Tổng hợp các bài mẫu phân tích khổ đầu Từ ấy của tác giả Tố Hữu một cách đầy đủ và chi tiết nhất sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị kiến thức thật tốt cho mình trước các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Tìm Kiếm sẽ tổng hợp Top 10 mẫu phân tích khổ đầu bài thơ Từ ấy chi tiết nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Dàn ý khổ đầu Từ ấy
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm
– Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận
II. Thân bài
* Hai câu thơ đầu: Viết theo lối tự sự, đơn giản như kể lại một kỉ niệm khó quên và sâu sắc nhất trong cuộc đời của tác giả.
– Mốc thời gian “từ ấy”: Là mốc son đầu tiên và chói lọi mở ra một bước ngoặt huy hoàng trong cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của nhà thơ Tố Hữu.
– Hình ảnh “bừng nắng hạ” mang đến cảm giác tràn trề sinh lực, mãnh liệt điều ấy có thể đem so với cảm giác hạnh phúc mãnh liệt, niềm sung sướng và say mê đến tột cùng đang trào dâng trong trái tim máu nóng, tuôn trào trong huyết quản của người thanh niên trẻ tuổi trước sự kiện được kết nạp vào Đảng khi mới 18 tuổi tròn.
– “Mặt trời chân lý” là một hình ảnh mới lạ thể hiện sự sáng tạo của hồn thơ Tố Hữu, nó tỏa ra những ánh sáng rỡ chói lọi của Đảng, của cách mạng, của chủ nghĩa Mác Lê-Nin và thứ ánh sáng ấy vĩnh viễn là chân lý đúng đắn, sánh ngang cùng với mặt trời, là thứ ánh sáng đẹp đẽ đang chan chứa, xuyên thấu tận trong tâm hồn của nhà thơ.
=> Động từ mạnh như “bừng” thể hiện nguồn sáng mạnh và đột ngột, “chói” thể hiện sức lan tỏa xuyên thấu mãnh liệt không chỉ tác động đến thị giác mà còn tác động đến cả trái tim, xua tan đi màn sương mờ mịt của ý thức hệ tiểu tư sản mang đến một tư tưởng mới, một nhận thức mới về con đường giải phóng dân tộc.
* Hai câu thơ sau: Chuyển sang bút pháp trữ tình diễn tả cụ thể, trực tiếp niềm hạnh phúc vô bờ đang chan chứa trong tâm hồn của mình.
– Tâm hồn của tác giả khi bắt gặp ánh sáng cách mạng, lý tưởng Đảng cũng trở nên bừng sáng, tươi vui và tràn ngập sức sống, tựa như vườn hoa được tiếp thêm sinh lực, trở nên có ý nghĩa và tươi đẹp hơn gấp bội lần.
– Lối thơ vắt dòng bắt nguồn từ thơ ca Pháp, thể hiện cảm xúc tràn trề chan chứa, dường như không thể gói gọn trong một câu thơ riêng lẻ mà buộc phải truyền tải sang câu thơ tiếp.
III. Kết bài
– Tổng kết nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Từ ấy.
Top 10 mẫu phân tích khổ đầu Từ ấy
Số 1: Phân tích khổ đầu Từ ấy
“Mình về mình có nhớ ta,
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không?
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn”
(Việt Bắc – Tố Hữu)
Tố Hữu là một trong những nhà thơ đã dùng ngòi bút của mình phục vụ cho công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Con đường thơ của ông gắn liền với sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam.
Đặc điểm nổi bật trong phong cách thơ là chất trữ tình chính trị về nội dung và đậm đà tính dân tộc trong hình thức biểu hiện. “Từ ấy” của Tố Hữu lời tự nguyện của một thanh niên yêu nước giác ngộ lí tưởng Cách mạng gắn bó với quần chúng, đấu tranh cho những người lao khổ. Thông qua khổ thơ thứ nhất, Tố Hữu đã khắc họa trạng thái hưng phấn, sung sướng khi tiếp thu ánh sáng mặt trời chân lí:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
“Từ ấy” đã thể hiện khá rõ phong cách thơ của Tố Hữu. Ghi nhớ kỉ niệm về ngày được đứng vào hàng ngũ những người cùng phấn đấu vì lí tưởng cao đẹp, Tố Hữu đã viết “Từ ấy”. Bài thơ nằm trong phần “Máu lửa” của tập “Từ ấy”.
Hai câu thơ mở đầu bài thơ bộc lộ niềm vui, sự phấn chấn của nhà thơ khi đến với lí tưởng Cộng sản:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim”
Cụm từ “Từ ấy” là cái mốc thời gian có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đáng ghi đáng nhớ của người thanh niên giác ngộ lí tưởng; là sự đánh dấu một cuộc đổi đời, cao hơn là sự hồi sinh của một con người khi nhận ra ánh sáng của lí tưởng cộng sản.
Hình ảnh thơ giàu tình hình tượng “bừng nắng hạ” à thứ ánh nắng sáng tươi, rực rỡ chiếu soi khắp nơi đặc biệt là soi sáng cả những ngõ ngách kín nhất của tâm hồn, trí tuệ, nhận thức của con người. Hình ảnh ẩn dụ “mặt trời chân lí” chính là lí tưởng Đảng, nó có sức mạnh cảm hóa, lay động và thức tỉnh nhà thơ.
Một sự liên kết sáng tạo giữa hình ảnh và ngữ nghĩa: Nếu mặt trời của đời thường tỏa ánh sáng, hơi ấm thì Đảng là nguồn sáng kì diệu tỏa ra tư tưởng đúng đắn, báo hiệu những điều tốt lành. Lí tưởng cách mạng đã làm thức tỉnh, bừng sáng tâm hồn người thanh niên trí thức.
Hai câu tiếp theo là tiếng reo vui, niềm phấn khởi khi tác giả cảm nhận lí tưởng Cách mạng:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Hình ảnh so sánh “hồn tôi – một vườn hoa lá” – “rất đậm hương và rộn tiếng chim” cho thấy cuộc sống trong sáng, hồn nhiên, một sức sống sinh sôi dào dạt. Cuộc sống mới tươi vui, rộn rã tràn đầy màu sắc, âm thanh và mùi vị được cất lên như một tiếng ca vui, một lời reo mừng phấn khởi trước nguồn sáng vĩ đại của Cách mạng.
Tâm hồn tác giả như một vườn hoa tràn đầy sức sống, tươi mới, mơn mởn và chìm đắm trong âm thanh reo vui của một ngày hội lớn. Đó là ngày mà tác giả bước chân vào hàng ngũ của Đảng. Những từ chỉ mức độ cao “bừng, chói, rất đậm, rộn” gợi vẻ đẹp sức sống mới của tâm hồn cũng là của hồn thơ Tố Hữu.
Câu thơ nối dòng, cách so sánh giản dị, biện pháp ẩn dụ, giọng thơ sôi nổi rộn ràng và bút phát tự sự được Tố Hửu sử dụng khá tinh tế. Tâm trạng lạc quan, tin tưởng trước quyết định đúng đắn của đời mình đã được nhà thơ khắc họa một cách vui tươi và sống động.
Từ ấy “là bài thơ tiêu biểu cho phong cách trữ tình – chính trị của Tố Hữu. Hình ảnh thơ tươi sáng, giàu ý nghĩa tượng trưng. Ngôn ngữ gợi cảm, giàu nhạc điệu. Giọng thơ sảng khoái, nhịp điệu hăm hở. Nhà thơ vận dụng thành công nhiều biện pháp tu từ.
Thể thơ thất ngôn trang trọng, cách so sánh giản dị, hình ảnh ẩn dụ độc đáo, giọng thơ say sưa, sôi nổi, kết hợp với bút pháp tự sự..” Từ ấy”là tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Tố Hữu nói riêng và thơ Cách mạng 1930 – 1945 nói chung. Bên cạnh đó, tác phẩm cho thấy niềm vui lớn, lẽ sống lớn, tình cảm lớn trong buổi đầu gặp gỡ lí tưởng cộng sản của nhà thơ.
Bài thơ là tâm trạng, là lời reo vui, là tiếng lòng của nhà thơ khi bắt gặp ánh sáng của lí tưởng cách mạng. Qua đó, Tố Hữu muốn gửi gắm đến chúng ta những thông điệp quý báu về cuộc sống. Đó chính là tình yêu quê hương đất nước. Đó là sự tin yêu vào sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước ta. Vì thế, mỗi học sinh cần phải học tập chăm chỉ, rèn luyện để trở thành một công dân có ích cho xã hội.
Số 2: Phân tích khổ đầu bài thơ Từ ấy
Viết về lí tưởng cách mạng, bài thơ “Từ ấy” của Tố Hữu đã trở thành câu ca, tiếng hát của hàng triệu con người hơn nửa thế kỉ nay. Giọng thơ sôi nổi, say mê, trẻ trung và yêu đời tiêu biểu cho hồn thơ Tố Hữu. “Từ ấy” là tiếng hát của người thanh niên cộng sản thể hiện một tình yêu lớn: yêu lí tưởng cách mạng và yêu giai cấp cần lao.
Bài thơ được viết theo thể thất ngôn, gồm có 3 khổ thơ mỗi khổ 4 câu. Đây là khổ đầu ca ngợi lí tưởng và nói lên tình yêu lí tưởng cách mạng:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…
Nhà thơ là đứa con của “Huế đẹp và thơ”. Ông sinh ra và lớn lên trong đêm trường nô lệ “Nước mất nhà tan, đời khổ thế!”. Trưởng thành trong phong trào yêu nước của thanh niên học sinh, nhà thơ nhiệt thành đi tìm đường cứu nước: “Con lớn lên con tìm Cách mạng”. Và trong đêm dày nô lệ, nhà thơ cảm thấy tâm hồn “bừng nắng hạ” kể từ ấy:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim”.
“Từ ấy” là thời điểm (1938) nhà thơ được giác ngộ cách mạng, bắt gặp lí tưởng cộng sản chủ nghĩa. “Mặt trời chân lí” là hình ảnh ẩn dụ về lí tưởng cách mạng, về chủ nghĩa Mác – Lênin. Chữ “chói” (chói qua tim) nghĩa là chói lọi, soi vào, chiếu vào. Ánh sáng chủ nghĩa Mác – Lênin vô cùng chói lọi đã chiếu vào, soi vào trái tim – tâm hồn yêu nước của nhà thơ trẻ.
Bóng tối đêm dày nô lệ như bị xua tan, người chiến sĩ cách mạng cảm thấy cuộc đời mình, con đường mình hướng tới “bừng nắng hạ”. Đây là hai câu thơ đẹp nhất của Tố Hữu viết về lí tưởng cách mạng. Ngôn từ (bừng, chói), hình ảnh (mặt trời chân lí) rất hay, rất sáng tạo. Lúc nào đọc, ta vẫn cảm thấy mới mẻ, vần thơ tràn ngập ánh sáng và niềm tin.
Hai câu thờ 3, 4 tiếp theo nói về “hồn tôi” từ thuở ấy, từ khi “bừng nắng hạ”:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”.
Nhà thơ sử dụng một so sánh đặc biệt: “Hồn tôi là một vườn hoa lá”… Ngôi vườn ấy xanh màu xanh của lá, rực rỡ của sắc hoa, “rất đậm hương” ngào ngạt. Ngôi vườn đẹp tươi ấy “rộn tiếng chim” hót nghe rất vui. Các từ gợi tả: “đậm”, “rộn” thể hiện sức sống và vẻ đẹp của vườn hoa lá, của “hồn tôi” từ khi có chủ nghĩa Mác – Lênin, có “Mặt trời chân lí chói qua tim”. Hai câu thơ nói lên tác dụng kì diệu của lí tưởng cách mạng qua một không gian nghệ thuật kì diệu nên thơ.
Tố Hữu yêu nước, yêu chủ nghĩa Mác – Lênin mới có cách nói hay, rất hình tượng về lí tưởng cách mạng. “Mặt trời chân lí” và “vườn hoa lá…” là hai hình tượng rất đẹp, rất thơ. Các từ ngữ: “từ ấy”, “bừng”. “chói”, “đậm”, “rộn” – được chọn lọc tinh tế làm cho vần thơ cất cánh trong tâm hồn chúng ta.
Số 3: Phân tích khổ thơ đầu bài Từ ấy
Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị có nghĩa là những sự kiện chính trị có ý nghĩa lớn với Đất Nước, với cá nhân, làm thay đổi cả một đời người đều trở thành nguồn cảm hứng trong thơ Tố Hữu. Cái chất trữ tình cùng cảm xúc chân thành của nhà thơ quyện vào nhau, làm nên những vần thơ ca ngợi Đảng, ca ngợi Cách mạng.
Bài thơ “Từ Ấy” là bài thơ đánh dấu mốc son quan trọng, có ý nghĩa nhất đối với cuộc đời của nhà thơ, chính giây phút nhà thơ bắt gặp ánh sáng lí tưởng cách mạng ấy đã làm nên sự thay đổi kì diệu về nhận thức, lí tưởng của một hồn thơ thuộc về cách mạng, thuộc về nhân dân..
Và nó được Tố Hữu thể hiện rõ nét trong khổ thơ mở đầu, ta bắt gặp ngay được cái cảm xúc vui sướng, hạnh phúc, say mê của hồn thơ Tố Hữu khi lần đầu tiên bắt gặp ánh sáng lí tưởng cách mạng. Một nguồn cảm xúc thiêng liêng và chân thành xuất phát từ chính trái tim của nhà thơ. Đây cũng là xúc cảm tiêu biểu cho khuynh hướng thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…”
Ngay từ câu thơ mở đầu đã bắt gặp hình ảnh “Từ ấy” đã đem lại sự ấn tượng và khẳng định một lần nữa khoảng thời gian mà nhà thơ bắt gặp ánh sáng lí tưởng. Nói lên cảm xúc của mình trước những giây phút thiêng liêng như thế, nhà thơ sử dụng các thủ pháp nghệ thuật: so sánh, ẩn dụ và nhân hoá… hình ảnh “nắng hạ” cho ta thấy được một cái ánh nắng chói chang gay gắt của buổi trưa hè.
Khác với nhiều nhà thơ khác luôn tìm đến ánh trăng, tới cái ánh nắng của buổi chiều hạ thì Tố Hữu tìm đến cái nắng của mùa hạ. Đúng vậy, cũng chỉ có ánh nắng ấy mới toả được sự chói chang rực rỡ của lí tưởng cách mạng, mới diễn tả được hết sự sửng sốt và choáng váng của nhà thơ khi đứng trước cái lí tưởng rực rỡ như thế. Soi tỏ vào bài thơ này ta mới thấy hết được nguồn cảm xúc của nhà thơ khi đứng trước ánh sáng huy hoàng của chân lý.
“Đời đen tối ta phải tìm ánh sáng
Ta đi tới chỉ một đường cách mạng”
Và dường như như thế chưa đủ để nói lên sự toả sáng của “lí tưởng cách mạng” nhà thơ lại tìm đến hình ảnh “Mặt trời chân lí”, đó chính là biểu tượng cho lí tưởng mà nhà thơ theo đuổi. Hình ảnh mặt trời biểu hiện cho sự ấm nóng, rực rỡ và là nguồn sáng bất diệt. Đúng vậy, lí tưởng ấy đâu phải chỉ toả sáng trong phút chốc mà sẽ toả sáng bất diệt, là nguồn sáng vĩnh cửu, không gì có thể dập tắt nổi.
Tố Hữu gọi lí tưởng cách mạng là mặt trời chân lí bởi đó chính là nguồn sáng dẫn đường cho cuộc đời đã từng tối tăm, mù mịt của nhà thơ khi “băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời”… Mặt trời chân lý ấy “chói” qua tim người nghệ sĩ. Hình ảnh trái tim là nơi chứa đựng biết bao tình cảm, cảm xúc, là nơi kết hợp giữa tâm lí và ý thức trí tuệ “mặt trời chân lí chói qua tim giống như xuyên rọi qua tất cả những tình cảm, lí tưởng của nhà thơ và cũng chỉ khi được ánh sáng ấy chiếu rọi nhà thơ mới thực sự hành động đúng, mới cảm thấy được ý nghĩa của cuộc sống mình.
Chính ánh sáng chói chang rực rỡ ấy đã làm thay đổi cuộc đời, thay đổi cả tình cảm của nhà thơ:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…”
Khác hẳn với hồn thơ khi nhà thơ còn chưa bắt gặp ánh sáng lí tưởng, hồn thơ của Tố Hữu bây giờ rạo rực, vui sướng đến nỗi được so sánh với hình ảnh “vườn hoa” đầy đủ sắc màu, tràn ngập những âm thanh của tiếng chim, mùi hương của hoa lá… Đúng vậy, tâm trạng của nhà thơ đang tràn ngập rất nhiều cảm xúc; có cái ngất ngây, say mê trước “hương thơm” của lí tưởng cách mạng, có cái rộn ràng, rạo rực vui sướng như tiếng chim kia…
Nhà thơ sử dụng các động từ mạnh, cùng các thủ pháp nghệ thuật ẩn dụ so sánh và đặc biệt là lối vắt dòng từ câu thứ ba xuống câu thứ tư đã góp phần lớn trong việc biểu hiện cảm xúc của mình.
“Từ ấy” đã nói một cách thật tự nhiên nhuần nhụy về lí tưởng, về chính trị và thật sự là tiếng hát của một thanh niên, một người cộng sản chân chính luôn tuôn trào trong mình mạch nguồn của lí tưởng cách mạng.
Số 4: Phân tích khổ thơ đầu của bài thơ Từ ấy
“Từ ấy” là những dòng cảm xúc sôi nổi vui tươi và thấm đẫm những tình cảm, lí tưởng cao đẹp mà nhà thơ cũng đồng thời là người chiến sĩ Tố Hữu muốn thể hiện. Khổ thơ mở đầu, chính là những điệu tâm hồn đầy khát khao, rạo rực của nhà thơ khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…”
Cụm từ Từ ấy mở đầu bài thơ, không phải chỉ là một khoảng thời gian phiếm chỉ, vô định và vô nghĩa, mà nó gắn liền với những sự kiện mang tính lịch sử, thiêng liêng và đáng trân trọng của tác giả. Từ ấy là khoảnh khắc ông được đứng trong hàng ngũ của Đảng, được đóng góp sức trẻ và sự nhiệt huyết của mình cho Tổ quốc, cho đồng bào, được thỏa sức vẫy vùng với những lí tưởng lớn mà mình ấp ủ.
Cho nên, tâm hồn nhân vật trữ tình không phải chỉ là một bản nhạc với những nốt thăng trầm ổn định, mà nó rạo rực, vui tươi, nhảy múa, như vườn ươm khi bừng nắng hạ, như sức sống, nhựa sống đang rạo rực căng tràn.
Cách ví von gắn liền với hình ảnh thiên nhiên giúp câu thơ như ngập tràn cảm giác tươi mới, trong trẻo, tinh khôi và ấm áp giống như trái tim của nhân vật tôi lúc bấy giờ, làm rộn ràng lên cả mạch cảm xúc chảy tràn suốt khổ thơ. Tiếp đến người đọc còn cảm nhận được niềm hạnh phúc của nhân vật trữ tình khi được:
“Mặt trời chân lý chói qua tim”
Chân lý ấy không gì khác chính là chân lý của Đảng, chân lý cách mạng, chân lý kháng chiến, chân lý lịch sử của dân tộc. Là ánh sáng, là ngọn đuốc soi đường chỉ lối để giúp toàn quân và toàn dân ta hoàn thành sứ mệnh lịch sử, là điểm tựa của tư tưởng để hàng nghìn, hàng triệu người noi theo.
Cách so sánh chân lý với hình ảnh mặt trời cho thấy ý nghĩa lớn lao, sức mạnh và sự lan tỏa của chân lý đối với nhân vật tôi, cũng như thấy được tác động to lớn mà nó đã làm thay đổi thế giới tâm hồn của tác giả.
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”.
Tâm hồn con người như Huy gô đã từng nói, vốn là cảnh tưởng rộng lớn hơn cả bầu trời và đại dương, thế nhưng trong thơ mình, Tố Hữu đã cụ thể hóa thế giới vô hình và nhiều tầng tầng lớp lớp ấy bằng hình ảnh vườn hoa lá, nên câu thơ trở nên tươi vui, sinh động, mới mẻ, gần gũi đến lạ thường.
Vườn hoa lá, nghĩa là nơi bừng nở của sắc hóa, của sắc lá, của những búp non, giống như sự nảy nở tươi mới rạo rực trong tâm hồn của người thanh niên khi được đứng trong hàng ngũ chính thức của Đảng.
Những tưởng như thế giới cảm xúc trong tâm hồn con người là không thể đo đếm, so sánh bởi nó là những mặt đầy mâu thuẫn, đối lập nhau ấy thế nhưng trong câu thơ của mình, Tố Hữu đã cụ thể, gần gũi hóa thế giới ấy và giúp người đọc hình dung rõ ràng cảm xúc vui tươi nảy nở trong lòng nhân vật trữ tình.
Khổ thơ đầu bài Từ ấy là nơi ươm mầm những cảm xúc mới mẻ, rạo rực đầy tươi vui của nhân vật tôi khi được hòa mình, được đứng trong hàng ngũ của Đảng, cách diễn đạt những hình ảnh so sánh ví von giản dị, tự nhiên đã tạo nên sự đồng điệu tương hợp cho người cảm nhận.
Số 5: Cảm nhận khổ thơ đầu bài Từ ấy
Mỗi con người luôn có một niềm tin, chân lý định hướng họ trong cuộc sống và Tố Hữu cũng vậy, niềm tin của ông là cách mạng, chân lý của ông là Đảng Cộng Sản Việt Nam, tư tưởng của ông là chủ nghĩa Mác- chủ nghĩa giải phóng con người, những niềm tin và lý tưởng đã thắm sâu vào máu thịt của nhà thơ và thể hiện rõ nhất là trong phong cách thơ, văn của ông.
Tiêu biểu là bài thơ ” Từ ấy” đã thể hiện phần nào lý tưởng, niềm tin, chân lý của một con người giàu chất thơ như ông, và cảm nhận khổ một bài Từ ấy chính là tâm hồn của một con người vừa xác định chân lý, niềm tin của cuộc đời khi cảnh nước nhà đang chìm vào bóng tối của sự xâm lược tàn ác: ” Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ, mặt trời chân lý chói qua tim”.
“Từ ấy” là từ khi tác giả đứng vào hàng ngũ đảng viên- hàng ngũ những người chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp, và cũng từ khi đó nhà thơ cảm thấy ” trong tôi bừng nắng hạ” ánh sáng dịu ấm áp, dịu nhẹ, tươi sáng đang tỏa sáng trong con người của ông, làm cho ông bừng tỉnh khỏi bóng tối dày đặc của đất nước buổi bấy giờ.
Và cũng từ ấy ông cảm thấy như ” Mặt trời chân lý chói qua tim”, mặt trời tượng trưng cho ánh sáng, sự sống, ” chân lý” hướng người ta đến sự đúng đắn, cao đẹp, đó là thứ ánh sáng chính nghĩa cao đẹp đã chiếu vào tâm hồn đang chìm ngập trong bóng tối và nỗi đau xót, bất lực trước cảnh nước nhà đã làm ông bừng lên sức sống, tin vào tương lai rồi sẽ tươi đẹp, và cũng từ ấy tâm hồn ông cảm thấy yêu đời và thiên nhiên hơn “hồn tôi là một vườn hoa lá, rất đậm hương và rộn tiếng chim”.
Yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên đã làm ông tinh tế hơn, ông cảm thấy tâm hồn mình như được gội rửa bởi cảnh đẹp của thiên nhiên, màu sắc của hoa, màu xanh của lá, mùi hương dịu nhẹ của thiên nhiên, tiếng chim ríu rít đang hát ca, tất cả những thứ đó nói lên tâm hồn đang rạo rực niềm vui của nhà thơ, một tâm hồn rộng mở đón chào sự kì diệu của tương lai, một con người tràn ngập lý tưởng và tin tưởng vào cách mạng sẽ thành công. Ý chí cách mạng đầy tự tin của ông xứng đáng cho thanh niên tuổi trẻ hiện nay noi theo chỉ qua những cảm nhận khổ đầu bài thơ Từ ấy.
Số 6: Phân tích khổ đầu bài Từ ấy
Tố Hữu (1920 – 2002) tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, quê ở làm Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên –Huế. Tháng 7 năm 1938, chàng trai Nguyễn Kim Thành đã chính thức trở thành đảng viên của Đảng Cộng sản khi mới 18 tuổi.
Đồng thời sự nghiệp thơ ca cách mạng của Tố Hữu cũng bắt đầu từ đó. Mốc lịch sử quan trọng này cùng niềm vui sướng, hào hứng buổi đầu được đứng trong hàng ngũ của Đảng, Tố Hữu đã viết “Từ ấy”.
Bài thơ là lời tâm nguyện của người thanh niên yêu nước giác ngộ lí tưởng cộng sản. Ánh sáng chân lí đã soi rọi, người thanh niên đã giác ngộ rõ con đường cách mạng cùng sự nghiệp giải phóng dân tộc vĩ đại. Niềm vui sướng và say mê mãnh liệt được thể hiện rõ ràng trong khổ đầu bài thơ:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…”
Trước khi biết đến với lí tưởng ví đại của Đảng cộng sản, cuộc sống của đa số thanh niên Việt yêu nước đều chìm đắm trong tăm tối như một đêm đông kéo dài vô tận. Có người nói rằng, “con người ta sẽ không khổ nếu người ta không biết mình đang khổ”, với những người an phận thủ thường, cam chịu khiếp nô lệ thì việc đấu tranh giải phóng mình họ còn không màng tới huống hồ là sự nghiệp cứu nước.
Ngược lại, với những người ý thức được hoàn cảnh thực tại và khao khát được thay đổi số phận mình lại cảm thấy ngột ngạt và bí bách; Tố Hữu là một trong những thanh niên như vậy.
Sự bất lực khi bản thân mình có tài sức mà không có cơ hội được đem nhiệt huyết hừng hực ấy sống mái với giặc. Nếu như không có lí tưởng của Đảng dẫn đường, có lẽ là một người có cá tính rất mạnh mẽ như Tố Hữu sẽ phản kháng với số phận bằng con đường cực đoan, chìm đắm trong men rượu lậu và khói thuốc phiện mà bỏ quên sự đời.
Chắc hẳn hơn một lần chàng trai trẻ phải ngao ngán than thở bởi con đường phía trước mịt mờ, vô định quá: “Bâng khuân đứng giữa đôi dòng nước. _ Chọn một dòng hay để nước cuồn trôi?” Thật may là lí tưởng của Đảng đã đem đến ánh sáng cho cuộc đời Tố Hữu.
Ngay trong câu đầu tiên, độc giả bắt gặp hình ảnh ẩn dụ độc đáo và đầy ý nghĩa: “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ”. Đó chính là khoảnh khắc người thanh niên giác ngộ lí tưởng cách mạng và tình nguyện đứng vào hàng ngũ của Đảng.
“Nắng hạ” kết hợp với động từ “bừng” làm cho câu thơ tràn ngập ánh sáng và gợi mở ra nhiều tầng ý nghĩa. Tác giả chọn “nắng hạ”, thứ ánh sáng xuất hiện mãnh liệt nhất trong năm để thể hiện niềm hân hoan mạnh mẽ và lòng nhiệt huyết căng tràn.
Nắng hạ bừng sáng là chân lí sáng soi sau một thời gian đông dài u tối, bế tắc không lối thoát rồi đến tiết xuân là khi những cơ sở tiền đề, định hướng tương lai được nảy nở, ấp ủ. Những dự định tiềm tàng bấy lâu như trăm nụ hoa ngủ dài, bắt gặp ánh sáng mãnh liệt kia bừng tỉnh giấc, tỏa ngát hương sắc cho đời.
Tố Hữu so sánh lí tưởng cách mạng với hình tượng tuyệt đẹp: “mặt trời chân lí”. Hình tượng này rất logic với tứ thơ câu trên. Thật vậy, ánh sáng mạnh mẽ, mãnh liệt nhất có lẽ chỉ có mặt trời mới tạo ra được, cũng ánh sáng như mặt trời, chân lí cách mạng đã dẫn dắt con người bế tắc đến tương lai tươi sáng.
Từ hình ảnh so sánh này, ta càng thêm ý thức được sự quyết định sống còn của lí tưởng cách mạng với con người làm cách mạng. Sự quan trọng của lí tưởng cách mạng cũng giống như mặt trời với muôn loài trên hành tinh vậy.
Nhưng cái hay của câu hai không chỉ có bấy nhiêu, ảnh hưởng của “mặt trời chân lí” còn trực tiếp tác động đến tình cảm của nhà thơ: “chói qua tim”. Như vậy, Đảng Cộng sản đã tác động con người từ lí trí đến tình cảm, mà như người Việt ta có câu: “Thấu tình đạt lí”.
Hai câu thơ tiếp theo đem lại cảm giác thỏa mãn giác quan cho người đọc:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…”
Câu thơ thật bay bổng và lãng mạn, diễn đạt trọn vẹn niềm vui sướng tột độ của một thanh niên tràn đầy nhiệt huyết khi bắt gặp chân lí, tìm ra con đường lí tưởng của cuộc đời. Đó là gắn trọn cuộc đời với sự nghiệp đấu tranh, giải phóng đất nước vĩ đại của dân tộc: “Ta sẵn sàng xé trái tim ta_ Cho Tổ quốc, và cho Tất cả”.
Những từ ngữ được tác giả sử dụng rất đắt ý và có hiệu quả cao trong việc khơi gợi cảm xúc. Tố Hữu so sánh cái vô hình là “hồn tôi” với cái hữu hình “vườn hoa lá” làm cho câu chữ bay bổng hơn, lãng mạn hơn. Cái “vườn hoa lá” của Tố Hữu khi được “mặt trời chân lí” làm cho “bừng” sáng đã ngập tràn sắc hương và âm thanh tươi mới của cuộc đời.
Quả thật trong lòng có nắng, con mắt nhìn đâu cũng thấy sáng bừng… Chàng thanh niên Tố Hữu lúc này đối lập hoàn toàn với chính Tố Hữu trước khi đến với chân lí: “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu_Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ…” ( “Truyện Kiều”, Nguyễn Du).
Khổ đầu bài thơ là tiếng hát dạo đầu thể hiện niềm vui sướng tột độ của người con đất Việt gặp được chân lí, tìm được con đường lí tưởng của đời mình. Đặt trong bối cảnh nước nhà bấy giờ, có một bộ phận thanh niên chán ngán xã hội đương thời, tù túng với cuộc sống thực tại mà không tìm được con đường đi đúng đắn, họ chìm đắm trong thuốc phiện và rượu cồn, từng bước từng bước hủy hoại bản thân cả về thể lực lẫn lí trí thì “Từ ấy” như một lời tuyên ngôn của bản thân Tố Hữu.
Nó tác động sâu sắc đến tư tưởng và tình cảm của độc giả. Chiến tranh đã lùi vào quá khứ song mỗi khi “Từ ấy” vang lên, mỗi người trẻ hôm nay đều có những cảm xúc tích cực và quyết tâm tu thân, rèn luyện, bảo vệ Tổ quốc.
Số 7: Phân tích khổ thơ đầu bài thơ Từ ấy
Tố Hữu là nhà thơ lớn của Việt Nam đầu thế kỷ 20, là cánh chim đầu đàn, ngọn cờ đầu của nền thơ ca cách mạng, ông đã làm thơ truyền bá và cổ vũ cách mạng, con đường thơ của ông song hành với con đường cách mạng Việt Nam và dân tộc. . Sự gắn bó này tạo cho thơ ông một vẻ đẹp riêng như một bông hoa lớn tỏa sáng.
“Lời này” có trong tập thơ cùng tên, được thực hiện trong hơn 10 năm 1936 – 1946. Khổ thơ đầu của tác phẩm thể hiện niềm vui, hạnh phúc vô bờ bến của tác giả khi bắt gặp được lí tưởng, lí trí và cuộc sống của cuộc đời mình. , khi còn đang phân vân giữa lẽ sống, cảm thấy chán ngán cuộc đời này, thì cũng là lúc Tố Hữu bắt gặp lí tưởng cộng sản, lí tưởng của cuộc đời mình.
Câu thơ đầu tiên mở đầu bằng thành ngữ “từ này” thể hiện bước ngoặt trong cuộc đời của nhà thơ. Đây là thời điểm tác giả tự giác ngộ về lý tưởng cách mạng, bắt gặp lý tưởng cộng sản, giác ngộ mình vào năm 1938, ông có vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng khi vừa tròn 18 tuổi, Đảng là một tập thể gồm những thanh niên ưu tú nhất của đất nước, sẵn sàng hy sinh quên mình, chiến đấu vì sự nghiệp của Tổ quốc, của nhân dân.
“Từ ấy, ta dưới nắng hè
Mặt trời của sự thật chiếu sáng trái tim
Tâm hồn tôi là một vườn hoa
Rất thơm và đầy tiếng chim hót ”
Bài thơ “lời này” thuộc phần “máu lửa” của tập thơ cùng tên, bài thơ ra đời trong không khí sôi nổi, hào hứng đấu tranh giành độc lập, tự do của các dân tộc và công nhân dưới sự lãnh đạo của Buổi tiệc. Lúc đó, nhà thơ chưa hoạt động trong phong trào học sinh ở Huế. Bài thơ ra đời vào tháng 7 năm 1938, ghi lại những tâm tư, tình cảm của nhà thơ khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng, đó là một điều hết sức thiêng liêng, một sự kiện trọng đại của nhà thơ, đã mang lại cho Tố Hữu niềm xúc động mạnh mẽ.
Khổ thơ mở đầu là sự cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp lí tưởng của cách mạng và được tác giả đón nhận bằng một tâm hồn trẻ trung, “từ này” ở nhan đề và được lặp lại ở câu mở đầu để nhấn mạnh ý thứ hai. sự kiện trong cuộc đời Tố Hữu, là bước ngoặt vĩ đại đưa người thanh niên tiểu tư sản trở thành chiến sĩ cộng sản làm thay đổi nhận thức và lý lẽ sống.
Hoàn cảnh ra đời của bài thơ trong lúc đất nước còn chiến tranh, nhân dân lầm than, bị đô hộ, trước tình hình đó nhiều thanh niên muốn cứu nước nhưng hầu hết đều lâm vào ngõ cụt, bất lực. . , một bản thân tội lỗi, lại đầu thai lầm lỡ, mặc dù rất tức giận và buồn bã, nhưng không đủ dũng khí để cầm súng, cầm kiếm, sau đó, khi may mắn tìm được lý do để sống cho mình, cho quê hương ta thấy được niềm phấn khởi, vui sướng vô bờ bến của nhà thơ, hòa mình vào cuộc đấu tranh sinh tử, nhiều gian khổ, hy sinh nhưng rất đỗi vẻ vang. “Lời này” đã cho nhà thơ thấy một lẽ sống ý nghĩa và một thời khắc thiêng liêng trong sự nghiệp của một nhà thơ.
Trong niềm xúc động lớn, nhà thơ đã nhận thức sâu sắc vẻ đẹp của lí tưởng Đảng, Đảng cộng sản Việt Nam ra đời là soi đường sống cho dân tộc, đã có nhiều bài hát ca ngợi Đảng quang vinh, nhưng con đường đi thuê của Tổ Hữu đảng rất đặc biệt.
Dòng thơ thứ hai sử dụng nhiều âm cao, cất lên như tiếng khóc, tiếp tục ngợi ca vẻ đẹp của lí tưởng cách mạng, đó không chỉ là nguồn sáng ngời mà là nguồn sống cao cả, lí tưởng sống chính đáng. , nâng lên. Khái niệm lý tưởng cách mạng là một khái niệm chính trị trừu tượng đã được nhà thơ cụ thể hóa bằng một hình ảnh ẩn dụ rất trữ tình.
“Mặt trời chân lý”, tiếp nối động từ “ngọn lửa” và từ “chói lọi” ở câu thứ hai để khẳng định lí tưởng cách mạng là mặt trời chói chang mùa hè, mặt trời vĩ đại, vĩnh cửu ghi dấu ấn sâu đậm trong tư tưởng cách mạng trí tuệ, tình cảm và thấm nhuần. trong trái tim và khối óc của nhà thơ và con người, những con người lao động vất vả trong đêm nô lệ đã được ánh sáng cách mạng soi rọi, soi đường dẫn đến hạnh phúc, ấm no và tương lai.
Với cách diễn đạt vừa gợi hình vừa gợi cảm, tôn vinh lí tưởng cộng sản, giúp nhiều người có mắt, có tim. Khẳng định bản chất cao cả của lí tưởng đó là giải phóng con người khỏi áp bức, bóc lột và đau khổ, đồng thời chỉ cho họ con đường sống có ý nghĩa nhất.
Qua cách diễn đạt sáng tạo, hai câu thơ còn có hàm ý: đối với dân tộc Việt Nam, đối với tầng lớp trí thức, đối với thanh niên 30 – 45. Lý tưởng cần thiết như mặt trời, cần thiết như chân lý. Cả hai câu thơ cũng gợi tả sự hồi sinh mạnh mẽ của tâm hồn trẻ thơ khi được mặt trời lí tưởng soi đường, tràn ngập niềm vui, người thanh niên yêu nước cất tiếng hát rộn ràng, thổn thức, yêu thương:
“Tâm hồn tôi là một vườn hoa
Rất thanh đạm và đầy tiếng chim hót ”
Với cách so sánh độc đáo và giàu chất thơ, nhà thơ đã biến thế giới tinh thần, tâm hồn thơ trẻ tràn đầy nhiệt huyết, yêu đời, yêu đời “hồn ta là vườn hoa” từ những hình ảnh vật chất vô hình. Ánh sáng rực rỡ của lí tưởng, nguồn sống mãnh liệt của mặt trời cách mạng tác động vào tâm hồn nhà thơ, tạo nên sự thay đổi sâu sắc.
Trước khi gặp gỡ lý tưởng cách mạng, người trí thức trẻ này đã sống một cuộc đời buồn bã, ảm đạm, khô héo như một khu vườn trong cái lạnh giá của mùa đông, nhưng sau khi gặp gỡ và hiện thực hóa lý tưởng cách mạng, tâm hồn nhà thơ như một khúc thơ đầy ắp. của hương sắc giữa mùa xuân, mang đến nguồn năng lượng dồi dào cho biết bao tâm hồn trẻ trung, nhiệt huyết. Cuộc sống của họ có một lý tưởng rất nhút nhát và thơm.
Nhịp thơ sôi động, cũng như hai tính từ “đậm”, “rộn” được sử dụng thẩm mĩ, đặc biệt với cách ngắt dòng độc đáo, hai dòng thơ Tố Hữu hiện thực và tinh tế thể hiện những cảm xúc dâng tràn, vui sướng, vô hạn. hạnh phúc trong cuộc gặp gỡ đầu tiên với lý tưởng. Có thể nói, mặt trời chân lý đã xua tan những đêm đen, mở ra tương lai tươi sáng, mời gọi biết bao tâm hồn háo hức bước vào đời với trọn vẹn niềm tin yêu và hy vọng.
Đối với một nhà thơ, đó không phải là vấn đề tri giác, lý trí mà còn là vấn đề của tình cảm, trái tim phải có một sức sống hấp dẫn khiến người trí thức trẻ như Tố Hữu nguyện thề cùng mọi người Việt Nam sống mãi.
Khổ thơ vừa đẹp về nội dung vừa đẹp về hình thức, ngôn ngữ, hình ảnh thơ đẹp sáng tạo, cảm xúc thơ chân thành, mãnh liệt ca ngợi lí tưởng cách mạng, ca ngợi Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh. Qua bài thơ đã giúp ta nhận thức rõ hơn lí tưởng cách mạng là lẽ sống, là lẽ sống đúng đắn của cả dân tộc, khổ thơ như một khúc hát từ trong lòng nhưng cũng là một khúc hát say. lòng say mê của hàng triệu trái tim đối với Đảng, với cách mạng
Số 8: Cảm nhận khổ đầu bài Từ ấy
Tố Hữu là nhà thơ lớn của Việt Nam ở đầu thế kỷ XX, là cánh chim đầu đàn, là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng, ông làm thơ để tuyên truyền, cổ vũ cho cách mạng, con đường thơ ca của ông song hành cùng với con đường cách mạng của Việt Nam, của dân tộc. Sự gắn bó ấy đem đến cho thơ ông một vẻ đẹp độc đáo như đóa hoa lớn rực rỡ.
“Từ ấy” nằm trong tập thơ cùng tên, được sản xuất trong vòng 10 năm từ 1936 đến 1946. Khổ thơ đầu của tác phẩm thể hiện niềm vui sướng và hạnh phúc vô bờ bến của tác giả khi bắt gặp lý tưởng, lẽ sống của đời mình, khi ông còn băn khoăn giữa lẽ sống của đời, cảm thấy chán cuộc sống này thì cũng là lúc Tố Hữu bắt gặp lý tưởng cộng sản, lý tưởng của đời mình.
Câu thơ đầu tiên được bắt đầu bằng cụm từ “từ ấy” thể hiện sự đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời của nhà thơ. Đây là thời điểm tác giả giác ngộ lý tưởng cách mạng, bắt gặp lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, được giác ngộ vào năm 1938 ông vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng khi tròn 18 tuổi, Đảng là tập thể bao gồm những thanh niên ưu tú nhất của cả nước, nguyện hy sinh và phấn đấu vì sự nghiệp của đất nước và nhân dân.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Bài thơ “từ ấy” thuộc phần “máu lửa” của tập thơ cùng tên, phần thơ ra đời trong không khí đầy sục sôi, đấu tranh giành độc lập, tự do của các dân tộc, nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng. Lúc này nhà thơ cũng không hoạt động phong trào học sinh, sinh viên ở Huế. Bài thơ ra đời vào tháng 7 năm 1938 ghi lại những tâm tư, tình cảm của nhà thơ khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng đây là việc vô cùng thiêng liêng, sự kiện trọng đại của nhà thơ, đã mang đến cho Tố Hữu niềm xúc động mạnh mẽ.
Khổ thơ mở ra là những cảm nhận vẻ đẹp sâu sắc lý tưởng của cách mạng và tác giả đón nhận nó bằng một tâm hồn tươi trẻ, “từ ấy” ở nhan đề và được nhắc lại ngay câu mở đầu để tô đậm giây phút thiêng liêng, sự kiện trang trọng trong đời của Tố Hữu, là bước ngoặt lớn lao cho thanh niên tiểu tư sản trở thành một chiến sĩ cộng sản thay đổi về nhận thức, về lẽ sống.
Hoàn cảnh ra đời của bài thơ khi đất nước đang còn trong cảnh chiến tranh, nhân dân lầm than, bị đô hộ, trước tình hình ấy nhiều thanh niên muốn giải cứu đất nước nhưng hầu như đều rơi vào cảnh bế tắc, bơ vơ, một cái tôi mặc cảm, đầu thai nhầm thời đại, dù rất uất hận, đau xót nhưng chưa đủ dũng khí để cầm súng, cầm gươm và rồi khi may mắn tìm được lẽ sống cho mình, cho quê hương ta thấy được sự hào hứng và niềm vui sướng vô bờ bến của nhà thơ, hòa vào cuộc đấu tranh sinh tử, nhiều gian khổ, hy sinh nhưng rất đỗi vinh quang. “Từ ấy” đã cho nhà thơ thấy cuộc sống ý nghĩa và giây phút thiêng liêng sự nghiệp một hồn thơ.
Trong niềm xúc động lớn lao, nhà thơ đã có nhận thức sâu sắc về vẻ đẹp của lý tưởng Đảng, Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời chỉ cho dân tộc con đường sống, đã có bao lời ca tiếng hát ca ngợi Đảng vinh quang, nhưng cách ca ngợi Đảng của Tố Hữu thật đặc sắc.
Dòng thơ thứ hai sử dụng nhiều âm điệu ở âm vực cao, phấn chấn như một tiếng reo, tiếp tục ca ngợi vẻ đẹp lý tưởng cách mạng, không chỉ là nguồn sáng chói mà là nguồn sống lớn lao, lý tưởng sống đúng đắn, cao cả. Khái niệm lý tưởng cách mạng một khái niệm chính trị trừu tượng đã được nhà thơ cụ thể hóa bằng hình ảnh ẩn dụ rất đỗi trữ tình.
“Mặt trời chân lý”, tiếp nối động từ “bừng” và từ “chói” ở câu hai để khẳng định lý tưởng cách mạng như nắng hạ chói lòa, như mặt trời vĩ đại, bất diệt đã tác động sâu sắc vào lý trí, tình cảm và thấm nhuần vào con tim, khối óc của nhà thơ và nhân dân những con người cần lao trong đêm trường nô lệ được ánh sáng cách mạng soi rọi, chỉ đường dẫn lối đến với hạnh phúc, ấm no, tương lai tươi sáng.
Với cách diễn đạt vừa gợi hình vừa gợi cảm, tôn vinh lý tưởng cộng sản, giúp cho bao nhiêu người được sáng mắt, sáng lòng. Khẳng định bản chất cao đẹp của lý tưởng ấy là giải phóng con người khỏi ách áp bức, bóc lột, thống khổ, chỉ cho họ con đường sống ý nghĩa nhất.
Qua cách thể hiện sáng tạo, hai câu thơ còn mang hàm ý: với dân tộc Việt Nam, với tầng lớp trí thức, thanh niên trẻ những năm 30, 45. Lý tưởng cần thiết như mặt trời, tất yếu như chân lý. Hai câu thơ còn diễn tả sự phục sinh mạnh mẽ của một tâm hồn tươi trẻ khi được mặt trời lý tưởng soi rọi, chỉ lối, niềm vui tràn ngập trong lòng, người thanh niên yêu nước đã cất thành tiếng hát sôi nổi, náo nức, say mê:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Với phép so sánh độc đáo, đầy thi vị nhà thơ đã làm cho thế giới tinh thần, hồn thơ tươi trẻ tràn đầy nhiệt huyết, yêu đời, yêu cuộc sống “ hồn tôi là một vườn hoa lá” từ hình tượng vô hình thành hữu hình. Ánh sáng chói lọi của lý tưởng, nguồn sống mãnh liệt của mặt trời cách mạng tác động vào tâm hồn nhà thơ, tạo ra sự biến đổi sâu sắc.
Trước khi bắt gặp lý tưởng cách mạng, người thanh niên trí thức trẻ này sống một cách buồn bã, ảm đạm, lụi tàn như mảnh vườn trong mùa đông giá lạnh nhưng sau khi được gặp và giác ngộ được lý tưởng cách mạng cuộc sống lẫn tâm hồn của nhà thơ như một mảnh hồn thơ đầy hương sắc giữa mùa xuân, mang đến nguồn sinh lực dồi dào cho biết bao tâm hồn trẻ trung, nhiệt huyết. Cuộc sống của họ có lý tưởng thật âm sắc, đượm hương.
Nhịp thơ sôi nổi cùng với hai tính từ “đậm”, “rộn” rất thẩm mỹ, đặc biệt với lối vắt dòng đặc sắc, hai câu thơ của Tố Hữu diễn tả chân thực, tinh tế bao cảm xúc dâng trào, niềm vui, niềm hạnh phúc vô hạn trong buổi đầu gặp gỡ lý tưởng.
Có thể nói mặt trời chân lý đã xua tan những bóng đêm u ám, mở ra một tương lai tươi sáng, vẫy gọi bao tâm hồn hăm hở bước vào đời với tất cả niềm tin yêu, hy vong. Với nhà thơ đâu phải chuyện của nhận thức, của lý trí mà còn là chuyện của tình cảm, trái tim nên có sức sống cuốn hút khiến cho những thanh niên trí thức trẻ như Tố Hữu khiến cho tất cả dân tộc Việt Nam nguyện suốt đời theo Đảng.
Khổ thơ vừa hay về nội dung và đẹp về hình thức, ngôn ngữ, hình ảnh thơ sáng tạo đẹp đẽ, cảm xúc thơ chân thành mãnh liệt là sự ngợi ca lý tưởng cách mạng, ngợi ca Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh. Qua đoạn thơ nhà thơ đã giúp chúng ta nhận thức sâu sắc hơn về lý tưởng cách mạng chính là lẽ sống, con đường sống đúng đắn của cả dân tộc tộc, khổ thơ như khúc hát của một trái tim mà cũng là khúc hát say mê của triệu triệu trái tim hướng về Đảng, hướng về cách mạng.
Tố Hữu là “lá cờ đầu” trong thơ ca Cách mạng. Hầu hết các tác phẩm của ông đều là những tác phẩm cổ vũ, ca ngợi phong trào Cách mạng Việt Nam. Trong đó, tác phẩm thơ đánh dấu cho sự nghiệp rực rỡ của ông cũng như đánh dấu ngày ông bắt gặp được lý tưởng của đời mình chính là bài thơ Từ ấy.
Bài thơ Từ ấy được sáng tác vào tháng 7 năm 1938 với ba khổ thơ, trong đó khổ thơ đầu tiên đã diễn tả trọn vẹn những cảm xúc vui sướng, say mê của Tố Hữu khi ông lần đầu bắt gặp được lý tưởng Cách mạng.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”.
“Từ ấy” là một từ phiếm chỉ thời gian, nhưng đây lại là cột mốc đánh dấu một trang mới trong đời người thanh niên trẻ Tố Hữu. Đó là thời điểm mà nhà thơ được giác ngộ lý tưởng Cộng sản, tìm được con đường đi đúng đắn trong đời của mình. Câu thơ đã khẳng định giây phút quan trọng nhất cuộc đời của người chiến sĩ Cách mạng khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng cộng sản- là tập hợp của những con người ưu tú nhất, sáng suốt nhất.
“Nắng hạ” là thứ ánh sáng mãnh liệt, rực rỡ nhất của ngày hè, cũng là ánh nắng tràn đầy sự ấm áp và năng lượng. Với nhà thơ, nắng hạ biểu trưng cho thứ ánh sáng Cách mạng đang từng bước soi tỏ tâm hồn của mình. Cùng với đó, Tố Hữu đã sử dụng một loạt những động từ nhấn mạnh như “chói, bừng” để diễn tả sự tác động mạnh mẽ của ánh sáng cộng sản, thứ ánh sáng rực rỡ đã làm bừng sáng thế giới tâm hồn của nhà thơ.
Ánh sáng ấy đã thức tỉnh trái tim, làm thay đổi hoàn toàn tâm hồn của một thanh niên đang băn khoăn, đang lạc lõng, bơ vơ giữa dòng đời “Bâng khuâng đứng giữa hai dòng nước/Chọn một dòng hay để nước trôi”.
Thế nhưng, hình ảnh ẩn dụ so sánh đặc sắc nhất trong câu thơ phải nhắc tới hình ảnh “mặt trời chân lý”. Đây là một sáng tạo của riêng nhà thơ, là liên kết sáng tạo giữa hình ảnh và ngữ nghĩa. Mặt trời đối với mọi người, vốn là nguồn sáng mạnh mẽ nhất, rực rỡ nhất thế gian, nhưng với Tố Hữu thì lý tưởng Cách mạng mà ông vừa bắt gặp chính là một “mặt trời” khác chiếu rọi tâm hồn ông.
Và không chỉ thế, đó còn là thứ “mặt trời chân lý” – thứ ánh sáng đại diện cho những điều đúng đắn nhất được mọi người công nhận. Ánh sáng ấy thật cao đẹp, thật trong sáng, mạnh mẽ biết bao! Ánh sáng ấy chiếu rọi tâm hồn nhà thơ, chiếu rọi cả nhận thức và tâm hồn của nhà thơ:
“Mặt trời chân lý chói qua tim”
Hai câu thơ đầu được viết theo lối thơ tự sự, tuy đơn giản, thế nhưng lại khiến người đọc cảm nhận được hết những xoay chuyển, những biến đổi mạnh mẽ trong lòng người thanh niên trẻ Tố Hữu. Chúng ta đã cảm nhận được niềm vui sướng, hân hoan của nhà thơ khi đột ngột bắt gặp ánh sáng Cách mạng, để rồi từ đó, ông nguyện một lòng đi theo lý tưởng đó một đời.
Tiếp theo trong khổ thơ đầu tiên là hai câu thơ với những hình ảnh thơ so sánh hết sức sáng tạo:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Hai câu thơ được thể hiện bằng lối thơ vắt dòng diễn tả tâm hồn của nhà thơ sau khi gặp được lý tưởng cách mạng. Nếu Tế Hanh cũng đã từng một lần so sánh:
“Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống dòng sông lấp lánh”
Thì ở đây, Tố Hữu cũng mượn những hình ảnh rất đỗi quen thuộc để diễn tả những niềm vui sướng đang trào dâng trong lòng mình. Ông so sánh “hồn tôi là một vườn hoa lá”, tâm hồn vốn là một khái niệm trừu tượng, nhưng ông đã biến nó thành cái hữu hình, cái cụ thể để diễn tả sự đổi mới trong tâm hồn mình. Bắt gặp lý tưởng Cách mạng, tâm hồn ông đã thay đổi, đã bừng dậy mạnh mẽ một nguồn sống mới, căng tràn “nhựa và mật”.
“Khu vườn tâm hồn” ông đầy ắp những hoa thơm, những trái ngọt, những tiếng chim hót rộn ràng, thật tươi vui, thật rộn rã biết bao! Những thanh âm, màu sắc đều đẹp tươi, đều hoà hợp và tràn trề khiến cho nhà thơ phải say đắm, phải ngất ngây! Tố Hữu đã đến với Cách mạng không chỉ bằng lý trí mà còn bằng trái tim, bằng nhận thức và tâm hồn của mình.
Khổ thơ đầu tiên của Từ ấy rất ngắn gọn, nhưng cũng thật đầy đủ. Nó đã diễn tả được niềm vui sướng tột cùng, niềm say mê vô tận của Tố Hữu khi bắt gặp được lý tưởng Cách mạng, để từ đó, ông có được một cuộc đời mới, một cuộc đời mà gắn liền với dòng chảy lịch sử vẻ vang của dân tộc ta.
Số 9: Phân tích khổ đầu Từ ấy
Tố Hữu là cây bút tiêu biểu của văn học Cách mạng Việt Nam. Thơ của ông là tiếng lòng của một tâm hồn nhạy cảm, dạt dào cảm xúc, một trái tim nhân hậu, trung thành với Đảng, với Tổ Quốc, với nhân dân và lý tưởng sống, chiến đấu cao đẹp. Điều này được thể hiện vô cùng sâu sắc qua bài thơ “Từ ấy”. Trong bài thơ, Tố Hữu đã gây ấn tượng mạnh mẽ với độc giả bởi niềm hân hoan, vui sướng được bước chân vào hàng ngũ của Đảng với lòng yêu nước, yêu cách mạng tha thiết, bộc lộ qua khổ thơ mở đầu:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Ra đời trong hoàn cảnh lịch sử quan trọng với bầu không khí máu lửa sục sôi của phong trào đấu tranh giành độc lập tự do của dân tộc, “Từ ấy” là tác phẩm tiêu biểu trích trong phần “máu lửa” của tập thơ cùng tên. Nó giống như trang nhật ký ghi lại toàn bộ tâm tư, cảm xúc của người thanh niên 18 tuổi được đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Mở đầu khổ thơ, nhà thơ nhấn mạnh một dấu mốc vô cùng quan trọng trong cuộc đời cách mạng bản thân với tâm thế hân hoan, đầy phấn khởi:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim”
Khổ thơ bắt đầu bằng trạng ngữ chỉ thời gian “từ ấy”. Nó không chỉ đánh dấu sự kiện quan trọng, thiêng liêng trong cuộc đời Tố Hữu mà còn được chọn làm nhan đề cho tác phẩm và cả tập thơ đầu tay của ông. Từ đó, chúng ta có thể cảm nhận được dấu mốc ấy có ý nghĩa lớn lao như thế nào với nhà thơ.
“Từ ấy” chính là mốc son đầu tiên, mốc son chói lọi mở ra bước ngoặt huy hoàng trong cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Tố Hữu – bước ngoặt lớn lao thay đổi nhận thức, lẽ sống và khiến cho thanh niên tiểu tư sản trở thành một chiến sĩ cộng sản.
Thoát khỏi những quẩn quanh trong đớn đau mất nước, trong bất lực trước thời cuộc, nhà thơ đã may mắn tìm được lẽ sống cho mình, hào hứng và vui sướng vô hòa mình vào cuộc đấu tranh nhiều gian khổ, hy sinh nhưng rất đỗi vinh quang của lịch sử. Trong niềm xúc động mạnh mẽ, Tố Hữu đã nhận ra vẻ đẹp lý tưởng thiêng liêng của Đảng. Tình cảm này được diễn tả bằng các hình ảnh ẩn dụ đặc sắc.
Trước tiên là hình ảnh “bừng nắng hạ”. Nắng hạ trong tự nhiên là ánh nắng mùa hè, không dịu dàng như mùa xuân, không yên ả như nắng mùa thu, càng không yếu ớt như nắng mùa đông. Nó rực rỡ và tràn đầy sức sống, mang đến cảm giác tràn trề sinh lực, vô cùng mạnh mẽ. Nó giống như niềm hạnh phúc, sung sướng mãnh liệt đang dâng trào trong huyết quản người thanh niên 18 tuổi khi được kết nạp Đảng.
Niềm vui sướng ấy đặc biệt được thể hiện sâu sắc hơn qua hình ảnh mới lạ đầy sáng tạo “Mặt trời chân lý”. Mặt trời của thiên nhiên tạo hóa tỏa ánh sáng duy trì sự sống, còn “mặt trời chân lý” ở đây là hình ảnh ẩn dụ, là nguồn lan tỏa ánh sáng rực rỡ, chói lọi của Đảng, của Cách mạng. Nó chính là chân lý đúng đắn, sánh ngang cùng với mặt trời, đang xuyên thấu mọi ngóc ngách trong tâm hồn của nhà thơ.
Cặp hình ảnh ẩn dụ “nắng hạ” và “mặt trời chân lý” liên kết hài hòa với nhau, gợi mở một nguồn sáng tốt lành, giúp tác giả khẳng định lý tưởng cách mạng với sức mạnh thức tỉnh lý trí. Đồng thời, kết hợp cùng các động từ mạnh như “bừng”, “chói” vừa thể hiện nguồn sáng mạnh vừa thể hiện sức lan tỏa mãnh liệt chạm đến cả trái tim con người. Tìm thấy lý tưởng sống, chiến đấu, niềm vui sướng trong nhà thơ trào dâng vô cùng mãnh liệt:
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Hai câu thơ với bút pháp trữ tình đã trực tiếp diễn tả niềm hạnh phúc vô bờ đang chan chứa trong tâm hồn của thi sĩ. Hình ảnh so sánh “Hồn tôi là một vườn hoa lá” như mở rộng không gian để ý thơ lan tràn, làm cho hồn thơ trở nên tươi trẻ tràn đầy nhiệt huyết. Ánh sáng chói lọi của lý tưởng cách mạng đã tác động vào nhận thức và suy nghĩ của nhà thơ, tạo ra sự biến đổi sâu sắc.
Trước đó, người thanh niên trí thức luôn sống trong u buồn, ảm đạm giữa thời cuộc như khu vườn dần lụi tàn sức sống. Sau khi giác ngộ lý tưởng cách mạng, cả cuộc sống bên ngoài lẫn tâm hồn nhà thơ đều biến thành mảnh vườn ngập tràn hương sắc, thanh âm, dạt dào sức sống. Nhịp thơ sôi nổi kết hợp với việc sử dụng hai tính từ “đậm”, “rộn” và lối vắt dòng đặc sắc đã giúp nhà thơ diễn tả chân thực dòng cảm xúc dâng trào, niềm vui và niềm hạnh phúc trong buổi đầu gặp gỡ lý tưởng.
Có thể nói, khổ thơ mở đầu bài “Từ ấy” chỉ là 4 câu thơ ngắn gọn song tác giả đã cực kỳ thành công trong sử dụng nghệ thuật. Ngôn ngữ thơ tươi sáng, vui vẻ. Hình ảnh thơ sáng tạo, đẹp đẽ cùng những biện pháp tu từ đặc sắc, nghệ thuật bắc dòng khéo léo.
Tố Hữu đã tái hiện một cách chân thực và mới mẻ niềm hạnh phúc, vui sướng khi được giác ngộ lý tưởng Cách mạng đồng thời ngợi ca lý tưởng cách mạng, ngợi ca Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh. Khổ thơ đã góp phần không nhỏ làm nên thành công của bài thơ và tên tuổi của Tố Hữu, đóng góp cho văn học cách mạng một thi phẩm giá trị.
Đoạn thơ khép lại nhưng mở ra những suy tư trăn trở của nhiều người đọc. Đoạn thơ đã giúp chúng ta nhận thức sâu sắc thấm thía hơn về lý tưởng cách mạng dân tộc. Nó gợi nhắc một thời khó khăn gian khổ đã qua, đồng thời nhắc nhở ta nên trân trọng, nâng niu những giá trị tốt đẹp, tin tưởng vào Đảng Cộng sản Việt Nam muôn năm.
Số 10: Phân tích khổ đầu bài thơ Từ ấy
Tố Hữu tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, sinh năm 1920 tại Phù Lai, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế. Ông được biết đến với tư cách là một nhà thơ lớn của thơ ca cách mạng Việt Nam, con đường thơ ca của ông gắn liền với con đường cách mạng.
Tập thơ “Từ ấy” là tập thơ đầu tay của ông, gồm 71 bài được sáng tác trong khoảng thời gian 10 năm, từ 1936-1946. Tập thơ được chia thành ba phần, phản ánh rõ nét quá trình giác ngộ và trưởng thành của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi.
“Máu lửa” gồm 27 bài, là thơ của thời kỳ Mặt trận Dân chủ tập trung vào những vấn đề lớn của thời đại như chống phát xít, phong kiến, đòi hòa bình, cơm áo, vấn đề quyền sống con người và cách mạng giải phóng dân tộc.
“Xiềng xích” gồm 30 bài, viết trong tù thể hiện nỗi buồn đau và ý chí, khí phách của người chiến sĩ cách mạng trong chốn lao tù. “Giải phóng” gồm 14 bài, viết từ lúc vượt ngục đến một năm sau ngày độc lập chủ yếu ngợi ca lý tưởng, quyết tâm đuổi giặc, cứu nước và niềm vui chiến thắng.
Bài thơ “Từ ấy” nằm trong phần “Máu lửa” của tập thơ cùng tên của Tố Hữu, đây chính là tiếng hát hân hoan, nồng nhiệt của một thanh niên trí thức khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Bài thơ gồm có 3 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu thơ diễn tả 3 nét chuyển biến trong nhận thức, trong tâm hồn của nhà thơ. Trong đó, khổ thơ đầu tiên thể hiện niềm vui sướng của nhà thơ khi được giác ngộ lí tưởng cộng sản.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Từ nhan đề cho đến mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng từ “Từ ấy”, nhằm mục đích nhấn mạnh giây phút đầu tiên chàng thanh niên trẻ bắt gặp lí tưởng cộng sản, đây cũng chính là giây phút thiêng liêng trọng đại quyết định cả cuộc đời của người thanh niên ấy.
Mốc thời gian quan trọng ấy chính là tháng 9 năm 1938, vì thế giây phút thiêng liêng ấy đã trở thành một mốc thời gian không thể nào quên trong trái tim thi sĩ. Trước mốc thời gian đó, Tố Hữu là một thanh niên sôi nổi, hào hứng tràn đầy nhiệt huyết “Băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời” nhưng vẫn chưa tìm được hướng đi cho bản thân:
“Vẩn vơ theo mãi vòng luẩn quẩn
Muốn thoát than ôi chẳng bước rời”
(Nhớ đồng)
Chính vì vậy, nhà thơ đã rơi vào cảnh:
“Ngẩng đầu lên không thấy mặt trời
Đất lai láng những là nước mắt”
Đang trong tâm trạng chán nản, buồn chán vì không xác định được hướng đi cho mình thì bỗng bất ngờ nhà thơ bắt gặp lí tưởng cách mạng, giây phút ấy như bừng sáng đến diệu kì. Nhà thơ diễn tả niềm vui sướng đó bằng một loạt các hình ảnh, những hình ảnh ẩn dụ đặc sắc cùng với một loạt những từ ngữ chỉ sắc thái và mức độ mạnh mẽ của tình cảm như: “bừng nắng hạ”, “chói qua tim”, “vườn hoa lá”, “đậm hương”, “rộn tiếng chim”. Tất cả những hình ảnh ấy đều ở mức độ mãnh liệt, say mê nhằm thể hiện niềm vui sướng bất tận tràn đầy viên mãn và tình cảm chân thành, kính trọng của nhà thơ đối với Đảng.
Lí tưởng cách mạng của Đảng được tác giả so sánh với hình ảnh “mặt trời chân lí” tỏa ánh nắng chói chang, rực rỡ ấm nóng như ánh nắng mùa hạ làm bừng sáng tâm hồn người chiến sĩ trẻ, nó có đủ sức mạnh xua đi mọi u ám buồn đau, bế tắc trong tử tưởng của những thanh niên tràn đầy nhiệt huyết nhưng chưa tìm được hướng đi đúng trong cuộc đời.
Nhà thơ cảm nhận ánh sáng của Đảng bằng cả trái tim, khối óc và lí trí chứng tỏ đây là nhận thức rất sâu sắc chứ không phải bột phát. Hình ảnh “mặt trời chân lí chói qua tim” là một sáng tạo mới mẻ và rất có chiều sâu của Tố Hữu trong thơ ca cách mạng lúc bấy giờ, hình ảnh này giàu sức hấp dẫn đối với tuổi trẻ nên sống mãi trong lòng bạn đọc mãi mãi về sau.
Với Tố Hữu, lí tưởng cộng sản còn mang cái xanh tươi, rạo rực của cuộc sống tràn trề hương thơm ngào ngạt, rộn rã tiếng chim ca khiến nhà thơ vừa có cảm giác chói lóa trước một vầng sáng diệu kì, lại vừa cảm nhận được sự dịu mát của tâm hồn khi đứng trong một vườn cây ngập tràn hoa lá.
Bài thơ “Từ ấy” nói riêng và cả tập thơ nói chung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, khẳng định vai trò lãnh đạo của Ðảng cộng sản trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, tạo bước ngoặt lớn cho quá trình phát triển của thơ ca Việt Nam hiện đại. Trong Từ ấy, không chỉ có tiếng chim rộn rã và hương hoa của niềm vui vừa bắt gặp lý tưởng, mà còn có lời an ủi, động viên chân tình đối với những số phận bất hạnh. Và sau cùng, nhân danh cách mạng, “Từ ấy” là tiếng thét đầy hờn căm, là hồi kèn xung trận thôi thúc mọi người xông lên, vào trận chiến mất còn với kẻ thù để giành lại độc lập tự do và quyền sống của con người.
Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ Top 10 mẫu phân tích khổ đầu Từ ấy chi tiết nhất đến các bạn học sinh chuẩn bị cho các kì thi. Top 10 Tìm Kiếm hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích, giúp cũng cố kiến thức cho các bạn học sinh lớp 11.
