Tổng hợp các bài mẫu dàn ý vẻ đẹp sông Hương trong bài Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường một cách đầy đủ và chi tiết nhất sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị kiến thức thật tốt cho mình trước các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Tìm Kiếm sẽ tổng hợp Top 10 mẫu dàn ý vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương chi tiết nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Top 10 mẫu dàn ý vẻ đẹp sông Hương
Số 1: Dàn ý vẻ đẹp sông Hương
I. Mở bài
- Giới thiệu về đề tài sông Hương
- Giới thiệu Hoàng Phủ Ngọc Tường và bái bút kí
- Giới thiệu sông Hương – biểu tượng của cố đô
Hoặc tham khảo mở bài sau:
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn chuyên về bút kí. Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là ở sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích mê đắm và tài hoa. “Ai dã đặt tên cho dòng sông” là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế, năm 1981 in trong tập sách cùng tên. Với sự tinh tế của một nghệ sĩ, với tình yêu dòng sông Hương của xứ Huế mộng mơ, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã diễn tả thành công vẻ đẹp dòng sông Hương.
II. Thân bài
- Hoàn cảnh ra đời và nội dung tác phẩm
– Tác phẩm được sáng tác tại Huế năm 1981
“Ai đã đặt tên cho dòng sông” rút ra từ tập bút kí cùng tên, là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách văn chương Hoàng Phủ Ngọc Tường, lấy cảm hứng từ dòng sông Hương thơ mộng của xứ Huế để từ đó nhà văn bày tỏ tình yêu đất nước con người.
– Đánh giá nhận xét của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
+ Có thể nhắc đến sông Xen, dòng sông đẹp nhất của thủ đô Pa ri để dẫn tới lời nhận xét của Hoàng Phủ Ngọc Tường ở câu mở đầu đoạn trích: “Trong những dòng sông đẹp ở các nước….một thành phố duy nhất”
+ Đánh giá: Nhận xét mang đậm tính chủ quan của nhà văn. Thể hiện nét độc đáo sông Hương, uyên bác, tự hào.
- Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương
2.1 Sông Hương ở thượng nguồn.
– Ngược dòng sông Hương, cùng tác giả trở về với thượng nguồn Trường Sơn, người đọc ngạc nhiên đến thú vị trước những nét tính cách của sông Hương mà nhà văn thể hiện trong tác phẩm.
+ Sông Hương đã là một bản trường ca rầm rộ, …mãnh liệt…cuộn xoáy. Đó là sức mạnh hùng vĩ, man dại của dòng sông – nét mới mẻ, thú vị.
+ Chảy giữa dặm dài chói lọi của hoa đỗ quyên rừng – trong cái lạnh lẽo xuất hiện ngọn lửa ấm nóng khiến con sông rực rỡ, tỏa sáng.
+ “Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái di gan phóng khoáng và man dại…Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do trong sáng”–> sánh với cô gái di gan – bình về chi tiết này–> Con sông trở thành một sinh thể có cá tính.
+ “Ra khỏi rừng sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở “. Từ cô gái —> nâng lên người mẹ phù xa
– Nhận xét: Bằng những hình ảnh đầy ấn tượng kết hợp với việc sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã gợi ra tính cách “man dại “, “mãnh liệt” của sông Hương ở thượng nguồn. Chính bởi lẽ đó mà nhà văn nhắc nhở ta ý nghĩ rằng “người ta sẽ không hiểu đầy đủ bản chất của sông Hương với cuộc hành trình đầy gian truân mà nó đã vượt qua, không thấu hiểu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng”.
2.2 Sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế
– Câu chuyển ý.
– Xuôi dòng Hương giang về vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố Huế, sông Hương lại mang vẻ đẹp khác, một nét đẹp quyến rũ mềm mại hứa hẹn những điều thú vị qua so sánh: người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng.
– Dòng sông đổi dòng liên tục – như một sự trăn trở : “sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm …”, “sông Hương đi trong dư vang của Trường Sơn, vòng qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản…”
– Màu nước biến ảo: sớm xanh, trưa vàng, chiều tím – tím Huế
– Với tình yêu sâu sắc con sông Hương của xứ Huế và một cây bút nhất mực tài hoa am hiểu văn hóa, văn học tác giả đã viết những câu văn như mộng về vẻ đẹp trầm mặc của con sông Hương, như nói lên tính cách con sông
+ Trầm mặc giữa những rừng thông lăng mộ
+ Triết lí sử thi khi chảy trong tiếng chuông chùa Thiên Mụ
2.3 Sông Hương khi chảy vào lòng thành phố.
– Đánh giá đoạn văn, như câu chuyển ý: Đoạn văn như được cảm nhận dưới con mắt nghệ thuật của nhà văn, hội họa và âm nhạc. Sông Hương được ví như người tình của xứ Huế.
Sông Hương trong cảm nhận hội họa
+ “Sông Hương vui tươi hẳn lên…đông bắc” –> nhà văn cảm nhận sông Hương như một thực thể sống động, có niềm tin, tâm trạng khi tìm lại được chính mình
+ “Chiếc cầu trắng… lời của tình yêu”. –> vẻ đẹp thanh thoát của sông Hương và cầu Tràng Tiền được miêu tả qua nghệ thuật so sánh tài hoa.
+ “Không giống như sông Xen…yêu quý của mình” –> niềm tự hào của tác giả khi so sánh sông Hương với các con sông nổi tiếng trên thế giới.
Sông Hương trong cảm nhận âm nhạc
+ Sông Hương – “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”, sông Hương chảy chậm, điệu chạy lững lờ vì nó quá yêu thành phố của mình. –> chất âm nhạc thể hiện ở nhịp điệu êm đềm của bài bút kí bởi những câu văn dài nối tiếp nhau.
Nhà văn liên tưởng đến dòng sông Nê va cảu Lê-nin-grat…
2.4 Sông Hương rời thành phố Huế
– “Rời khỏi kinh thành …thị trấn Bao Vinh xưa cổ…”
– Có thể nói đoạn văn trên là một đoạn tuyệt bút của nhà vă. Phải là người có tình yêu với Huế sâu nặng, phải là một cây bút tài hoa thì nhà văn mới có những phát hiện thú vị như vậy. Sông Hương giống như một người tình bịn rịn, lưu luyến khi tạm biệt cố nhân.
– Nhận xét:
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã miêu tả dòng sông từ nhiều không gian, thời gian khác nhau. Ở mỗi góc độ nhà văn đều thể hiện cảm nghĩ sâu sắc mới mẻ về non sông. Từ những cái nhìn ấy, ta nhận thấy tình cảm yêu mến thiết tha, niềm tự hào và một thái độ trân trọng gìn giữ đối với vẻ đẹp tự nhiên đậm màu sắc văn hóa của nhà văn với dòng sông quê hương.
- Sông Hương nhìn ở góc độ văn hóa thi ca.
– Sông Hương sinh thành toàn bộ nề âm nhạc cổ điển Huế: “Hình như trong khoảnh khắc chùng lại…mái chèo khuya”,
– Nguyễn du đã lấy cảm hứng từ điệu “Tứ đại cảnh” và thi hào từng bao lần lênh đênh trên quãng sông này: “Nguyễn Du…trăng sầu”
-Sông Hương là dòng sông thi ca, là cảm, hứng bất tận cho các nhà văn nghệ sĩ.
+ “Dòng sông trắng-lá cây xanh” trong cái nhìn của Tản Đà
+”Kiếm dựng trời xanh” trong khí phách của Cao Bá Quát
- Sông Hương trong cái nhìn của lịch sử dân tộc.
– Sông Hương trở thành dòng linh giang của tổ quốc, chứng nhận lịch sử cho bao sự kiện thăng trầm của dân tộc, sông Hương là dòng sống của thời gian ngân vang của sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh biếc.
+ Trong sách Dư địa lí của Nguyễn Trãi, nó mang tên là Linh Giang, dòng sông Viễn Châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt
+ Sông Hương sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX với máu của những cuộc khởi nghĩa và từ đấy sông Hương đã đi vào thời đại cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển.
- Ai đã đặt tên cho dòng sông?
– Kết thúc bài kí bằng một câu hỏi: “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
– Chính bài bút kí này đã trả lời cho câu hỏi ấy.
—> Nhà văn bộc lộ cảm xúc và sự ngạc nhiên thú vị vủa mình trước cái duyên thật đẹp giữa Huế và sông Hương. Cũng để tạo ấn tượng trong người đọc.
III. Kết bài
Tham khảo kết bài của bài cảm thụ về vẻ đẹp sông Hương trong phần Cảm Thụ hoặc tham khảo kết bài đơn giản sau đây: “Ai đã đặt tên cho dòng sông” là tác phẩm văn xuôi súc tích và đầy chất thơ về sông Hương. Với xúc cảm sâu lắng được tổng kết từ một vốn hiểu biết phong phú về văn hóa, lịch sử, đại lí, văn chương và một văn phong tao nhã, nhà văn đã tái hiện thành công vẻ đẹp con sông Hương – công trình nghệ thuật thiên tạo mà hóa công đã ưu ái ban tặng cho con người và xứ Huế mộng mơ.
Xem thêm:
- Top 15 mẫu phân tích vẻ đẹp của sông Hương chi tiết nhất
- Top 10 mẫu dàn ý vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương chi tiết nhất
- Top 5 mẫu sơ đồ tư duy hình tượng sông Hương chi tiết nhất
- Top 10 mẫu phân tích vẻ đẹp sông Hương ở thượng nguồn chi tiết nhất
- Top 5 mẫu phân tích vẻ đẹp sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế chi tiết nhất
- Top 5 mẫu phân tích vẻ đẹp sông Hương ở trong lòng thành phố Huế chi tiết nhất
Số 2: Dàn ý vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương
I. Mở bài
– Tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường: là nhà văn của xứ Huế, ông có sức liên tưởng tưởng tượng dồi dào, lối hành văn mê đắm, ông chuyên viết về bút kí.
– Tác phẩm là tùy bút tiêu biểu cho phong cách văn chương của tác giả: sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều.
– Hình tượng trung tâm của tác phẩm là hình tượng con sông Hương.
II. Thân bài
* Dòng sông thiên nhiên
– Ở thượng nguồn:
+ Là “bản trường ca của rừng già” “rầm rộ dưới bóng cây đại ngàn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”; lúc lại dịu dàng say đắm dưới dặm dài chói lọi hoa đỗ quyên …”
+ “cô gái Di – gan”: phóng khoáng, man dại, tâm hồn tự do, trong sáng, bản tính gan dạ, có sức mạnh bản năng
+ Sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”.
– Sông Hương từ thượng nguồn đến Huế:
+ Sông Hương “như một người gái đẹp nằm ngủ mơ màng…” được đánh thức bởi tiếng gọi của tình yêu, bắt đầu hành trình gian truân, “tìm kiếm có ý thức” đến với Huế, lần đầu đến với tình yêu một mặt rất e lệ, một mặt táo bạo chủ động “vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn”.
- Sông Hương có nhịp chảy chậm rãi, “mềm như tấm lụa” (liên hệ hình ảnh sông Đà như “áng tóc trữ tình”),
- Từ ngã ba Tuần đến chân đồi Thiên Mụ: mang dáng vẻ trầm mặc khi chảy qua những lăng tẩm, đổi dòng chuyển hướng liên tục.
- Từ chân đồi Thiên Mụ đến lúc gặp Huế: “vui hẳn lên”, “kéo một nét thẳng” vì tìm đúng đường về
- Giáp mặt Huế, sông Hương không gặp Huế ngay mà “uốn một cánh cung …tình yêu” như một người con gái bẽn lẹn, ngại ngùng.
– Trong lòng Huế
+ Tác giả so sánh sông Hương với những dòng sông nổi tiếng trên thế giới, sông Hương chỉ thuộc về một thành phố duy nhất, giống như người con gái chung thủy.
+ Sông Hương mang đến cho Huế một vẻ đẹp cổ xưa dân dã: “ánh lửa thuyền chài … xưa cũ”, trôi đi chậm như một mặt hồ.
+ Người con gái đắm say tình tứ khi bên người mình yêu, người con gái tài hoa “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
– Từ biệt Huế ra biển:
+ Như một người con gái lưu luyến, thủy chung từ biệt người yêu.
=> Tác giả chủ yếu cảm nhận vẻ đẹp sông Hương từ góc độ tình yêu khiến sông Hương hiện lên như một người con gái chung tình hết lòng vì tình yêu.
* Dòng sông lịch sử
– Sông Hương là một nhân chứng lịch sử của Huế, của đất nước: “soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”, chứng kiến những mất mát đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX, …
– Sông Hương như một công dân có ý thức trách nhiệm sâu sắc với đất nước: “biết hiến đời mình để làm nên chiến công”,…
– Là một người con gái anh hùng: cùng gắn bó với Huế qua nhiều cuộc chiến đấu anh hùng trong thời kì trung đại, đến cách mạng tháng Tám,…
* Dòng sông văn hóa
– Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: toàn bộ âm nhạc cổ điển Huế, những bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều được sinh thành trên sông nước sông Hương.
– Là người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya: không bao giờ lặp lại trong cảm hứng của các thi nhân
III. Kết bài
– Nêu cảm nhận về hình tượng dòng sông Hương
– Đánh giá nghệ thuật nổi bật: liên tưởng độc đáo, sử dụng từ ngữ đặc sắc, văn phong tao nhã, thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng sông Hương.
– Qua tác phẩm ta cảm nhận được niềm tự hào tha thiết của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên xứ Huế cũng như đất nước.
Số 3: Phân tích vẻ đẹp sông Hương dàn ý
I. Mở bài
– Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những cây bút kí tiêu biểu của VHVN hiện đại. Với thể loại kí, Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện trên từng trang văn vốn kiến thức uyên bác và cách viết tài hoa.
– “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương, thiên nhiên và con người xứ Huế với những trang văn “vừa giàu chất trí tuệ, vừa giàu chất thơ, nội dung thông tin về văn hóa lịch sử rất phong phú”.
II. Thân bài
- Khái quát:
– “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” rút từ tập bút kí cùng tên, được xuất bản năm 1984. Tập bút kí gồm tám bài viết về nhiều đề tài. Có những bài đậm chất sử thi với cảm hứng anh hùng, ca ngợi đất nước, con người VN. Có những bài thiên về miêu tả thiên nhiên, qua đó nhà văn bộc lộ lòng gắn bó với quê hương đất nước và niềm tự hào về truyền thống, văn hóa, lịch sử của dân tộc. Đặc biệt là những bài viết về Huế.
– Trong số những bút kí đó, “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là bài kí độc đáo về sông Hương. Dòng sông khơi gợi cảm hứng cho thơ ca, nhạc họa đã được Hoàng Phủ Ngọc Tường cảm nhận từ nhiều góc nhìn, đặc biệt là góc nhìn tâm linh, mang những nét riêng của “văn hóa Phú Xuân”.
- Phân tích:
a)Chất trí tuệ của một cái tôi uyên bác:
Viết về sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện một sự hiểu biết sâu rộng về mọi mặt: văn hóa, lịch sử, địa lí, văn học nghệ thuật… Nhà văn đã cung cấp cho người đọc một lượng thông tin đa dạng để hiểu sâu hơn về dòng sông Hương và thiên nhiên, con người Huế.
* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn địa lí:
– Hành trình của dòng sông: với câu hỏi gợi tìm “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”, bằng những bước chân rong ruổi, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tìm về cội nguồn và dòng chảy của sông Hương:
+ Ở thượng nguồn sông Hương mang vẻ đẹp hùng vĩ: chảy “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn…”; “phóng khoáng và man dại”
+ Ra khỏi đại ngàn, sông Hương chuyển dòng, giấu kín cuộc hành trình gian truân giữa lòng Trường Sơn, “ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng” -> Vẻ đẹp dữ dội, hùng vĩ của sông Hương giữa rừng già ít ai biết đến.
+ Chảy qua vùng rừng núi, sông Hương trở nên dịu dàng, “uốn mình theo những đường cong thật mềm”. “Dòng sông mềm như tấm lụa”, êm đềm trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, chảy qua những lăng tẩm đồ sộ, chảy qua chùa Thiên Mụ và “những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà” .
-> Sông Hương trở thành “người mẹ phù sa” mang vẻ đẹp “dịu dàng và trí tuệ”.
+ Giữa lòng thành phố Huế, dòng sông trở nên tĩnh lặng, trôi thật chậm, in bóng cầu Tràng Tiền xa trông nhỏ nhắn như “những vành trăng non”.
+ Xuôi về Cồn Hến “quanh năm mơ màng trong sương khói”, hòa với màu xanh của thôn Vĩ Dạ, sông Hương mang vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng. Và thật bất ngờ, trước khi rời khỏi kinh thành Huế, sông Hương “đột ngột rẽ dòng… để gặp lại thành phố lần cuối”. Nhà văn dùng biện pháp nhân hóa để nội tâm hóa hình dáng của dòng sông: “Đó là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu” -> Biện pháp nhân hóa đã giúp tác giả thổi hồn vào dòng sông và hơn thế nữa là một phương thức để nhà văn kết nối sông Hương với con người và văn hóa của mảnh đất Châu Hóa xưa và Huế ngày nay.
– Sông Hương và thiên nhiên Huế: Lần theo dòng chảy của sông Hương, ta bắt gặp những bức tranh thiên nhiên đẹp mượt mà:
+ Thiên nhiên Huế được nhà văn tái hiện với vẻ đẹp đa dạng trong thời gian và không gian. Sông Hương phản quang vẻ đẹp biến ảo của Huế “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”. Gắn liền với dòng sông, những địa danh quen thuộc: Hòn Chén, Nguyệt Biều, Vọng Cảnh, Thiên Thai dường như sống động hơn: “sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn”, “sắc nước trở nên xanh thẳm”…-> Sông Hương tôn tạo vẻ đẹp cho cảnh sắc thiên nhiên Huế và ngược lại dòng sông cũng hun đúc mọi sắc trời, văn hóa của vùng đất cố đô.
– Sông Hương và con người Huế:
+ Thiên nhiên và dòng sông luôn gắn bó, gần gũi với con người. Qua điệu chảy của dòng sông nhà văn thấy được tính cách con người xứ Huế: mềm mại, chí tình, “mãi mãi chung tình với quê hương xứ xở”.
+ Qua màu sắc của trời Huế, màu sương khói trên sông Hương nhà văn thấy cách trang phục trang nhã, dịu dàng của các cô gái Huế xưa “sắc áo cưới màu điều – lục các cô dâu trẻ vẫn mặc sau tiết sương giáng”
* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn lịch sử:
– Từ góc nhìn lịch sử, sông Hương không còn là cô gái “Di – gan man dại”, không còn là “người đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa” mà trở thành chứng nhân của những biến thiên lịch sử. Nhà văn ví sông Hương như “sử thi viết giữa màu xanh cỏ lá xanh biếc” -> Sự hòa quyện giữa chất hùng tráng và trữ tình. Sông Hương là một bản anh hùng ca, đồng thời giữa đời thường sông Hương là một bản tình ca “Còn non, còn nước, còn dài – Còn về, còn nhớ…”.
– Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhìn thấy từ dòng sông những dấu tích lịch sử; từng nhánh rẽ của dòng sông, đến “những cây đa, cây cừa cổ thụ” cũng hàm ẩn một phần lịch sử:
+ Nhà văn đã ngược về quá khứ để khẳng định vai trò của dòng sông Hương trong lịch sử dân tộc. Từ thời đại các Vua Hùng, sông Hương là “dòng sông biên thùy xa xôi”. Trong những thế kỉ trung đại, với tên gọi Linh Giang, nó đã “oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt”. Sông Hương gắn liền với những chiến công Nguyễn Huệ. Sông Hương đẫm máu những cuộc khởi nghĩa TK XIX. Sông Hương gắn liền với cuộc CMT8 với những chiến công rung chuyển. Và sông Hương cùng những di sản văn hóa Huế oằn mình dưới sự tàn phá của bom Mỹ… -> Chất trữ tình của tùy bút giảm đi, nhường chỗ cho chất phóng sự với những sự kiện lịch sử cụ thể.
=> Quay về quá khứ xa xưa, ngòi bút nhà văn lấp lánh niềm tự hào về lịch sử một dòng sông có cái tên mềm mại, dịu dàng nhưng kiên cường, kiêu hãnh qua thăng trầm lịch sử.
* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn văn hóa:
Trong cảm nhận tinh tế của nhà văn, sông Hương còn hàm chứa trong bản thân nó nền văn hóa phi vật chất.
– Sông Hương _ dòng sông âm nhạc:
+ Từ âm thanh của dòng sông (tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga, tiếng mái chèo khua sóng đêm khuya, tiếng nước vỗ vào mạn thuyền…) đã hình thành những làn điệu hò dân gian và nền âm nhạc cổ điển Huế. Và rồi cũng chính trên dòng sông ấy, những câu hò Huế vút lên, mênh mang, xao xuyến…
+ Viết về sông Hương, nhiều lần nhà văn đã liên tưởng đến “Truyện Kiều” của Nguyễn Du. Đại thi hào đã từng có thời gian sống ở Huế, những trang Kiều ra đời từ mảnh đất có truyền thống nhã nhạc cung đình. Đó là cơ sở để H.P.N.T hóa thân vào một nghệ nhân già, nghe những câu thơ tả tiếng đàn của nàng Kiều, chợt nhận ra âm hưởng của âm nhạc cung đình và bật thốt lên: “Đó chính là Tứ đại cảnh” -> Bóng dáng Nguyễn Du và những trang Kiều nhiều lần xuất hiện trong bài kí bộc lộ một khả năng liên tưởng phong phú, một vốn văn hóa sâu rộng và sự gắn kết với truyền thống, một sự đồng điệu tâm hồn nhà văn.
– Sông Hương _ dòng sông thi ca:
+ Hoàng Phủ Ngọc Tường đã làm sống dậy những vần thơ biếc xanh của Tản Đà về xứ Huế: “Dòng sông trắng – Lá cây xanh”. Hình ảnh thơ này cùng với câu chữ của tác giả “màu cỏ lá xanh biếc” là minh chứng cho sự tương giao của những tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm với sắc biếc của thiên nhiên Huế.
+ Nhà văn cũng làm sống dậy một sông Hương hùng tráng bất tử “như kiếm dựng trời xanh” trong thơ Cao Bá Quát, một sông Hương “nỗi quan hoài vạn cổ” trong thơ Bà Huyện Thanh Quan…
=> Bằng vốn kiến văn phong phú, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã lay động linh hồn của con sông mà tên gọi của nó đã đi vào văn chương nghệ thuật mà theo tác giả “Dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”
b) Chất thơ của một ngòi bút tài hoa:
– Chất thơ toát ra từ những hình ảnh đẹp, từ độ nhòe mờ của hình tượng nghệ thuật: “những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”, “lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ…” ; qua cách so sánh liên tưởng gợi cảm: “Chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời nhỏ nhắn như những vầng trăng non”.
– Chất thơ còn lấp lánh ở cách Hoàng Phủ Ngọc Tường điểm xuyết ca dao, lời thơ Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan.
– Chất thơ còn tỏa ra từ nhan đề bài kí gợi mãi những âm vang trầm lắng của dòng sông : “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
III. Kết bài
– Chất trí tuệ và chất thơ kết hợp hài hòa trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường tạo nên phong cách đặc sắc của nhà văn này.
– “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” không chỉ là một trong những tác phẩm hay nhất viết về sông Hương mà còn là bút kí đặc sắc vào bậc nhất của VHVN hiện đại.
Số 4: Dàn ý vẻ đẹp sông Hương
I. Mở bài
– Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn chuyên về bút kí, có văn phong giàu chất trí tuệ và tài hoa.
– Ai đã đặt tên cho dòng sông? Là tác phẩm xuất sắc thể hiện tình yêu của tác giả dành cho xứ Huế và cũng là cho đất nước. Hình tượng sông Hương được khác họa với nhiều vẻ đẹp khác nhau.
II. Thân bài
a) Giải thích
– Vẻ đẹp nổi bật là vẻ đẹp hiện trên bề nổi, gây ấn tượng vượt trội, dễ nhận thấy bằng trực cảm. ý kiến thứ nhất coi cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ là vẻ đẹp nổi bật của sông Hương.
– Vẻ đẹp bề sâu là vẻ đẹp ẩn chìm, đòi hỏi phải có tri thức sâu rộng và chiêm nghiệm công phu mới khám phá được. Ý kiến thứ hai coi những trầm tích văn hóa, lịch sử là vẻ đẹp bề sâu của sông Hương.
b) Cảm nhận về hình tượng sông Hương
Có thể cảm nhận về các vẻ đẹp khác nhau của hình tượng sông Hương, nhưng cần bám sát các ý kiến dưới đây là những ý kiến tham khảo:
– Vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ: những cảnh trí, sắc màu của sông nước, núi đồi, bãi biển, cây cỏ,… giàu chất thơ, đầy gợi cảm; những dáng nét của khúc uốn, đường cong, điệu chả, nhịp trôi,… gọi nhiều liên tưởng về mĩ nhân, về tình tự lứa đôi đầy quyến rũ và say đắm.
– Vẻ đẹp của những trầm tích văn hóa, lịch sử: sông Hương là “người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”. là bao đời nay vẫn được tô điểm bởi vô vàn công trình thi ca, âm nhạc, hội họa, kiến trúc, điêu khắc; sông Hương gắn với biết bao võ công oanh liệt qua các thời đại lịch sử.
– Nghệ thuật: phối hợp kể và tả; biện pháp ẩn dụ, nhân hóa, so sánh; ngôn ngữ giàu chất trữ tình, chất triết luận.
III. Kết bài
Đưa ra nhận định khác của riêng mình về vẻ đẹp hình tượng của sông Hương: cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ là vẻ đẹp nổi bật; những trầm tích văn hóa, lịch sử là vẻ đẹp bề sâu.
Số 5: Dàn ý vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương
I. Giới thiệu
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường và bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?
II. Phân tích
a) Bài kí là sự ca ngợi dòng sông Hương và rộng hơn là vùng đất cố đô Huế đẹp và thơ mộng, ca ngợi lịch sử vẻ vang của Huế, ca ngợi nền văn hóa và tâm hồn người Huế. Tác giả coi sông Hương là biểu tượng của tất cả những gì là vẻ đẹp của cảnh và người đất cố đô này.
b) Những phát hiện của tác giả về vẻ đẹp của sông Hương
– Vẻ đẹp được phát hiện ở cảnh sắc thiên nhiên:Có vẻ đẹp “phóng khoáng và man dại, rầm rộ, mãnh liệt, một bản trường ca của rừng già” khi nó đi qua giữa lòng Trường Sơn; có vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ khi trở thành “người mẹ phù sa” của một vùng văn hóa đất cố đô, có vẻ đẹp biến ả như phản quang nhiều màu sắc của nền trời tây nam thành phố “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”, có vẻ đẹp “trầm mặc” khi lặng lẽ chảy dưới chân những rừng thông u tịch với những lăng mộ âm u mà kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn; có vẻ đẹp mang màu sắc “triết lí, cổ thi” khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ, có vẻ đẹp “vui tươi” khi đi qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô Kim Long; có vẻ đẹp “mơ màng trong sương khói” khi nó dời xa dần thành phố để đi qua những nương dâu, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ….
– Vẻ đẹp nhìn từ góc độ văn hóa:
Tác giả gắn sông Hương với âm nhạc cổ điển của Huế… Sông Hương, ấy là “một người tài nữa đánh đàn lúc đêm khuya”, lại liên tưởng đến Nguyễn Du và “Truyện Kiều”. Nguyễn Du từng bao năm lênh đênh trên dòng sông này và có lẽ đã diễn tả điệu Tứ đại cảnh của Huế qua tiếng đàn của Kiều “Trong như tiếng hạc bay qua. Đục như tiếng suối mới sa nửa vời”. Tác giả cho rằng đã có một dòng thi ca về con sông Hương, một dòng thơ không lặp lại mình, ấy là “dòng sông trắng- lá cây xanh”, trong thơ Tản Đà, là vẻ đẹp hùng tráng “như kiếm dựng trời xanh” trong thơ Cao Bá Quát, là nỗi quan hoài vạn cổ trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, là sức mạnh phục sinh tâm hồn trong thơ Tố Hữu.
– Vẻ đẹp nhìn từ góc độ lịch sử: sông Hương từng là dòng sông bảo vệ biên thùy tổ quốc thời Đại Việt, từng soi bóng kinh thành Phú Xuân của Nguyễn Huệ, từng chứng kiến bao cuộc khởi nghĩa, rồi đến cách mạng tháng tám, chiến dịch mậu thân năm 1968….
– Vẻ đẹp trong trí tưởng tượng đầy tài hoa của tác giả:
Ông đã nhìn sông Hương như một cô gái Huế, từng có lúc là một cô gái Di-man phóng khoán và man dại, nhưng nói chung là một thiếu nữ tài hoa, dịu dàng mà sâu sắc, đa tình và kín đáo, lẳng lơ nhưng rất mực chung tình, khéo trang sức mà không lòe loẹt phô phang, giống như những cô dâu Huế ngày xưa trong sắc áo điều đục. “Đấy cũng chính là màu của sương khói trên sông Hương, giống như tấm voan huyền ảo của tự nhiên, sau đó ẩn giấu khuôn mặt thực của dòng sông…”.
III. Kết luận
Với một tâm hồn nghệ sĩ tinh tế, một vốn văn hóa phong phú về huế và trước hết, với một tình cảm vô cùng thiết tha đối với Huế, tác giả đã huy động triệt để mọi tiềm năng văn hóa cùng với vốn ngôn từ giàu có của mình để phát hiện, diễn tả vẻ đẹp và chất thơ của Huế thể hiện tập trung của dòng sông Hương như một biểu tượng của Huế.
Số 6: Phân tích vẻ đẹp sông Hương dàn ý
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường quê Triệu Phong – Quảng Trị, nhưng học ở Huế – từng tốt nghiệp Đại học ở Huế.
– Là nhà văn chuyên viết bút kí thể hiện sự kết hợp giữa trí tuệ và trữ tình, một vốn kiến thức uyên thâm. Lối hàng văn hướng nội súc tích, mê đắm, tài hoa.
– Ai đã đặt tên cho dòng sông? Viết theo thể kí và là tên của tập kí xuất bản (1986).
– Đoạn trích SGK – trích phần thứ nhất – ca ngợi vẻ đẹp sông Hương – Huế.
II. Thân bài
a) Vẻ đẹp sông Hương qua cảnh sắc thiên nhiên:
– Vẻ đẹp sông Hương khi chảy ở thượng nguồn: huyền bí, dữ dội, hoang sơ như cô gái Di – gan.
– Vẻ đẹp sông Hương khi chảy ở đồng bằng: đổi dòng liên tục, trầm mặc, cổ kính, chuẩn bị hành trình tìm gặp người tình.
– Vẻ đẹp sông Hương khi chảy trong thành phố Huế: êm đềm, lững lờ, yên ả, lưu luyền, bịn rịn khi chia tay thành phố Huế.
b) Sông Hương với những vẻ đẹp về văn hóa
– Đây là dòng sông âm nhạc là nơi sinh thành ra toàn bộ nền âm nhạc cổ điển ở Huế. Là cảm hứng để Nguyễn Du viết lên khúc đàn của nàng Kiều.
– Đây là dòng sông thi ca – một dòng sông thi ca không lặp lại mình
+ Là vẻ đẹp mơ màng “Dòng sông trắng – là cây xanh” trong thơ Tản Đàn
+ Vẻ đẹp hùng tráng “như kiếm dựng trời xanh” Cao Bá Quát
+ Nỗi quan hoài vạn cổ trong thơ Bà Huyện Thanh Quan
+ Sức mạnh phục sinh tâm hồn trong thơ Tố Hữu. Sông Hương luôn là đề tài gợi cảm hứng mới mẻ, bất tận cho các thi nhân.
– Đây là dòng sông gắn liền với vẻ đẹp tâm hồn, những phong tục của người dân xứ Huế
+ Màu sương khói trên sông Hương giống như màu áo điều lục, một sắc áo cưới của cô dâu trẻ trong sương giáng.
+ Vẻ đẹp trầm mặc, sâu lắng của dòng sông Hương như một nét riêng trong vẻ đẹp tâm hồn của người xứ Huế: dịu dàng và trầm tư.
c) Dòng sông Hương với lịch sử hào hùng của mảnh đất cố đô
– Là một dòng sông anh hùng.
+ Từ xa xưa
+ Thời chống Pháp
+ Thời chống Mĩ
– Sông Hương cùng thành phố Huế chịu nhiều đau thương mất mát
+ Sông Hương như một người con gái anh hùng – hiến đời mình làm một chiến công.
+ Sông Hương như một bản sử thi – trữ tình; một bản hùng ca dịu dàng tươi mát
d) Nhan đề và câu kết bằng một câu hỏi “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
– Ca ngợi vẻ đẹp dòng sông, gợi biểu cảm, trạng thái ngỡ ngàng trước vẻ đẹp sông Hương.
Nghệ thuật
– Phong cách viết kí: phóng túng, tài hoa thể hiện am hiểu kiến thức văn hóa, địa lý, lịch sử.
– Giàu chất trữ tình lãng mạn.
III. Kết bài
– Thể hiện bản tình ca ca ngợi vẻ đẹp sông Hương, ca ngợi vẻ đẹp Huế, thể hiện tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào về cảnh sắc thiên nhiên của đất nước.
– Hoàng Phủ Ngọc Tường xứng đáng là thi sĩ của thiên nhiên, một cuốn từ điển sống về Huế, một cây bút giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc.
Số 7: Dàn ý vẻ đẹp sông Hương
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường thuộc thế hệ những nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Ông là nhà văn có phong cách độc đáo và đặc biệt sở trường về thể loại bút ký và tùy bút. Một trong những bút ký khá thành công của ông là Ai đã đặt tên cho dòng sông?. Trong tùy bút này, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã làm nổi bật vẻ đẹp của dòng sông Hương, vẻ đẹp kinh thành Huế dưới nhiều góc độ khác nhau, từ lịch sử đến văn hóa và tâm hồn người Huế.
– Giới thiệu tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?
II. Thân bài
a) Vẻ đẹp của dòng sông Hương nhìn từ cảnh sắc thiên nhiên:
Với một tâm hồn nghệ sĩ giàu xúc cảm, giàu tưởng tượng, với một tình cảm thiết tha, gắn bó và tự hào về Huế; với một vốn ngôn từ phong phú cùng óc quan sát tinh tế và đầy sáng tạo… nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã phát hiện và diễn tả sinh động vẻ đẹp đầy chất thơ của dòng sông Hương, vẻ đẹp về cảnh sắc thiên nhiên của dòng sông Hương được tác giả mô tả bằng nhiều cảm nhận khác nhau:
– Khi đi qua giữa lòng Trường Sơn, sông Hương có vẻ đẹp “phóng khoáng và man dại” như một cô gái Di-gan, là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn…
– Khi ra khỏi rừng: sông Hương nhanh chóng mang một vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở.
– Khi chảy về phía lầy nam thành phố Huế: sông Hương có vẻ đẹp biến ảo như phản quang nhiều màu sắc “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”.
– Khi lặng lẽ chảy dưới chân những dòng sông u tịch với những lăng mộ âm u và kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn thì sông Hương có vẻ đẹp “trầm mặc như triết lí cổ hủ”.
– Khi đi qua trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ: sông Hương có vẻ đẹp mang màu sắc triết lí.
– Khi đi qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô Kim Long thì sông Hương có vẻ đẹp “vui tươi”.
– Khi chảy qua thành phố Huế: sông Hương có vẻ đẹp nên thơ, trữ tình dịu dàng, mềm mại như một dải lụa: “Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rút nhẹ sang đến cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu ”.
– Khi rời khỏi kinh thành Huế: sông Hương có vẻ đẹp mơ màng, hư ảo khi nó đi qua những nương dâu, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ: “Rời khỏi kinh thành Huế, sông Hương chếch về phía chính Bắc, ôm lấy đảo cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Điều đặc biệt của sông Hương là sự đổi dòng đột ngột trước khi xa thành phố như lưu luyến bịn rịn trước lúc chia tay và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ”. Tác giả đã cảm nhận khúc ngoặt này của dòng sông Hương một cách rất độc đáo “tôi gọi đấy là nỗi vương vấn, củ một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tự tình, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng cửa nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả”. Cách cảm nhận này của nhà văn đã làm cho con sông Hương không những đẹp mà còn trữ tình hơn.
b) Vẻ đẹp của sông Hương nhìn từ góc độ văn hóa:
– Sông Hương không những đẹp về cảnh sắc thiên nhiên mà sông Hương còn có vẻ đẹp về góc độ văn hóa. Tác giả gắn sông hương với âm nhạc cổ điển Huế: sông Hương, ấy là “một người tài tử đánh đàn lúc đêm khuya”, là một dòng sông thi ca mà những nhà thơ đều có cảm nhận. Đổ làm rõ điều này, tác giả đã liên tưởng và đưa ra một số cách cảm nhận riêng về dòng sông Hương của một số nhà thơ như tác giả đã liên tưởng đến Nguyễn Du và Truyện Kiều, Cao Bá Quát lại có cách cảm nhận riêng của mình, là vẻ đẹp hùng tráng của dòng sông Hương “như kiếm dựng trời xanh”; Bà Huyện Thanh Quan thì cảm nhận dòng sông Hương bằng mối “quan hoài vạn cổ”, với bóng chiều bảng lảng, và là dòng sông Hương lại đột khởi hành sức mạnh phục sinh của tâm hồn, trong thơ Tố Hữu. Và ở đây, một lần nữa, sông Hương quả thật là Kiều.
c) Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn lịch sử:
– Từ góc nhìn lịch sử, sông Hương không còn là cô gái “Di – gan man dại”, không còn là “người đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa” mà trở thành chứng nhân của những biến thiên lịch sử. Nhà văn ví sông Hương như “sử thi viết giữa màu xanh cỏ lá xanh biếc” -> Sự hòa quyện giữa chất hùng tráng và trữ tình. Sông Hương là một bản anh hùng ca, đồng thời giữa đời thường sông Hương là một bản tình ca “Còn non, còn nước, còn dài – Còn về, còn nhớ…”.
– Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhìn thấy từ dòng sông những dấu tích lịch sử; từng nhánh rẽ của dòng sông, đến “những cây đa, cây cừa cổ thụ” cũng hàm ẩn một phần lịch sử:
+ Nhà văn đã ngược về quá khứ để khẳng định vai trò của dòng sông Hương trong lịch sử dân tộc. Từ thời đại các Vua Hùng, sông Hương là “dòng sông biên thùy xa xôi”. Trong những thế kỉ trung đại, với tên gọi Linh Giang, nó đã “oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt”. Sông Hương gắn liền với những chiến công Nguyễn Huệ. Sông Hương đẫm máu những cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX. Sông Hương gắn liền với cuộc Cách mạng tháng 8 với những chiến công rung chuyển. Và sông Hương cùng những di sản văn hóa Huế oằn mình dưới sự tàn phá của bom Mỹ… -> Chất trữ tình của tùy bút giảm đi, nhường chỗ cho chất phóng sự với những sự kiện lịch sử cụ thể.
=> Quay về quá khứ xa xưa, ngòi bút nhà văn lấp lánh niềm tự hào về lịch sử một dòng sông có cái tên mềm mại, dịu dàng nhưng kiên cường, kiêu hãnh qua thăng trầm lịch sử.
III. Kết bài
– Khái quát lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm
Số 8: Dàn ý vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương
I. Mở bài
– Author Hoàng Phủ Ngọc Tường: là nhà văn của xứ Huế, ông có sức liên tưởng tưởng tượng dồi dào, lối hành văn mê đắm, ông chuyên viết về bút kí.
– Tác phẩm là tùy bút tiêu biểu cho phong thái văn chương của Author: sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ & trữ tình, giữa nghị luận sắc bén & suy tư đa chiều.
– Hình mẫu trọng tâm của tác phẩm là hình mẫu con sông Hương.
II. Thân bài
* Dòng sông thiên nhiên
– Ở thượng nguồn:
+ Là “bản trường ca của rừng già” “rầm rộ dưới bóng cây đại ngàn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”; lúc lại dịu dàng say đắm dưới dặm dài chói lọi hoa đỗ quyên …”
+ “cô gái Di – gan”: khoáng đạt, man dại, tâm hồn tự do, trong sáng, bản tính dũng cảm, có sức mạnh bản năng
+ Sắc đẹp dịu dàng & trí tuệ “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”.
– Sông Hương từ thượng nguồn đến Huế:
+ Sông Hương “như một người gái đẹp nằm ngủ mơ màng…” được đánh thức bởi tiếng gọi của ái tình, khởi đầu quãng đường gian nan, “tìm kiếm có ý thức” đến với Huế, lần đầu đến với ái tình một mặt rất e ấp, một mặt to gan chủ động “vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn”.
- Sông Hương có nhịp chảy chậm rì rì, “mềm như tấm lụa” (liên hệ hình ảnh sông Đà như “áng tóc trữ tình”),
- Từ ngã ba Tuần đến chân đồi Thiên Mụ: đưa dáng vẻ trầm mặc khi chảy qua những lăng tẩm, đổi dòng chuyển hướng liên tục.
- Từ chân đồi Thiên Mụ đến lúc gặp Huế: “vui hẳn lên”, “kéo một nét thẳng” vì tìm đúng đường về
- Giáp mặt Huế, sông Hương không gặp Huế ngay mà “uốn một cánh cung …tình yêu” như một người con gái bẽn lẹn, ngại ngùng.
– Trong lòng Huế
+ Author so sánh sông Hương với những dòng sông nổi tiếng trên toàn cầu, sông Hương chỉ thuộc về một Tp duy nhất, giống như người con gái chung tình.
+ Sông Hương đem đến cho Huế một vẻ đẹp thượng cổ bình dân: “ánh lửa thuyền chài … xưa cũ”, trôi đi chậm như một mặt hồ.
+ Người con gái đắm say tình tứ khi bên người mình yêu, người con gái tài hoa “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
– Từ biệt Huế ra biển:
+ Như một người con gái quyến luyến, chung tình từ biệt người yêu.
=> Author chủ đạo cảm nghĩ vẻ đẹp sông Hương từ góc độ ái tình khiến sông Hương hiện lên như một người con gái chung thủy hết lòng vì ái tình.
* Dòng sông lịch sử
– Sông Hương là một nhân chứng lịch sử của Huế, của quốc gia: “soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”, nhìn thấy những mất mát đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX, …
– Sông Hương như một công dân có ý thức bổ phận sâu sắc với quốc gia: “biết hiến đời mình để làm nên chiến công”,…
– Là một người con gái người hùng: cùng đồng hành với Huế qua nhiều cuộc chiến tranh người hùng trong thời đại trung đại, đến cách mạng tháng Tám,…
* Dòng sông văn hóa
– Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: toàn thể âm nhạc cổ kính Huế, những bản lũ theo suốt cuộc sống Kiều & bản Tứ đại cảnh đều được sinh thành trên sông nước sông Hương.
– Là người tài nữ đánh lũ trong đêm khuya: không khi nào lặp lại trong cảm xúc của các thi nhân
III. Kết bài
– Nêu cảm nghĩ về hình mẫu dòng sông Hương
– Nhận xét văn nghệ nổi trội: liên tưởng mới lạ, sử dụng ngôn từ rực rỡ, văn phong tao nhã, thành công trong văn nghệ xây dựng hình mẫu sông Hương.
– Qua tác phẩm ta cảm nghĩ được niềm tự hào tha thiết của Author với vẻ đẹp thiên nhiên xứ Huế cũng như quốc gia.
Số 9: Phân tích vẻ đẹp sông Hương dàn ý
I. Mở bài
-Giới thiệu tác giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường là tác giả có sở trường về bút kí, tùy bút và là một trong những cây bút kí tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Trong ông là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa trữ tình và chính luận, với vốn kiến thức uyên bác.
-Giới thiệu tác phẩm: Tập bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
-Trích dẫn 2 nhạn định: Có ý kiến cho rằng: Vẻ đẹp nổi bật của sông Hương là cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ. Ý kiến khác thì nhấn mạnh: Vẻ đẹp bề sâu của sông Hương là những trầm tích văn hóa, lịch sử.
II. Thân bài
1; Giới thiệu các kiến thức liên quan:
– Xuất xứ, thể loại: Được viết năm 1981, khi tác giả ngồi đọc truyện Kiều giữa mùa thu, trước mắt là sông Hương trong khu vườn cổ….
– Nhan đề: Suy tư trăn trở của tác giả về cội nguồn của tên gọi sông Hương, và sự khát khao lí giải, kiếm tìm nguồn cảm hứng sang tác…
2: Giải thích 2 trích dẫn
a: Vẻ đẹp nổi bật của sông Hương là cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ:
– Cảnh sắc: Phong cảnh, khung cảnh của sông Hương
– Vẻ đẹp của sông Hương thơ mộng trữ tình, dịu dàng, đằm thắm, đắm say long người
b: Vẻ đẹp bề sâu của sông Hương là những trầm tích văn hóa, lịch sử.
– Vẻ đẹp của sông Hương ẩn sâu vào bên trong, được tạo nên bởi nét văn hóa, thời gian lịch sử, vẻ đẹp tĩnh lặng chứa đựng trong đó là nét đẹp của văn hóa, sử thi, chặng đường lịch sử của đất nước.
B: Phân tích cụ thể:
1: Vẻ đẹp nổi bật của sông Hương là cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ:
a: Về góc độ địa lý:
+ Tái hiện vẻ đẹp từ nhiều không gian góc độ địa lý khác nhau “Trong những dòng sông đẹp của các nước…thành phố duy nhất”
+ Cái nhìn thiên tính nữ “khi thì phóng khoáng… đa tình, nữ tính”
+ Rừng già Trường Sơn “Giữa long Trường Sơn… cuộc đời mình” , “Một bả trường ca của rừng già” , rầm rộ…đáy vực bí ẩn” “dịu dang…đỗ quyên rừng” , “cô gái Di-gan…”, “rừng già đã hun đúc…trong sang”
+ Ra khỏi rừng già: “Sông hương nhanh chóng…văn hóa xứ sở”
+ Sự tương phản kỳ lạ của sông Hương khi ở giữa rừng già TS và sau khi ra khỏi rừng: “Nếu chỉ mải mê…chân núi Kim Phụng”
b: Ngoại vi thành phố:
+ Liên tưởng tài tình: ”Giữa cánh đồng hoa Châu Hóa…mơ màng”
+ Địa hình địa thế sông Hương: ”Nhưng ngay từ đầu…thật mềm” , “Từ ngã ba Tuần…xuôi dần về Huế”
+ Màu sắc biến ảo của Hương giang: “Vượt qua lòng vực…xanh thẫm” , “mảng phản quang…chiều tím” , “trước khi về đến Huế…lăng tẩm đồ sộ” ,
+ Vẻ đẹp tĩnh lặng: “Đps là vẻ đẹp trầm mặc…bát ngát tiếng gà”
c: Sông Hương khi về đến Huế:
+ Sông Hương người tình dịu dàng, say đắm trong tình yêu: “vui tươi hẳn lên…đông bắc” , “uốn 1 cánh cung…của tình yêu”
-> Cô gái dịu dàng, quyến rũ, nữ tính
+ Sông hương điệu slow tình cảm dành riêng cho xứ Huế: “Những chi lưu…mặt hồ yên tĩnh” , “vẫn lập lòe…nhìn thấy được” , “chợt thấy quý…ngang qua thành phố” , “đây là điệu slow…một nỗi lòng”
d: Sông Hương khì rời xa thành phố Huế:
+Quyến luyến, bịn rịn: “đột ngột đổi lòng…tình yêu”
=> Khắc họa vẻ đẹp sông Hương trong dáng vẻ cô gái xinh đẹp yêu kiều
2: Vẻ đẹp bề sâu của sông Hương là những trầm tích văn hóa, lịch sử.
a: Sông hương ở góc độ lịch sử
+ Gắn liền với lịch sử của Huế, lịch sử dân tộc: “dòng sông viễn châu…trung đại”
+ Sự quyện hòa giữa chất hung ca và bản tình ca, chất hung tráng và trữ tình: “Sông Hương đã sống…của nó” , “Sông Hương là vậy…một người con gái dịu dàng của đất nước”
—- Cô gái kiên trung với Tổ quốc “tự hiến đời mình để làm một chiến công”
b: Sông Hương của văn hóa, thi ca, âm nhạc
-Dòng sông thơ ca: Cảm hứng sang tác của các tác giả “Dòng sông kbg lặp lại mình… nghệ sĩ”
-Dòng sông của âm nhạc: +Nơi sinh thành nền âm nhạc cổ điển Huế:’Toàn bộ nền âm nhạc… dòng sông này”
+Âm nhạc Huế gắn liền với không gian sông nước Hương giang
-Dòng sông của văn hóa: Gắn liền với không gian huyền thoại;”Vì yêu quý cong sông…thơm tho mãi mãi”
C: Bàn luận đánh giá
-Hai nhận định song song tồn tài, bổ sung cộng hưởng cho nhau. Vẻ đẹp trữ tình là bề nổi, nét đẹp văn hóa ẩn sâu trong lòng sông
-GTND: + Bài kí ngợi ca dòng sông Hương và rộng hơn là vùng đất cố đô Huế đẹp thơ mộng hữu tình, ca ngợi lịch sử vẻ vang của Huế, ca ngợi văn hóa và tâm hồn người Huế.
+ Tác giả coi sông Hương là biểu tượng cho tất cả những gì là vẻ đẹp của cảnh và người đất đế đô này.
+ Bài kí chứng tỏ sự gắn bó máu thịt, tình yêu thiết tha với Huế và một vốn hiểu biết sâu sắc về nền văn hóa đất cố đô của tác giả HPNT
III. Kết bài
Khái quát lại nội dung (mở rộng thêm)
Số 10: Dàn ý vẻ đẹp sông Hương
I. Mở bài
- Tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường: là nhà văn của xứ Huế, ông có sức liên tưởng hình dung dồi dào, lối hành văn mê đắm, ông chuyên viết về bút kí.
- Tác phẩm là tùy bút điển hình cho cá tính văn học của tác giả: sự liên kết thuần thục giữa chất trí não và trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều.
- Hình tượng trung tâm của tác phẩm là hình tượng con sông Hương.
II. Thân bài
Dòng sông tự nhiên Ở thượng nguồn:
- Là “bản trường ca của rừng già” “rần rộ dưới bóng cây đại nghìn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”; khi lại dịu dàng đắm đuối dưới dặm dài chói lọi hoa đỗ vũ …”
- “cô gái Di – gan”: khoáng đạt, man dại, tâm hồn tự do, trắng trong, bản tính gan góc, có sức mạnh bản năng
- Nhan sắc dịu dàng và trí não “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”.
Sông Hương từ thượng nguồn tới Huế:
- Sông Hương “như 1 người gái đẹp nằm ngủ mơ mòng…” được đánh thức bởi tiếng gọi của tình yêu, mở đầu hành trình gian khổ, “kiếm tìm có tinh thần” tới với Huế, lần đầu tới với tình yêu 1 mặt rất nhát gan, 1 mặt táo tợn chủ động “vẫn đi trong dư âm của Trường Sơn”.
- Sông Hương có nhịp chảy chậm chạp, “mềm như tấm lụa” (liên hệ hình ảnh sông Đà như “áng tóc trữ tình”),
- Từ ngã 3 Tuần tới chân đồi Thiên Mụ: mang dáng vẻ trầm tư lúc chảy qua những lăng mộ, đổi dòng chuyển hướng liên tiếp.
- Từ chân đồi Thiên Mụ tới khi gặp Huế: “vui hẳn lên”, “kéo 1 nét thẳng” vì tìm đúng đường về
- Giáp mặt Huế, sông Hương ko gặp Huế ngay nhưng “uốn 1 cánh cung …tình yêu” như 1 người con gái bẽn lẹn, ngại ngùng.
Trong lòng Huế
- Tác giả so sánh sông Hương với những dòng sông lừng danh trên toàn cầu, sông Hương chỉ thuộc về 1 thị thành độc nhất vô nhị, giống như người con gái chung tình.
- Sông Hương mang lại cho Huế 1 vẻ đẹp cổ kính dân dã: “ánh lửa thuyền chài … xưa cũ”, trôi đi chậm như 1 mặt hồ.
- Người con gái say đắm tình tứ lúc bên người mình yêu, người con gái tài ba “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
Từ giã Huế ra biển:
Như 1 người con gái bịn rịn, chung tình giã biệt người tình.
=> Tác giả cốt yếu cảm nhận vẻ đẹp sông Hương từ giác độ tình yêu khiến sông Hương hiện lên như 1 người con gái chung thủy hết dạ vì tình yêu.
Dòng sông lịch sử
- Sông Hương là 1 nhân chứng lịch sử của Huế, của quốc gia: “soi bóng kinh đô Phú Xuân của người người hùng Nguyễn Huệ”, chứng kiến những mất mát đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX, …
- Sông Hương như 1 công dân có tinh thần bổn phận thâm thúy với quốc gia: “biết hiến đời mình để làm nên chiến công”,…
- Là 1 người con gái người hùng: cùng gắn bó với Huế qua nhiều trận đánh đấu người hùng trong thời gian trung đại, tới cách mệnh tháng 8,…
Dòng sông văn hóa
- Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: toàn thể âm nhạc cổ đại Huế, những bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều được sinh thành trên sông nước sông Hương.
- Là người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya: ko bao giờ lặp lại trong cảm hứng của các thi nhân
III. Kết Bài
- Nêu cảm nhận về hình tượng dòng sông Hương
- Bình chọn nghệ thuật nổi trội: liên tưởng lạ mắt, sử dụng từ ngữ rực rỡ, văn phong thanh lịch, thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng sông Hương.
- Qua tác phẩm ta cảm thu được niềm kiêu hãnh thiết tha của tác giả với vẻ đẹp tự nhiên xứ Huế cũng như quốc gia.
Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ Top 10 mẫu dàn ý vẻ đẹp sông Hương chi tiết nhất đến các bạn học sinh chuẩn bị cho các kì thi. Top 10 Tìm Kiếm hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích, giúp cũng cố kiến thức cho các bạn học sinh lớp 12.
