Tổng hợp các bài mẫu dàn ý Chiếc thuyền ngoài xa của tác giả Nguyễn Minh Châu một cách đầy đủ và chi tiết nhất sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị kiến thức thật tốt cho mình trước các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Tìm Kiếm sẽ tổng hợp Top 15 mẫu dàn ý phân tích bài Chiếc thuyền ngoài xa chi tiết nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Xem thêm:
Top 15 mẫu dàn ý Chiếc thuyền ngoài xa chi tiết nhất
Số 1: Dàn ý Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
Nguyễn Minh Châu là một trong số “những nhà văn mở đường tài hoa và tinh anh nhất”. Ông không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn, luôn thiết tha truy tìm những hạt ngọc ẩn giấu nơi bề sâu tâm hồn. Chiếc thuyền ngoài xa in trong tập Bến quê, tác phẩm đem đến cái nhìn đúng đắn về cuộc sống và con người.
II. Thân bài
- Hai phát hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng
a) Phát hiện “cảnh trời cho đắt giá”
– Phùng là người say mê nghệ thuật trong một thoáng nhìn anh đã phát hiện ra cảnh trời cho đắt giá: “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích. Đây là cảnh tượng kì diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.
– Cảm xúc của nhân vật Phùng: bối rối trước cái đẹp và “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”. Đó là niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ khi bắt gặp cái đẹp, anh nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
b) Phát hiện bức tranh cuộc sống đầy nghịch lí
– Từ chiếc thuyền nhỏ đẹp đẽ vừa rồi, Phùng nhận thấy: “Người đàn bà thô kệch xấu xí, mặt đầy sự mệt mỏi bước ra và một lão chồng với tấm lưng rộng, mái tóc tổ quạ, đôi mắt độc dữ cùng bước ra từ con thuyền”. Lão chồng “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn”. Trong khi ấy, người đàn bà chỉ cam chịu, không kêu van, hay chống trả, chạy trốn.
– Thái độ của Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”. Phùng ngỡ ngàng nhận ra bản chất thực sự của cái đẹp anh vừa bắt được.
=> Đừng nhầm lẫn giữa hiện tượng bên ngoài và bản chất bên trong
- Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện
– Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên ly hôn, chị ta van xin “con lạy quý tòa … đừng bắt con bỏ nó”. Bởi theo chị, người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động. Chị không thể một mình nuôi nấng trên dưới mười đứa con, vả lại “trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái vui vẻ, hòa thuận”.
– Qua câu chuyện và thái độ của người đàn bà, có thể nhận thấy đó là hiện thân cho kiếp người bất hạnh bị cái đói khổ, cái ác và số phận đen đủi dồn đến chân tường. Nhưng ở chị ta lại có một tâm hồn vị tha, tình yêu thương tha thiết và là người từng trải, sâu sắc.
– Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người đàn bà quyết không bỏ chồng: Cả hai đều thấy giận dữ và bất bình, nhưng sau khi nghe tâm sự của người đàn bà anh ta thấy như có “một cái gì vừa mới vỡ ra”.
=> Cần phải có cái nhìn đa diện về cuộc sống, không nhìn hiện tượng đánh giá bản chất.
- Tấm ảnh được chọn
– Nghệ sĩ Phùng vẫn mang tấm ảnh đó về tòa soạn, quả nhiên tâm ảnh đã được chọn, được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật.
– Phùng vẫn luôn nhận thấy trong bức ảnh của mình: “cái màu hồng hồng của sương mai” (biểu tượng cho nghệ thuật) và người đàn bà nghèo khổ bước ra từ bức tranh (hiện thân cho đời thực).
=> Nghệ thuật chân chính không bao giờ tách rời khỏi cuộc sống.
III. Kết bài
- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, cảm nhận chung về Chiếc thuyền ngoài xa.
- Xem thêm Dàn ý phân tích tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa

Số 2: Dàn ý phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
– Nguyễn Minh Châu là một trong số “những nhà văn mở đường tài hoa và tinh anh nhất”. Ông không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn, luôn thiết tha truy tìm những hạt ngọc ẩn giấu nơi bề sâu tâm hồn.
– Chiếc thuyền ngoài xa in trong tập Bến quê, tác phẩm đem đến cái nhìn đúng đắn về cuộc sống và con người.
II. Thân bài
- Hai phát hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh
a) Phát hiện “cảnh đắt trời cho”
– Phùng là người say mê nghệ thuật trong một thoáng nhìn anh đã phát hiện ra cảnh đắt trời cho để chớp lấy,
+ Nhận xét “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích. Đây là cảnh tượng kì diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.
+ Phùng bối rối trước cái đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”. Đó là niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ khi bắt gặp cái đẹp, anh nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
b) Phát hiện bức tranh cuộc sống đầy nghịch lí
– Từ chiếc thuyền nhỏ đẹp đẽ vừa rồi, Phùng nhận thấy:
+ Người đàn bà thô kệch xấu xí, mặt đầy sự mệt mỏi bước ra và một lão chồng với tấm lưng rộng, mái tóc tổ quạ, đôi mắt độc dữ cùng bước ra từ con thuyền.
+ Lão chồng “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa nguyển rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn”.
+ Trong khi ấy, ngừi đàn bà chỉ cam chịu, không kêu van, hay chống trả, chạy trốn.
– Thái độ của Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”. Phùng ngỡ ngàng nhận ra bản chất thực sự của cái đẹp anh vừa bắt được.
– Nhận xét: đừng nhầm lẫn giữa hiện tượng bên ngoài và bản chất bên trong
- Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở toàn án huyện
– Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên li hôn, chị ta van xin “con lạy quý tòa …đừng bắt con bỏ nó”, theo chị:
+ Người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động.
+ Chị không thể một mình nuôi nấng trên dưới 10 đứa con, vả lại “trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái vui vẻ, hòa thuận”.
– Qua câu chuyện và thái độ của người đàn bà, có thể nhận thấy người đàn bà là hiện thân cho kiếp người bất hạnh bị cái đói khổ, cái ác và số phận đen đủi dồn đến chân tường. Nhưng ở chị ta lại có một tâm hồn vị tha, tình yêu thương tha thiết và là người từng trải, sâu sắc.
– Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người đàn bà quyết không bỏ chồng:
+ Cả hai đều thấy giận dữ và bất bình
+ Nhưng sau khi nghe tâm sự của người đàn bà anh ta thấy như có “một cái gì vừa mới vỡ ra”.
– Nhận xét: Ban đầu, họ quen nhìn đời bằng con mắt đơn giản một chiều (nghĩ đơn giản rằng những kẻ đi theo ngụy là xấu “lão ta hồi 75 có đi ính ngụy không?”), chỉ biết qua lí thuyết sách vở, không sẵn sàng đối mặt với nghịch lí cuộc đời.
– Bài học rút ra: phải có cái nhìn đa diện về cuộc sống, không nhìn hiện tượng đánh giá bản chất.
- Tấm ảnh được chọn
– Nghệ sĩ Phùng vẫn mang tấm ảnh đó về tòa soạn, quả nhiên tâm ảnh đã được chọn, được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật:
– Phùng vẫn luôn nhận thấy trong bức ảnh của mình:
+ “cái màu hồng hồng của sương mai” (biểu tượng cho nghệ thuật) và người đàn bà nghèo khổ bước ra từ bức tranh (hiện thân cho đời thực).
– Nhận xét: nghệ thuật chân chính không bao giờ tách rời khỏi cuộc sống.
III. Kết bài
– Nêu cảm nhận riêng về tác phẩm.
– Giá trị nghệ thuật: xây dựng tình huống truyện đặc sắc, cốt truyện hấp dẫn. Khắc họa nhân vật sắc sảo, điểm nhìn trần thuật linh hoạt, …
– Tác phẩm đã đem đến bài học về cách nhìn cuộc sống và con người: phải nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện bản chất đằng sau vẻ bề ngoài của hiện tượng.
Số 3: Dàn ý phân tích bài Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
Không phải ngẫu nhiên mà có người cho rằng Nguyễn Minh Châu là nhà văn của những biểu tượng. Bởi lẽ, trong tác phẩm của mình, Nguyễn Minh Châu thường không trực tiếp phát biểu ra những suy nghĩ, quan điểm mà chỉ bộc lộ những suy nghĩ, cách nhìn về cuộc đời qua những biểu tượng, những hình tượng đa nghĩa. Và có lẽ, hình tượng “chiếc thuyền ngoài xa” trong truyện ngắn cùng tên của ông cũng như vậy.
II. Thân bài
– Hình ảnh chiếc thuyền xuất hiện xuyên suốt trong câu chuyện mà nhà văn mang đến cho người đọc. Bắt đầu từ yêu cầu của người trưởng phòng “lắm sáng kiến” đối với nhân vật xưng “tôi”, người nghệ sĩ nhiếp ảnh: “…Chúng ta sẽ mang đến cho mỗi gia đình một bộ sưu tập về thuyền và biển, không có người. Hoàn toàn thế giới tĩnh vật”. Tiếp đó là hình ảnh chiếc thuyền “mới đóng xong vẫn còn thơm mùi gỗ lẫn mùi dầu rái”, rồi tiếp theo nữa là “một nhóm chừng dăm bảy chiếc thuyền vó vừa tắt đèn” và cuối cùng tập trung vào “một chiếc thuyền lướt vó… đang chèo thẳng vào trước mặt tôi”.
– Hình ảnh “Chiếc thuyền ngoài xa” được nhà văn khắc họa rất ấn tượng: “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu trời sương mù trắng như sữa pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ”. Hình ảnh đó mang một “vẻ đẹp thực sự đơn giản và toàn bích” – vẻ đẹp của “một bức tranh bằng mực Tàu của một danh họa thời cổ”, và tất cả vẻ đẹp đó đã được nhà nghệ sỹ nhiếp ảnh của chúng ta thu vào một tấm ảnh mà nó “được treo ở rất nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật”.
– Hình ảnh “Chiếc thuyền ngoài xa” giờ đã hóa thân thành một tác phẩm nghệ thuật để mọi người nhìn ngắm, chiêm ngưỡng với tất cả những vẻ đẹp về màu sắc, đường nét, bố cục…và khi thưởng thức bức ảnh đó, những người sành nghệ thuật thể có cái cảm giác “trở nên bối rối”, cảm thấy “trái tim như có cái gì bóp thắt vào” và “khám phá thấy cái chân lý của sự hoàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn”…như cái cảm giác mà “tôi” đã từng có.
– Song, dù có là người sành nghệ thuật đến đâu, cũng không ai khám phá ra được: Đó là những con người, những cuộc đời, những số phận đầy trớ trêu, nghịch lý đã, đang và sẽ còn tiếp tục sống quay quắt bên trong chiếc thuyền ấy. Một người vợ nhẫn nhục cam chịu một cách tự nguyện những trận đòn thịnh nộ của anh chồng với “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” chỉ vì chiếc thuyền ấy, gia đình ấy (với trên dưới mười con người) cần có ông ta chèo chống lúc phong ba; Một đứa con trai yêu mẹ đến nỗi định giết cả bố mình… Cái sự thật bên trong ấy chỉ được người thợ chụp ảnh nhận ra khi “chiếc thuyền đâm thẳng vào chỗ tôi đứng”, tức là ở một khoảng cách gần, rất gần!
– Với chi tiết này, câu chuyện dường như đã mở ra hai hình ảnh, hai thế giới khác hẳn: Chiếc thuyền ngoài xa mang lại vẻ đẹp hoàn mỹ cho một tấm ảnh, còn chiếc thuyền khi đến gần lại làm vỡ ra một hiện thực nghiệt ngã đến xót xa của số phận con người.
– Vậy nên, có thể nói hình tượng “Chiếc thuyền ngoài xa” đích thực là một ẩn dụ nghệ thuật hoàn toàn có dụng ý của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Giải mã hình tượng ẩn dụ đó, người đọc sẽ nhận ra một thông điệp mà nhà văn truyền đi, rằng cuộc đời vốn dĩ là nơi sản sinh ra cái đẹp của nghệ thuật nhưng không phải bao giờ cuộc đời cũng là nghệ thật, và rằng con người ta cần có một khoảng cách để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nghệ thuật nhưng nếu muốn khám phá những bí ẩn bên trong thân phận con người và cuộc đời thì phải tiếp cận với cuộc đời, đi vào bên trong cuộc đời và sống cùng cuộc đời.
– Chính vì thế, cho dù chỉ là một bức ảnh “hoàn toàn thế giới tĩnh vật” (hay nói đúng hơn là vẫn có con người nhưng đó chỉ là “những bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng”) nhưng nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh của chúng ta – cũng là người đã trực tiếp nhận ra những số phận ẩn tàng bên trong nó – bao giờ cũng như thấy “một người đàn bà bước ra ” sau mỗi lần suy tư, ngắm nhìn thành quả nghệ thuật mà mình tạo ra nhờ cái giây phút “trời cho” ấy.
III. Kết bài
Khẳng định lại giá trị của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa.

Số 4: Chiếc thuyền ngoài xa dàn ý
I. Mở bài
Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
II. Thân bài
a) Tình huống truyện và phát hiện của nhiếp ảnh gia Phùng:
- Sau nhiều ngày phục kích nơi bãi biển cuối cùng Phùng cũng bắt được khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong đời cầm máy: đó là một cảnh “đắt” trời cho.
- Phùng tưởng mình đã khám phá thấy “chân lý của sự toàn thiện, khám phá thấy khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn”, và “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”.
- Nhưng ngay sau đó cảnh đẹp thật toàn bích và “đạo đức” ấy vậy mà lại biến thành cảnh bạo lực gia đình đầy tàn nhẫn, cùng với sự khốn khổ của những con người miền biển đang dần hiện ra.
- Phát hiện nghịch lý: Đằng sau những cái đẹp hoàn mỹ nhất cũng lại ẩn chứa những hiện thực tối tăm và xù xì, chúng chỉ cách nhau một bức màn rất mong manh, chứ không hề giản đơn, toàn bích và đầy đạo đức như Phùng vẫn hằng nghĩ.
b) Nhân vật người đàn bà làng chài:
-Hoàn cảnh số phận:
- Không có một cái tên cụ thể.
- Thô kệch, xấu xí, thêm việc lúc nhỏ bị trúng một cơn đậu mùa, khiến khuôn mặt chị chằng chịt những nốt rỗ, từng phải chịu cảnh ế chồng.
- Sau khi lấy chồng thì lại tiếp tục bước vào cuộc sống nghèo đói, lắm lo toan.
- Sinh nhiều con, chồng cục súc vũ phu, đánh đập hành hạ chị liên tục.
- Sống trong mặc cảm, sợ các con phải chứng kiến cảnh gia đình không hạnh phúc.
-Những nghịch lý xung quanh cuộc đời người đàn bà làng chài vả vẻ đẹp tâm hồn của chị:
- Kiên quyết không chịu ly hôn chồng.
- Có một tấm lòng bao dung và thông cảm vô cùng sâu sắc, trước nghịch cảnh chị vẫn sẵn sàng ôm hết phần lỗi về mình “giá mà tôi đẻ ít đi”. Đồng thời luôn nhớ tới ơn nghĩa của người chồng đối với mình.
-Tấm lòng yêu thương con sâu sắc của người mẹ:
- Chị cần “một người đàn ông chèo chống lúc phong ba” để cùng nuôi con.
- Đối với chị “ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ” cho nên họ “phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”.
- Được nhìn thấy các con ăn ngon, gia đình quây quần “hòa thuận vui vẻ” là chị cũng đã cảm thấy mãn nguyện lắm rồi.
- Không muốn ly hôn chồng, ấy là chị muốn cho các con của mình một gia đình đầy đủ, để chúng được sống trong vòng tay của cả cha lẫn mẹ.
- Có sự thấu hiểu lý lẽ, sự từng trải của một cuộc đời lắm gian lao, mở lòng nói cho Phùng và Đẩu những lý do chị không thể bỏ chồng, mở ra cách nhìn mới về những nghịch lý trong cuộc đời.
c) Nhận thức mới của Phùng và Đẩu:
- Trong xã hội còn nhiều tối tăm và nghèo đói này, đôi lúc chỉ lòng tốt và pháp luật không thôi thì cũng chưa đủ để giải phóng cho số phận những con người khốn khổ, bất đắc dĩ, mà họ cần nhiều hơn thế nữa.
- Không thể chỉ nhìn nhận sự việc một cách phiến diện, nhất thời, mà còn cần lắng nghe, cần nhìn sâu vào trong những cái tưởng chừng như nghịch lý nhưng lại chính là cái có lý.
III. Kết bài
Nêu cảm nhận chung.
Số 5: Dàn ý chi tiết bài Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu.
- Giới thiệu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
II. Thân bài
- Khái quát về tác phẩm
Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được rút trong tập truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Minh Châu (1987).
- Hai phát hiện của họa sĩ nhiếp ảnh Phùng
a) Phát hiện về nghệ thuật
– Hoàn cảnh: Theo yêu cầu của trưởng phòng, họa sĩ nhiếp ảnh Phùng đi chụp thực tế bổ sung một bức ảnh cảnh biển buổi sáng có sương mù.
– Khung cảnh mà Phùng phát hiện “cảnh trời cho đắt giá”:
Nhận xét “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, “Mũi thuyền in một nét mơ hồ…vào bời”, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
Đây là cảnh tượng kì diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.
– Tâm trạng của họa sĩ Phùng: bối rối trước cái đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”.
b) Phát hiện bức tranh cuộc sống đầy nghịch lí
– Từ chiếc thuyền nhỏ đẹp đẽ vừa rồi, Phùng nhìn thấy: Cảnh bạo lực gia đình người đàn bà hàng chài.
– Thái độ của Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”.
– Ý nghĩa:
- Đằng sau cái đẹp của ngoại cảnh là cái xấu xa của cuộc sống bị khuất lấp.
- Người họa sĩ cần phải có cái nhìn đa diện trước cuộc sống.
- Câu chuyện về người đàn bà ở tòa án huyện
– Vẻ đẹp của người đàn bà hàng chài:
- Một người phụ nữ hiền lành, nhút nhát: Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên ly hôn, chị ta van xin “con lạy quý tòa … đừng bắt con bỏ nó”.
- Một người phụ nữ từng trải: “Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu phải là người làm ăn…”
- Một người phụ nữ giàu đức hy sinh: Nhận mọi lỗi lầm về mình “Giá tôi đẻ ít đi…”, hiểu được nỗi khổ của chồng “người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động…”.
- Một người phụ nữ giàu tình yêu thương: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ…”, “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con chúng nó được ăn no”…
– Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người đàn bà quyết không bỏ chồng:
- Cảm thấy giận dữ, bất bình trước hoàn cảnh của người hàng chài.
- Sau khi nghe tâm sự của người đàn bà anh ta thấy như có “một cái gì vừa mới vỡ ra”.
=> Ý nghĩa: Cần phải có cái nhìn đa diện về cuộc sống, không nhìn hiện tượng mà đánh giá toàn bộ bản chất của vấn đề.
III. Kết bài
Đánh giá về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
Số 6: Dàn ý Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm
II. Thân bài
a) Hai phát hiện của người nghệ sĩ Phùng:
* Phát hiện về bức ảnh “đắt giá”:
– Bức ảnh cảnh biển sáng sớm với đường nét huyền ảo, thơ mộng:
+ Đẹp như một “bức tranh mực tàu”
+ Vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích”: hoàn hảo, tuyệt mỹ khi nhìn từ xa.
– Cảm nhận của người nghệ sĩ:
+ Cảm thấy bối rối, Phùng cảm thấy “trái tim như có cái gì bóp thắt vào”.
+ Chiêm nghiệm được “cái đẹp chính là đạo đức”
– Phùng là người nghệ sĩ có trách nhiệm với nghề, nhạy cảm với cái đẹp.
b) Phát hiện sự thật sau bức tranh “toàn bích”:
– Người đàn ông thô lỗ và người đàn bà tội nghiệp bước ra từ một con thuyền gần bờ.
– Người đàn ông đánh đập, nguyền rủa người đàn bà bằng những lời độc địa.
– Phùng cảm thấy “kinh ngạc”, anh không tin vào điều mình thấy.
– Qua đó, Phùng nhận thấy rằng ranh giới giữa xấu và đẹp, đạo đức và dã man chỉ cách nhau một bức màn mỏng.
c) Câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện;
– Người đàn bà từ chối sự giúp đỡ của Phùng và Đẩu.
– Lạy lục cầu xin để không phải bỏ chồng.
– Lý do mà người đàn bà ấy cam chịu:
+ Người đàn ông vốn có bản chất hiền lành, vì khổ quá mới sinh bạo lực.
+ Cuộc sống trên biển không thể thiếu đi bàn tay chèo lái của người đàn ông.
+ Gia đình cũng có những phút giây vui vẻ, êm ấm
– Vẻ đẹp của người đàn bà hàng chài:
+ Người đàn bà giàu hiểu biết, thấu hiểu lẽ đời.
+ Yêu thương con cái, giàu lòng bao dung.
+ Đức hi sinh cao cả, nhận về mình phần thiệt thòi để gìn giữ một mái nhà trọn vẹn.
– Người đàn bà đã giúp Phùng và Đẩu hiểu được những góc khuất của cuộc sống.
– Thông điệp của tác giả: người nghệ sĩ phải có cái nhìn đa chiều để đánh giá cuộc đời và con người.
d) Bức ảnh được chọn:
– Bức ảnh cảnh biển được nhiều người sành nghệ thuật chọn treo trong nhà.
– Nhưng với Phùng, anh luôn cảm nhận được hình ảnh của người đàn bà hàng chài bước ra từ bức ảnh đó.
– Hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng:
+ “Màu hồng hồng sương mai”: cái đẹp, lãng mạn và thơ mộng của vẻ đẹp toàn mỹ.
+ Hình ảnh người đàn bà hàng chài: hiện thực, sự thật trái ngược.
– Bài học: nghệ thuật chân chính không bao giờ rời xa hiện thực và người nghệ sĩ phải có cái nhìn đa chiều để phát hiện bản chất của cái đẹp.
III. Kết bài
– Tình huống truyện đặc sắc.
– Bài học của tác giả.

Số 7: Dàn ý phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa.
– Dẫn dắt giới thiệu nội dung cần phân tích: tình huống truyện của Chiếc thuyền ngoài xa.
II. Thân bài
- Tình huống truyện là gì?
Là hoàn cảnh được tác giả tạo dựng bằng một sự kiện đặc biệt để từ đó thể hiện được chủ đề, tư tưởng của tác giả.
- Phân tích tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa
* Tình huống truyện trong “Chiếc thuyền ngoài xa” được xây dựng qua việc phát hiện ra những nghịch lý của nghệ sĩ Phùng:
– Phát hiện về nghệ thuật: Bức tranh thiên nhiên toàn bích của chiếc thuyền lưới vó đang tiến gần bờ trong buổi sớm mai “Trước mắt tôi là một bức tranh mực tàu… tôi tưởng chính mình vừa khám phá cái chân lý của sự hoàn thiện…”. Trong đôi mắt người nghệ sĩ khát khao cái đẹp thì đó là “cảnh đắt trời cho” chứa đựng chân lý sự hoàn thiện, khiến tâm hồn anh như được gột rửa, thanh lọc.
– Phát hiện bức tranh cuộc sống đầy nghịch lý: Đằng sau khung cảnh đẹp như mơ ấy là hình ảnh một người đàn bà thô kệch xấu xí, mặt đầy sự mệt mỏi bước ra và một lão chồng với tấm lưng rộng, mái tóc tổ quạ, đôi mắt độc dữ cùng bước ra từ con thuyền. Lão chồng độc ác, vũ phu: “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn”. Thằng bé Phác yêu thương mẹ hết mực, căm giận người cha…
* Câu chuyện về cuộc đời người đàn bà khi ở tòa án huyện:
– Người đàn bà dù bị đánh đập, bị nguyền rủa mỗi ngày bởi người chồng vũ phu nhưng khi tòa khuyên bà bỏ chồng thì bà lại van xin “Quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”.
– Với bà “người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông” là rất khó khăn. Dù người đó có vũ phu thì cũng cần đến những lúc sóng gió ngoài biển khơi.
– Niềm vui của bà là được ngắm con cái ăn no, ngủ say và chờ đợi những đôi lúc “vợ chồng con cái hòa thuận vui vẻ”, người đàn bà trên thuyền sống vì con.
- Ý nghĩa của tình huống truyện
*Tư tưởng và chủ đề của tác phẩm được thể hiện qua tình huống truyện:
– Cuộc sống vốn là bức tranh nhiều màu sắc, nhiều nghịch lý mà khi nhìn vẻ bề ngoài khó lòng mà đánh giá. Từ cái nhìn của chánh án Đẩu, tác giả cho ta cái nhìn đa chiều, toàn diện.
– Đôi khi thiện chí không là chưa đủ để giúp đỡ ai đó, cần phải gắn liền với thực tế để trải nghiệm, thấu hiểu họ.
– Nghệ thuật không thể tách rời cuộc đời, nó phải có cội rễ từ đời sống và phản ánh đời sống chân thật nhất.
*Tình huống truyện còn mang ý nghĩa nền tảng để nhà văn xây dựng thành công nhân vật:
- Người đàn bà hàng chài với nỗi khổ cả thể xác lẫn tâm hồn thế nhưng vẫn ngời lên đức tính tốt đẹp của người phụ nữ.
- Người đàn ông vũ phu là kết quả của cuộc sống túng thiếu, bế tắc.
- Phùng, người nghệ sĩ tha thiết với cuộc đời
- Đẩu, vị chánh án có lòng tốt nhưng cả hai còn thiếu kinh nghiệm sống
*Tình huống truyện chứa đựng giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc của nhà văn:
– Giá trị hiện thực: Cuộc sống đói nghèo lạc hậu tăm tối là nguyên nhân dẫn tới nạn bạo hành gia đình. Cuộc chiến đấu bảo vệ quyền sống của cả dân tộc trải qua bao hy sinh gian khổ nhưng cuộc đấu tranh bảo vệ quyền sống của từng con người còn đầy cam go, lâu dài, cần có sự quan tâm của cách mạng, của cộng đồng.
– Giá trị nhân đạo: Sự chia sẻ cảm thông của tác giả với những số phận đau khổ tủi nhục của những người lao động vô danh đông đảo trong xã hội. Lên án, đấu tranh với cái xấu, cái ác vẫn còn tồn tại trong từng gia đình. Phát hiện, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của người lao động.
III. Kết bài
Tình huống truyện là một thành công lớn của truyện ngắn nói chung và của tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” nói riêng.
Số 8: Dàn ý phân tích bài Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
– Giới thiệu về truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa.
II. Thân bài
a) Bức tranh hoàn mỹ được phát hiện bởi nhân vật Phùng:
– Từ xa xa, trong từng làn sương mờ ảo, huyền diệu, bóng một con thuyền thấp thoáng tiến vào bờ.
– Ánh mặt trời bình minh mang màu hồng nhạt đang chiếu vào con thuyền tạo nên vẻ toàn bích.
=> Vẻ đẹp xưa nay chưa từng có, bức ảnh mà người nghệ sĩ vẫn khát khao kiếm tìm bấy lâu.
b) Cảnh tượng sau vẻ đẹp toàn bích:
– Xuất hiện một người đàn bà không mấy xinh đẹp, da mặt thì bị rỗ.
– Đi theo sau là một người đàn ông cao to, vẻ mặt tức giận, rất hùng hổ, mũi đỏ gay.
– Người đàn ông ấy dáng những trận đòn tới tấp bằng chiếc thắt lưng trên tay ông ta vào người đàn bà.
=> Bạo lực gia đình.
– Dù Phùng đã nỗ lực cản ngăn những vì thói quen, cảnh tượng ấy vẫn tiếp tục xảy ra → Phùng buộc họ đến toà án.
c) Cảnh tượng trong toà:
– Xuất hiện với vẻ đầy lúng túng.
– Chánh án Đẩu và Phùng bày tỏ mong muốn giúp đỡ người đàn bà li hôn với người chồng vũ phu nhưng chị ta không chịu.
d) Vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà hàng chài:
– Người vợ bao dung, nhân hậu.
– Người mẹ yêu thương con vô điều kiện, mong những gì tốt đẹp cho con.
– Người phụ nữ giàu đức hy sinh.
– Người luôn hướng tới hạnh phúc, tìm thấy sự ủi an trong những điều nhỏ nhặt của cuộc sống
III. Kết bài
– Cảm nghĩ về truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Số 9: Chiếc thuyền ngoài xa dàn ý
I. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu (tiểu sử, các sáng tác chính, phong cách nghệ thuật…)
- Giới thiệu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật…)
II. Thân bài
1.Hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng
a) Vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa – cảnh đắt trời cho
Cảm nhận của người nghệ sĩ:
- Nhận xét đó là “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích
- Bối rối, trong tim như có cái gì đó thắt vào
- Nhận ra rằng bản thân cái đẹp là đạo đức bởi nó có khả năng gột rửa tâm hồn
- Một người nghệ sĩ rất tinh tế, nhạy bén, có khả năng rung động trước cái đẹp
b) Bức tranh cuộc sống thô bạo, phi nhân đạo, tàn nhẫn
- Cảnh gã đàn ông đánh đập vợ
- Cảm nhận của người nghệ sĩ:
- Kinh ngạc đến mức cứ há hốc mồm ra mà nhìn
- Chết lặng người
- Phùng như không tin vào mắt mình bởi trước khung cảnh chiếc thuyền ngoài xa đẹp lung linh thì giờ đây trước mặt ông lại là cảnh tượng vũ phu, tàn nhẫn
c) Mối quan hệ giữa hai bức tranh
- Hai cảnh tượng này hoàn toàn đối lập, trái ngược nhau, đó là sự đối lập giữa cái đẹp với cái xấu, giữa cái đạo đức với cái phi đạo đức, giữa cái thanh cao, trong trẻo với cái tàn nhẫn, thô bạo
- Thông điệp của tác giả Nguyễn Minh Châu: cuộc đời không bao giờ đơn giản, xuôi chiều mà rất đa đoan, đa sự, luôn chứa đựng những mâu thuẫn, nghịch lí.
2.Câu chuyện về người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện
-Lí do xuất hiện: chánh án Đẩu mời đến để giải quyể việc gia đình
-Tình huống truyện: dù thường xuyên chịu những trận đòn, bị đánh đập nhưng người đàn bà hàng chài chấp nhận đánh đổi mọi thứ để không phải bỏ chồng
-Nguyên nhân người đàn bà hàng chài không chịu bỏ chồng:
- Người đàn ông là trụ cột của gia đình
- Nuôi những đứa con
- Có lúc vợ chồng sống hòa thuận lắm
-Sự thay đổi trong thái độ, lời nói, cách xưng hô của người đàn bà hàng chài:
- Xưng hô: con – quý tòa sang chị – các chú
- Thái độ từ sợ sệt, van xin sang cách nói đầy sắc sảo
- Người đàn bà không cam chịu một cách vô lí mà ngược lại, bà rất am hiểu sự đời, suy nghĩ sắc sảo, thấu tình đạt lí và giàu đức hi sinh, bà không thể chỉ sống cho mình mà còn vì cả những đứa con
-Người đàn bà kể về chồng của mình:
- Một người đàn ông cục tính nhưng hiền lành lắm, không bao giờ đánh đập vợ
- Cuộc sống nghèo khổ, ngày càng túng quẫn, người đàn bà đẻ nhiều, thuyền chật nên chồng bà mới trở nên độc dữ như vậy
- Trong suy nghĩ của bà, sự độc dữ của chồng bà chỉ là sản phẩm của sự nghèo đói, lam lũ
-Sự khác nhau trong cách nhìn người chồng vũ phu của Phùng, Đẩu, thằng Phán và người đàn bà:
- Phùng, Đẩu, thằng Phán: chỉ nhìn ở vẻ bề ngoài
- Người đàn bà: ngoài vẻ bề ngoài bà còn nhận ra bản chất bên trong và nguyên nhân dẫn tới sự độc ác, hung dữ của chồng bà
- Thông qua câu chuyện về người đàn bà ở tòa án huyện, tác giả Nguyễn Minh Châu gửi đến thông điệp về cách nhìn nhận cuộc đời: đừng nhìn cuộc đời, con người một cách phiến diện mà phải có cái nhìn đa chiều, trong nhiều mối quan hệ khác nhau
3.Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy
-Khi nhìn vào tấm ảnh đen trắng ấy, Phùng thấy:
- Cái màu hồng hồng của sương mai
- Hình ảnh người đàn bà bước ra từ trong đó
-Ý nghĩa biểu tượng:
- Màu hồng hồng của sương mai; vẻ ẹp bay bổng, lãng mạn
- Hình ảnh người đàn bà: hiện thực cuộc đời
- Nghệ thuật và cuộc đời có mối quan hệ gắn bó maạt thiết với nhau, nghệ thuật phải bắt nguồn từ hiện thực đời sống
III. Kết bài
Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm

Số 10: Dàn ý chi tiết bài Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
Giới thiệu về Nguyễn Minh Châu, tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa: Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu thuộc giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những truyện ngắn xuất sắc của ông, thể hiện nhiều quan niệm sâu sắc về con người và nghệ thuật.
II. Thân bài
- Hai phát hiện của họa sĩ nhiếp ảnh Phùng
a) Phát hiện về nghệ thuật
– Hoàn cảnh:
Để có thể xuất bản một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển, trưởng phòng đã đề nghị nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi chụp thực tế bổ sung một bức ảnh cảnh biển buổi sáng có sương mù.
Nhân chuyến thăm Đẩu – người bạn chiến đấu năm xưa, Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ.
Phùng đã phục kích mấy buổi sáng mà vẫn chưa chụp được bức ảnh nào. Sau gần một tuần lễ, Phùng quyết định thu vào tờ lịch cảnh thuyền thu lưới vào buổi bình minh.
– Khung cảnh mà Phùng phát hiện “cảnh trời cho đắt giá”:
Nhận xét “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, “Mũi thuyền in một nét mơ hồ…vào bời”, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
Đây là cảnh tượng kì diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.
– Tâm trạng của họa sĩ Phùng: bối rối trước cái đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”. Đó là niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ khi bắt gặp cái đẹp, anh nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
b) Phát hiện bức tranh cuộc sống đầy nghịch lí
– Từ chiếc thuyền nhỏ đẹp đẽ vừa rồi, Phùng nhìn thấy:
- Một người đàn bà thô kệch xấu xí, mặt đầy sự mệt mỏi bước ra và một lão chồng với tấm lưng rộng, mái tóc tổ quạ, đôi mắt độc dữ cùng bước ra từ con thuyền.
- Lão chồng độc ác, vũ phu: “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn”.
- Thằng bé Phác yêu thương mẹ hết mực, căm giận người cha…
– Thái độ của Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”. Phùng ngỡ ngàng nhận ra bản chất thực sự của cái đẹp anh vừa bắt được.
– Ý nghĩa:
Đằng sau cái đẹp của ngoại cảnh là cái xấu xa của cuộc sống bị khuất lấp.
Người họa sĩ cần phải có cái nhìn đa diện trước cuộc sống.
- Câu chuyện về người đàn bà ở tòa án huyện
* Vẻ đẹp của người đàn bà hàng chài:
– Ngoại hình: trạc ngoài bốn mươi, thân hình quen thuộc của đàn bà vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng…
=> Hình ảnh một người phụ nữ xấu xí, lam lũ và khổ cực.
– Tính cách:
- Một người phụ nữ hiền lành, nhút nhát: Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên ly hôn, chị ta van xin “con lạy quý tòa … đừng bắt con bỏ nó”.
- Một người phụ nữ từng trải: “Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu phải là người làm ăn…”
- Một người phụ nữ giàu đức hy sinh: Nhận mọi lỗi lầm về mình “Giá tôi đẻ ít đi…”, hiểu được nỗi khổ của chồng “người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động…”.
- Một người phụ nữ giàu tình yêu thương: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ…”, “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con chúng nó được ăn no”…
– Qua câu chuyện và thái độ của người đàn bà, có thể nhận thấy người đàn bà là hiện thân cho kiếp người bất hạnh bị cái đói khổ, cái ác và số phận đen đủi dồn đến chân tường. Nhưng ở chị ta lại có một tâm hồn vị tha, tình yêu thương tha thiết và là người từng trải, sâu sắc.
* Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người đàn bà quyết không bỏ chồng:
– Cảm thấy giận dữ, bất bình trước hoàn cảnh của người hàng chài.
– Sau khi nghe tâm sự của người đàn bà anh ta thấy như có “một cái gì vừa mới vỡ ra”.
=> Ý nghĩa: Cần phải có cái nhìn đa diện về cuộc sống, không nhìn hiện tượng mà đánh giá toàn bộ bản chất của vấn đề.
III. Kết bài
Đánh giá về tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa mang một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cái nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng.
Số 11: Dàn ý Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
– Giới thiệu khái quát về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm
II. Thân bài
a) Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” chứa đựng tình huống truyện độc đáo, đặc sắc qua hai phát hiện của người nghệ sĩ Phùng
– Phát hiện thứ nhất đầy thơ mộng của người nghệ sĩ:
+ Phùng đã bắt gặp một khoảnh khắc trời cho tuyệt đẹp về hình ảnh một chiếc thuyền ngoài xa ẩn hiện trong sương sớm.
+ Trong cảnh vào buổi sáng tinh mơ và chớm bình minh ấy, chiếc thuyền ngoài xa hiện lên “loè nhoè”, mơ hồ như thực, như ảo.
+ Cảnh không chỉ có sự hài hoà giữa thiên nhiên và con người mà bức tranh đó còn hài hòa từ đường nét đến màu sắc, ánh sáng.
+ Phùng trở nên “bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào” và thể hiện cảm hứng triết lí về nghệ thuật.
– Phát hiện thứ hai về hiện thực đời sống gai góc:
+ Phùng chứng kiến một cảnh tượng bạo hành trớ trêu và đầy nghịch lí diễn ra ngay từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như tranh vẽ.
+ Đó là cảnh người chồng hùng hổ rút chiếc thắt lưng “chẳng nói chẳng rằng quất tới tấp vào lưng người đàn bà”.
+ Người phụ nữ không hề kêu lên một tiếng, chỉ cam chịu trước trận đòn roi của chồng mà không hề chống trả, cũng không hề tìm cách chạy trốn.
+ Sau khi chứng kiến, Phùng đã có những suy ngẫm về hiện thực gồ ghề, ngang trái và gai góc ẩn chứa bên trong cuộc sống của con người.
b) Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” đã xây dựng thành công hình tượng người đàn bà hàng chài và câu chuyện đời tự kể tại tòa án huyện
– Khi được mời đến tòa án huyện, ban đầu, chị sợ sệt, lúng túng, tìm đến một góc tường để ngồi với những hành động dè chừng và cẩn thận.
+ Trái với dự đoán của Phùng và Đẩu, người đàn bà lại “van xin” chính quyền đừng bắt chị rời bỏ người chồng vũ phu
+ Dù phải chịu đựng những trận đòn roi tàn nhẫn: “Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” nhưng chị vẫn cam chịu, nhẫn nhục.
+ Bằng sự đồng cảm, chị đưa ra những lí lẽ để giải thích cho những hành động vũ phu của người chồng: đám đàn bà đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật, và gia đình làng chài trên biển cần có một người đàn ông để chèo chống..
→ Hình tượng người đàn bà hàng chài với số phận đau khổ, bất hạnh cùng tính cách vị tha, nhân hậu, am hiểu lẽ đời chính là sự lí giải cho hiện thực đời sống nghịch lí mà Phùng và Đẩu “không thể hiểu được”.
III. Kết bài
Khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm đối với việc thể hiện phong cách sáng tác của nhà văn.
Số 12: Dàn ý phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
- Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một trong những tác phẩm kiệt tác của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới.
- Tác phẩm chứa đựng những giá trị nhân văn, những triết lý sâu sắc về đời người bằng ánh nhìn đa diện, nhiều chiều của tác giả, về mối liên quan chỉ cách nhau một ranh giới thật mỏng manh là hiện thực cuộc đời và nghệ thuật.
II. Thân bài
a) Tác giả, tác phẩm:
- Nguyễn Minh Châu nổi tiếng với nhiều tác phẩm như Bến quê, Chiếc thuyền ngoài xa, Cỏ lau,… “thuộc vào trong số những nhà văn mở đường tinh anh và tài năng” nhất của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới.
- Chiếc thuyền ngoài xa ra đời tháng 8/1983, in trong tập Bến quê (1985).
b) Tình huống truyện bất ngờ và hai phát hiện của Phùng:
-Phát hiện cảnh đắt trời cho:
- Cảnh chiếc thuyền lưới vó cập bến dưới ánh nắng hồng hồng mờ ảo – Bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ.
- Vẻ đẹp toàn bích toàn diện khiến Phùng bối rối, ngỡ ngàng và hạnh phúc.
- Vẻ đẹp của nghệ thuật là vẻ đẹp của đạo đức.
-Phát hiện thứ hai – Nghịch lý cuộc sống, vẻ xấu xí sau cái hoàn mỹ, toàn bích:
- Người đàn bà xấu xí bước ra
- Cảnh người chồng bạo lực người vợ, cảnh con đánh bố, cảnh bố đánh con
- Phùng vỡ lẽ hóa ra ranh giới giữa cái vẻ đẹp toàn mỹ, toàn bích và sự thật nghiệt ngã xấu xa của cuộc sống chỉ cách nhau một bức màn mỏng manh, chúng chẳng thể chịu được sự tàn phá của hiện thực cuộc đời đầy xấu xí.
-Nhân vật người đàn bà làng chài –Trung tâm câu chuyện:
Hiện thân chung cho sự khốn khổ của những người phụ nữ miền biển, chị mang trên mình ba nỗi đau lớn:
- Ngoại hình xấu xí: Cao to, thô kệch, mặt rỗ,…
- Nghèo túng, đông con, thuyền chật
- Bị bạo hành gia đình, phải nhẫn nhục chịu đựng, tổn thương cả về thể xác lẫn tinh thần dai dẳng.
-Những vẻ đẹp của người phụ nữ đằng sau lớp vỏ xấu xí, khốn khổ:
- Lòng bao dung, thông cảm, biết ơn với người chồng vũ phu, luôn nhận hết lỗi về mình.
- Tình mẫu tử thiêng liêng, đức hi sinh cao cả, chỉ sống vì con cái, luôn nghĩ về những lúc gia đình hòa thuận ấm êm.
- Sự thâm trầm, thấu tình đạt lý, chỉ ra sự ngây thơ và đơn giản trong cách nhìn cuộc sống của Phùng và Đẩu, khiến họ thông suốt về hiện thực cuộc sống.
c) Nhân vật Phùng:
- Nhận ra rằng không thể giải phóng con người khỏi đói nghèo, khỏi bạo lực gia đình chỉ bằng lòng tốt và pháp luật .
- Hiểu rằng không thể chỉ dùng cái nhìn phiến diện một chiều để đánh giá toàn thể sự việc, mà phải dùng đôi mắt trực quan nhiều chiều để suy xét và tìm hiểu.
III. Kết bài
- Nguyễn Minh Châu sâu sắc nhận ra rằng “Ngọc lành có vết, việc đời đa đoan”, làm chi đâu có cảnh toàn bích, toàn mỹ, chẳng qua ấy chỉ là bề nổi, ẩn sâu sau đó là những hiện thực phũ phàng.
- Người nghệ sĩ phải dùng một đôi mắt đa diện, thấu hiểu để nhìn nhận những vẻ đẹp đạo đức và nhân văn, chớ nên chạy theo những vẻ đẹp dẫu hào nhoáng mà trống rỗng, vô hồn.

Số 13: Dàn ý phân tích bài Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
Giới thiệu về Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
II. Thân bài
- Nhân vật Phùng
a) Phùng là người nghệ sĩ nhạy cảm với cái đẹp
– Sau nhiều ngày phục kích, anh đã bắt gặp một cảnh trời cho đắt giá: “… Mũi thuyền … đang hướng mặt vào bờ”.
– Tâm trạng của Phùng: bối rối trước cái đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”.
b) Phùng là một con người giàu lòng vị tha, yêu thương
– Tâm trạng của Phùng khi chứng kiến cảnh bạo lực “kinh ngạc”, “há mồm ra mà nhìn” và anh đã “vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới”.
– Sau khi nghe thấy người đàn bà cầu xin Đẩu đừng bắt mình bỏ chồng, Phùng cảm thấy ngột ngạt “Sau câu nói của người đàn bà, tôi cảm thấy gian phòng ngủ lồng lộng gió biển của Đẩu tự nhiên bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt quá…”.
– Anh cảm thấy bất bình cho người phụ nữ khổ sở phải chịu đựng những trận đánh từ người chồng vũ phu. Nhưng sau khi nghe toàn bộ câu chuyện của người đàn bà, anh đã có sự thay đổi về nhận thức.
- Người đàn bà hàng chài
– Ngoại hình: trạc ngoài bốn mươi, thân hình quen thuộc của đàn bà vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng…
– Vẻ đẹp tính cách:
- Một người phụ nữ hiền lành, nhút nhát: Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên ly hôn, chị ta van xin “con lạy quý tòa … đừng bắt con bỏ nó”.
- Một người phụ nữ từng trải: “Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu phải là người làm ăn…”
- Một người phụ nữ giàu đức hy sinh: Nhận mọi lỗi lầm về mình “Giá tôi đẻ ít đi…”, hiểu được nỗi khổ của chồng “người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động…”.
- Một người phụ nữ giàu tình yêu thương: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ…”, “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con chúng nó được ăn no”…
III. Kết bài
Đánh giá giá trị nội dung và nghệ thuật của Chiếc thuyền ngoài xa. Cảm nhận chung về truyện ngắn.
Số 14: Chiếc thuyền ngoài xa dàn ý
I. Mở bài
– Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn đậm tính triết luận thể hiện được sự suy tư, trăn trở của nhà văn Nguyễn Minh Châu về cuộc sống đói nghèo của hiện tại.
– Thành công của truyện ngắn được tạo nên bởi chính những hình ảnh, chi tiết ấn tượng, giàu giá trị biểu đạt, trong đó nổi bật nhất có thể kể đến chi tiết “tấm ảnh nghệ thuật trong bộ lịch cuối năm”.
II. Thân bài
– Chi tiết “tấm ảnh nghệ thuật trong bộ lịch cuối năm” là chi tiết khép lại truyện ngắn, đồng thời cũng là một trong những chi tiết đắt giá nhất thể hiện được quan niệm về cuộc sống và nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu.
– Bức ảnh nghệ thuật được nhiếp ảnh gia Phùng chụp ở bãi biển năm nào đã trở nên nổi tiếng, trở thành tác phẩm nghệ thuật lí tưởng cho những nhà sành nghệ thuật.
=> Đó là bức ảnh hoàn mỹ, là kết tinh của vẻ đẹp toàn bích của thiên nhiên, tài năng và sự may mắn của người nghệ sĩ.
– Khi nhìn vào bức ảnh, Phùng không còn hạnh phúc như khi bắt gặp được khoảnh khắc trời cho ấy nữa mà đầy những trăn trở, suy tư bởi anh là người hiểu hơn ai hết sự thật tàn khốc đằng sau một khung cảnh toàn bích, hoàn hảo.
– Trong cảm nhận của Phùng, bức tranh không còn chất thơ mộng, lãng mạn nghệ thuật nữa mà thấm đượm hơi thở của cuộc đời.
=> Chính những cảm nhận này đã mang đến những ám thị đặc biệt cho Phùng mỗi lần nhìn lại bức ảnh mình từng chụp.
– Chỉ Phùng mới có cái nhìn khác về tác phẩm nghệ thuật của mình phải chăng Phùng đã từng chứng kiến câu chuyện đầy éo le, nghịch lí bên trong hay Phùng đã biết nhìn bằng trải nghiệm, dám nhìn sâu vào hiện thực dẫu tàn khốc, vô tình.
– Thông qua tình huống truyện đặc sắc, tác giả Nguyễn Minh Châu đã thể hiện được những quan niệm sâu sắc về cuộc đời và nghệ thuật, giữa người nghệ sĩ với con người.
=> Nghệ thuật chỉ là nghệ thuật chân chính nếu như phản chiếu được hiện thực cuộc sống của con người.
III. Kết bài
Khẳng định giá trị của chi tiết: Chi tiết “tấm ảnh nghệ thuật trong bộ lịch cuối năm”, nhà văn Nguyễn Minh Châu không chỉ khép lại, đặt dấu chấm cho một câu chuyện mà còn tổng kết được những giá trị tư tưởng, gợi mở ra những suy tư, chiêm nghiệm nơi độc giả.
Số 15: Dàn ý chi tiết bài Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả: Nguyễn Minh Châu được đánh giá là một người mở đường tinh anh và đầy tài năng của nền văn học Việt Nam những năm sau đổi mới. Sáng tác của ông giai đoạn này chủ yếu thường hai thể loại truyện ngắn và tiểu thuyết có thể nói không quá dòng tài năng của ông xứng đáng được xếp vào những hàng tài năng xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại bởi trình độ nghệ thuật cũng như chất lượng tư tưởng.
– Giới thiệu về tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa đã thể hiện được những khám phá quan trọng của nhà văn từ cuộc sống nghệ thuật của thời kì mới. Thành công về nghệ thuật nổi bật của Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm này có thể kể tới việc ông xây dựng tình huống truyện vô cùng độc đáo.
II. Thân bài
- Bức tranh hoàn mỹ được phát hiện bởi nhân vật Phùng
Từ xa xa, trong từng làn sương mờ ảo, huyền diệu, bóng một con thuyền thấp thoáng tiến vào bờ. Ánh mặt trời bình minh mang màu hồng nhạt đang chiếu vào con thuyền tạo nên vẻ toàn bích.
=> Vẻ đẹp xưa nay chưa từng có, bức ảnh mà người nghệ sĩ vẫn khát khao kiếm tìm bấy lâu.
- Cảnh tượng sau vẻ đẹp toàn bích
- Xuất hiện một người đàn bà không mấy xinh đẹp, da mặt thì bị rỗ.
- Đi theo sau là một người đàn ông cao to, vẻ mặt tức giận, rất hùng hổ, mũi đỏ gay.
- Người đàn ông ấy dáng những trận đòn tới tấp bằng chiếc thắt lưng trên tay ông ta vào người đàn bà.
=> Bạo lực gia đình.
– Dù Phùng đã nỗ lực cản ngăn những vì thói quen, cảnh tượng ấy vẫn tiếp tục xảy ra.
- Cảnh tượng trong toà
- Người phụ nữ xuất hiện với vẻ đầy lúng túng.
- Chánh án Đẩu và Phùng bày tỏ mong muốn giúp đỡ người đàn bà ly hôn với người chồng vũ phu nhưng chị ta không chịu.
- Vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà hàng chài
- Người vợ bao dung, nhân hậu.
- Người mẹ yêu thương con vô điều kiện, mong những gì tốt đẹp cho con.
- Người phụ nữ giàu đức hy sinh.
- Người luôn hướng tới hạnh phúc, tìm thấy sự ủi an trong những điều nhỏ nhặt của cuộc sống
III. Kết bài
Cảm nghĩ về truyện Chiếc thuyền ngoài xa.

Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ Top 15 mẫu dàn ý Chiếc thuyền ngoài xa chi tiết nhất đến các bạn học sinh chuẩn bị cho các kì thi. Top 10 Tìm Kiếm hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích, giúp cũng cố kiến thức cho các bạn học sinh lớp 12.