bao nhà thơ lãng mạn khác.
Như ta từng biết Tố Hữu xuất thân từ tầng lớp trí thức tiểu tư sản nên cái tôi cá nhân rất cao với lối sống ích kỉ nhưng ông đã vượt qua được rào cản giai cấp để hòa mình vào cái ta chung của cộng đồng. Mỗi một tác phẩm của ông là một sự kiện cách mạng được ghi dấu đúng như chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói:
“Nay ở trong thơ nên có thép
Nhà thơ cũng phải biết xung phong”
Mỗi một nhà thơ cách mạng cũng phải là một người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng và Tố Hữu ngay từ khi mới vào mặt trận ấy đã dành được vị trí vững chắc xứng đáng là “Một viên ngọc trong nền văn học Việt Nam”.
“Tố Hữu nhìn cách mạng bằng con mắt lãng mạn của một thi sĩ. Thơ ông thường chỉ có một giọng. Đó là giọng hát tưng bừng ca ngợi cách mạng”. “Từ ấy” là bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu, là tuyên ngôn về lí tưởng cách mạng, là tiếng hát trong trẻo của người thanh niên ở năm những năm mười tám đôi mươi sung sướng, hạnh phúc khi được giác ngộ bởi ánh sáng của Đảng cùng với những nhận thức và sự vận động mới mẻ trong tình cảm của người chiến sĩ cộng sản.
Số 5: Cảm nhận về ý nghĩa nhan đề Từ ấy
Tố Hữu là một trong những nhà thơ đi đầu trong nền thơ ca Cách mạng Việt Nam. Ông có nhiều tuyển tập các bài thơ về lòng yêu nước, về lý tưởng Cộng sản, một trong số đó là tác phẩm Từ ấy. Từ ấy là bài thơ viết về niềm vui, những sự thay đổi về lẽ sống và tình cảm của một thanh niên trẻ khi anh tìm ra được lý tưởng sống của cuộc đời mình và được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Bài thơ được nằm trong tập thơ mang tên Máu lửa, miêu tả lại những cảm xúc của Tố hữu những ngày đầu tiên được tham dự vào hàng ngũ Cách mạng – dấu ấn quan trọng của cuộc đời ông. Bài thơ là những xúc cảm vừa vui sướng vừa nghẹn ngào khi tìm thấy được chân lý của cuộc đời mình. Ba khổ thơ bộc lộ ba quan điểm của tác giả, niềm vui lớn lao, lẽ sống lớn và tình cảm lớn của Tố hữu.
Bước vào khổ thơ thứ nhất, đọc những dòng thơ đầu tiên, người ta có thể nhận thấy một niềm vui lan tỏa mạnh mẽ qua từng vần thơ, từng nhịp điệu thơ của Từ ấy:
” Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Đọc thơ mà người đọc như đang được nghe kể về một câu chuyện của chính nhà thơ với lối thơ tự sự, nhịp điệu chậm rãi đầy xúc cảm. Hai câu thơ đầu tiên thể hiện niềm vui sướng đến ngỡ ngàng của một thanh niên trẻ khi tìm ra lý tưởng của cuộc đời mình. Ông viết:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim”
Tố Hữu được sinh ra trong một gia đình khá giả, ông trở thành một người trí thức tiểu tư sản trong giai cấp xã hội, có lẽ vì thế mà đến tận những năm mười tám tuổi, ông vẫn chưa thể tìm ra được con đường đi đúng đắn cho mình. Người thanh niên trẻ ấy loay hoay giữa cuộc đời, băn khoăn tìm cho mình một dòng nước, một con đường:
“Bâng khuâng đứng giữa đôi dòng nước
Chọn một dòng hay để nước cuốn trôi”
Và chính ngay lúc ấy, ông bắt gặp được lý tưởng Cộng sản – lý tưởng đã đưa ông tìm ra chân lý của cuộc đời mình. Và cũng chính từ giây phút đó, tâm hồn ông bừng lên những xúc cảm tươi vui, rộn rã. Ông ví von ánh sáng của Cách mạng như thứ ánh “nắng hạ” vô cùng rực rỡ, vô cùng chói lọi soi tỏ trái tim, tâm hồn của ông. “Nắng hạ” là cách nói ẩn dụ, ví như nguồn nhiệt lượng dồi dào, bừng cháy mạnh mẽ trong tâm hồn của nhà thơ chính từ “từ ấy”.
“Từ ấy” là một từ ngữ ước định thời gian, không rõ khoảng nào, không phải thứ hai, cũng chẳng phải ngày mấy, nó là một từ ngữ định lượng về thời gian, chỉ phiếm chỉ một khoảng thời gian nhất định trong đời người. Thế nhưng chính từ giây phút ấy, con người nhà thơ đã biến chuyển khi ông được tiếp nhận thứ “nắng hạ” chói chang soi tỏ tâm hồn mình và trong ông, bừng lên một niềm vui to lớn.
Đặt “nắng hạ’ là hình ảnh ẩn dụ cho lý tưởng Cách mạng, Tố Hữu còn muốn khẳng định, ngợi ca thứ sức mạnh to lớn mà lý tưởng Cộng sản đã mang đến cho ông, bao trọn lấy con người ông. Cùng với các động từ mạnh như “bừng, chói”, nhà thơ muốn thể hiện một sự đột ngột khi nguồn sáng rực rỡ ấy chiếu rọi vào tâm hồn mình, nhấn mạnh sự biến chuyển đột ngột, mạnh mẽ trong tâm hồn của Tố Hữu.
Không chỉ ẩn dụ với hình ảnh “nắng hạ”, Tố Hữu còn so sánh lý tưởng Cách mạng như một mặt trời thứ hai soi sáng con đường đi của mình:
“Mặt trời chân lý chói qua tim”.
Hình ảnh “mặt trời chân lý” là hình ảnh ẩn dụ cho lý tưởng Cách mạng, là nguồn sáng thứ hai chiếu lên cuộc đời đang còn băn khoăn, lạc lối của ông, để ông tìm thấy cho mình một con đường đi đúng đắn.
Mỗi câu thơ như một niềm cảm xúc vui mừng vỡ òa trong xúc cảm, ở đó, người ta thấy có một sự rưng rưng xúc động, biết ơn của Tố Hữu trước thứ ánh sáng Cách mạng chói chang. Đó là niềm vui mà ông có khi thực sự bước vào cuộc đời.
Và để làm rõ hơn cái niềm vui to lớn ấy, ông đã viết nó lên hai câu thơ tiếp theo, hai câu thơ với những từ ngữ tươi vui, với những màu sắc thực sự tươi sáng:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Niềm vui của Tố Hữu nảy nở trong tâm hồn ông, biến nó trở thành một khu vườn với đủ sắc màu, mùi hương, âm thanh rực rỡ. Ở đây, Tố Hữu đã sử dụng lối thơ vắt dòng để truyền tải cái cảm xúc vui mừng của mình đang trào dâng lên trong lòng.
Mượn hình ảnh của một khu vườn với âm thanh rộn rã, với sức màu rực rỡ, nhà thơ muốn khẳng định niềm vui khi được lý tưởng Cộng sản soi đường. Khu vườn ấy của nhà thơ thật rộn rã với tiếng chim hót véo von, thật ngát hương với muôn loài hoa thắm. Phải hạnh phúc biết bao, vui sướng biết bao mới có thể có được một sự so sánh độc đáo đến nhường này?
Ở khổ thơ thứ nhất, Tố Hữu đã diễn tả niềm vui sướng vô bờ của mình khi bắt gặp được lý tưởng Cách mạng. Niềm hạnh phúc, hân hoan cứ trào dâng trong từng câu chữ mà khi đọc lên, người đọc cũng cảm nhận được niềm vui ấy lan tỏa đến tận tâm hồn của mình. Và ông đã diễn tả nó thật ấn tượng, thật độc đáo, mới lạ, vừa nhấn mạnh được sự biến chuyển của bản thân vừa khẳng định được sức mạnh to lớn của lý tưởng Cộng sản.
Và cũng bắt đầu từ khi ấy, Tố Hữu cũng đã tìm được cho mình một lẽ sống lớn ở đời. Quay ngược thời gian về trước đây, khi Tố Hữu còn là một thanh niên tiểu tư sản, mang trong mình một cái tôi lớn. Tầng lớp tiểu tư sản là những thanh niên trí thức, đứng trên lớp người lao động cần lao, và có lẽ vì thế mà ông mới không hiểu được cuộc đời, loay hoay giữa những con đường đời.
Thế nhưng, từ khi bắt gặp lý tưởng cách mạng, ông đã hiểu được lẽ sống của đời mình, đó là hòa cái tôi riêng của mình vào cái tôi chung của toàn xã hội, vào với mọi tầng lớp con người ở đời, sống gắn bó, hòa nhập với mọi người. Đây chính là lẽ sống lớn mà ông tìm được sau niềm vui bắt gặp lý tưởng cuộc đời mình.
Và cứ như vậy, cả đời mình, Tố Hữu đang dâng hiến hết lòng cho cái lẽ sống ấy. Ông viết trong Từ ấy:
“Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”
Ở đây, Tố Hữu sử dụng động từ “buộc” và nhấn mạnh “tôi buộc”, đây là một hành động tự nguyện, thể hiện sự quyết tâm của chàng thanh niên trẻ khi gắn bó cuộc đời của mình vào cuộc đời của những con người cùng khổ. “Buộc” – đó như sự gắn kết, như một kết nối những con người với nhau, Tố Hữu đã không còn là một chàng thanh niên tiểu tư sản, sống ở tầng lớp trên nữa mà ông đã hòa mình vào với những con người lao động ngoài xã hội kia, để mà yêu thương mà trân trọng họ.
Không chỉ thế, ông còn muốn trải tấm chân tình của mình ra để nó tới được với muôn người:
“Để tình trang trải với trăm nơi”
Động từ “trang trải” thể hiện một sự chủ động san sẻ những yêu thương của mình tới với khắp nơi trên mọi miền Tổ quốc. Ông muốn được gắn bó, được sẻ chia, được lan tỏa những yêu thương tới với mọi người, để đồng cảm với những con người lao động nghèo khổ.
Cũng từ sự san sẻ này, ông muốn kết nối những con người khắp “trăm nơi” ấy thành một khối vững chắc bằng tinh thần đoàn kết, sự gắn bó keo sơn và tình yêu thương dành cho quần chúng lao động. Hình ảnh “khối đời” thể hiện sự liên kết chắc chắn, là ẩn dụ cho khối những con người đông đảo, cùng cảnh ngộ , cùng nhau chung sức chung lòng , chung lý tưởng, cùng nhau phấn đấu vì mục tiêu chung.
Ở khổ thơ này, Tố Hữu đã viết lên những dòng thơ thể hiện lẽ sống lớn của cuộc đời mình: đó là được san sẻ yêu thương, được gắn bó và gần gũi với quần chúng lao động, được hòa mình vào với những tầng lớp con người lao động, chia sẻ với nhau, phấn đấu cùng nhau vì lý tưởng Cách mạnh, vì độc lập, tự do của dân tộc.
Thế nhưng, nếu nói Từ ấy của Tố Hữu chỉ thể hiện niềm vui sướng của ông, thể hiện lẽ sống lớn của ông thì dường như là chưa đủ, bởi nó còn chứa cả một thứ tình cảm lớn lao mà ông dành cho tầng lớp lao động nữa.
“Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ’
Tố Hữu đã tự nhận mình “là con, là em, là anh” của “vạn kiếp, vạn nhà, vạn đầu em nhỏ” trong xã hội. Ông muốn biến mình trở thành một phần trong đại gia đình lớn của dân tộc, muốn trở thành ruột thịt với tất cả các giai cấp trong xã hội và hơn thế, ông muốn được gánh trên vai một phần trách nhiệm với mọi người.
Tố Hữu muốn mọi người hiểu rằng hành động của ông là hành động của một người thân trong gia đình, mang ý nghĩa trách nhiệm, sự giúp đỡ chứ không phải hành động ban ơn cho kẻ khác. Ông cũng sử dụng ở trong đoạn thơ này hai từ “đã là”, điệp từ này lặp đi lặp lại như muốn nhấn mạnh tình cảm mà nhà thơ dành cho mọi người đã có từ rất lâu, ông cũng đã trở thành một phần của đại gia đình đó từ rất lâu rồi chứ không phải mới nữa.
Tố Hữu đã vượt qua giới hạn của giai cấp để hòa mình vào trong thế giới của những con người lao động một cách chân thành, tự nhiên nhất. Vượt qua khoảng cách giữa giai cấp tiểu tư sản với giai cấp vô sản, tình cảm của Tố Hữu không chỉ còn ở cái tôi nữa mà đã hòa vào với cái chung lớn của quần chúng lao động, của dân tộc Việt Nam. Đây chính là sự chuyển biến mới về tình cảm lớn trong tâm hồn của Tố Hữu sau khi bắt gặp được lý tưởng Cách mạng.
Qua Từ ấy, Tố Hữu đã thể hiện một niềm vui lớn, một lẽ sống lớn và một tình cảm lớn của cuộc đời mình. Niềm vui lớn là khi chàng thanh niên trẻ ở tuổi mười tám loay hoay đi tìm đường đi cho cuộc đời thì bắt gặp được thứ ánh sáng Cách mạng chói lòa chiếu rọi và điều đó đã khiến ông vui mừng khôn xiết, một niềm vui rạng rỡ cả tâm hồn.
Về lẽ sống lớn, ông đã thay đổi quan điểm sống của mình. Bởi trước khi khi còn là một thanh niên tiểu tư sản, ông sống vì bản thân, vì cái tôi của mình thì giờ đây, ông hòa mình vào với tầng lớp khổ lao để san sẻ, gắn bó, yêu thương hết thảy những con người ấy. Về tình cảm lớn, ở đây, đó là sự biến chuyển về mặt xúc cảm của Tố Hữu, ông tự nhận mình là một người thân, một phần trong đại gia đình những con người ở xã hội, trở thành ruột thịt với những con người vô sản ấy.
Về mặt nghệ thuật, Tố Hữu đã rất thành công khi xây dựng những hình ảnh ẩn dụ hết sức tinh tế, những lời thơ giản dị, chân thành hết mực. Ngôn từ trong thơ cũng dung dị, nhiều sức gợi, bộc lộ tư tưởng Cách mạng sâu sắc.
Bài thơ Từ ấy thể hiện được niềm hân hoan vui sướng của người thanh niên trẻ, thể hiện một lẽ sống lớn lao, một tình cảm lớn. Từ ấy đánh dấu một cột mốc quan trọng trong cuộc đời của người thanh niên Tố Hữu để từ đó ông trở thành một phần của Cách mạng, một phần của đại gia đình những con người lao động. Bài thơ cũng đánh dấu sự trưởng thành trong hồn thơ dạt dào của Tố Hữu, xứng đáng là một trong những bài thơ hay nhất của ông.
Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ Top 5 mẫu phân tích ý nghĩa nhan đề Từ ấy chi tiết nhất đến các bạn học sinh chuẩn bị cho các kì thi. Top 10 Tìm Kiếm hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích, giúp cũng cố kiến thức cho các bạn học sinh lớp 11.
