Tổng hợp các bài mẫu chất nam bộ trong Những đứa con trong gia đình của tác giả Nguyễn Thi một cách đầy đủ và chi tiết nhất sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị kiến thức thật tốt cho mình trước các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Tìm Kiếm sẽ tổng hợp Top 5 mẫu chất nam bộ trong bài Những đứa con trong gia đình chi tiết nhất. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Xem thêm:
Dàn ý chất nam bộ trong Những đứa con trong gia đình
I. Mở bài
– Giới thiệu tác giả tác phẩm.
– Nêu việc xây dựng được một tác phẩm mà con người với những nét tính cách, đặc điểm nhân vật đậm chất Nam Bộ, đây là một thành công lớn của Nguyễn Thi.
II. Thân bài
– Giải thích: Chất Nam Bộ là khái niệm chỉ nét đặc sắc của tác phẩm để phân biệt vs các tác phẩm khác. Chất Nam Bộ là sắc thái miền nam trở thành 1 nét đặc trưng cho truyện ngắn thể hiện ở 2 phương diện nội dung và nghệ thuật.
– Cơ sở tạo nên chất Nam Bộ trong truyện ngắn
+ Đặc điểm sáng tác của Nguyễn Thi.
+ Hoàn cảnh sáng tác của “Những đứa con trong gia đình”
– Biểu hiện của chất Nam Bộ:
– Nội dung:
a) Khắc họa và xây dựng hình tượng những con người miền nam trong trang viết; ở mỗi người có những nét riêng nhưng họ đều điển hình cho c/người NB.
* Biểu hiện cụ thể:
– Không gian nghệ thuật: Hình ảnh miền sông nước nam bộ: rach,vàm sông,con xuồng, mảnh vườn thoảng mùi hương cam…trong kí ức và nỗi nhớ của việt; là mảnh đất chiến trường nơi việt và đồng đội đã chiến đấu, là nơi viêt nằm lại 1 mình.
– Các nhân vật đều là con người nam bộ yêu quê hương, đất nước,gắn bó với cuộc đời sông nước. họ có tính thẳng thắn,bộc trực, căm thù giặc sâu sắc, chiến đấu anh dũng song cũng rất tình cảm:
+ Má của việt: 1 người phụ nữ nông dân nam bộ dàh trọn đời cho chồng con,cho cách mạng, đảm đang tháo vát, giàu đức hy sinh, mạnh mẽ trong khổ đau mất mát (dẫn chứng)
+ Chú Năm: Từng tham gia kháng chiến chống pháp,bị thương nên về quê làm nghề sông nước, nhưng nhiệt thành cách mạng không hề giảm,luôn chăm lo cho các thế hệ con cháu( phân tích chi tiết cuốn sổ gia đình, giọng hò)
+ Chị Chiến và Việt: Những người con tiếp nối truyền thống gia đình, sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng,có tinh thần yêu quê hương đất nước, căm thù giặc sâu sắc, luôn có ý chí noi gương các thế hệ đi trước, có ý thức kéo dài thêm dòng sông truyền thống của gia đình
b) Đề tài của tác phẩm phản ánh cuộc chiến đấu ở miền Nam từ đó tạo nên những trang văn nóng hổi chất hiện thực và có tính thời sự (hình ảnh gia đình miền Nam trong CT và không khí của chiến trường miền Nam đầy căng thẳng quyết liệt).
c) Tác phẩm đã khái quát lại không khi sinh hoạt của con người miền Nam và gợi lên KG thiên nhiên mang nét đặc trưng của miền Nam tuy không khí ngột ngạt của chiến trường nhung vẫn đậm chất thơ…
– Nghệ thuật: nhận xét về ngữ điệu, hệ thống ngôn từ, cách xưng hô
– Cách kể chuyện,ngôn ngữ mang đậm màu sắc nam bộ, giàu tính tạo hình, tính truyền cảm. lời văn chân thực,thấm thía, làm nổi bật tâm lý, tính cách con người Nam Bộ.
– Giá trị: Chất Nam Bộ tạo nên nét hấp dẫn riêng cho Nguyễn Thi, truyền đến cho bạn đọc sự mến yêu đối vs miền Nam, cảm nhận được ý nghĩa của cuộc chiến đấu ở miền Nam. Làm sáng lên chủ đề tác phẩm: tư tưởng đậm chất dân tộc trong chiến đấu.
III. Kết luận
Khẳng định lại một lần nữa tài năng của tác giả trong việc xây dựng lên một không gian, con người mang hơi thở đậm chất Nam Bộ.
Đọc thêm:
Top 5 mẫu chất nam bộ trong Những đứa con trong gia đình
Số 1: Chất nam bộ trong Những đứa con trong gia đình
Trong văn học cách mạng miền Nam thời kì chống Mĩ, Nguyễn Thi là cái tên thường xuyên xuất hiện bởi ông là tác giả của những bài bút kí chiến tranh, truyện ngắn và cuốn truyện kí nổi tiếng được nhiều người biết đến: Người mẹ cầm súng. Nội dung các sáng tác của Nguyễn Thi có chung một nền tảng là hiện thực cuộc sống chiến, đấu gian khổ, ác liệt của quân dân miền Nam. Mỗi tác phẩm là một bài ca ca ngợi chủ nghĩa yêu nước và anh hùng cách mạng; là bài học thấm thía về lí tưởng, suy nghĩ và hành động cho tuổi trẻ thời đánh Mĩ. Bạn đọc thích thú và yêu mến văn chương của Nguyễn Thi bởi có thể tìm thấy ở đó nguồn tư liệu dồi dào, phong phú về vùng đất và con người phương Nam. Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình là bức tranh đậm đà chất sống dân gian và màu sắc Nam Bộ, tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật của Nguyễn Thi.
Tuy quê gốc ở Nam Định nhưng do phiêu dạt vào Nam kiếm sống từ thời còn ít tuổi nên Nguyễn Thi hiểu biết rất rõ về đặc điểm thiên nhiên cũng như phong tục tập quán, cuộc sống sinh hoạt của người dân Nam Bộ. Bức tranh khung cảnh thiên nhiên trong các tác phẩm thường được tốc giả miêu tả đan xen với hoạt động của con người lao động và chiến đấu.
Đoạn trích Những đứa con trong gia đình có nhiều nét đặc biệt. Nét đặc biệt thứ nhất là bối cảnh. Đó là khu rừng cao su nơi cách đây mấy ngày đã diễn ra một trận đánh ác liệt giữa quân Giải phóng và lính Mĩ – ngụy. Mùi khói súng, mùi xác chết, xác xe bọc thép của giặc bị bắn cháy, mặt đất ngổn ngang vì bom đạn cày xới… Nét đặc biệt thứ hai là trong khung cảnh ấy, chỉ có một mình chiến sĩ Việt bị thương nặng và lạc đơn vị. Tác giả tả khu rừng xa lạ chìm trong bóng đêm mênh mông qua cảm nhận của Việt – một chàng trai nông thôn đồng bằng Nam Bộ vừa bước qua tuổi thiếu niên và mới tham gia chiến đấu : Đêm nữa lại đến. Đêm sâu thăm thẳm, bắt đầu từ tiếng dế gáy u u cao vút mãi lên… Một sự vắng lặng như từ trên trời lao xuống chạy từ cổ Việt, lan dài cho tới ngón chân… Bóng đêm vắng lặng và lạnh lẽo bao tròn lấy Việt, kéo theo đến cả con ma cụt đầu vẫn ngồi trên cây xoài mồ côi và thằng chồng thụt lưỡi hay nhảy nhót trong những đêm mưa ngoài vàm sông, cái mà Việt vẫn nghe các chị nói hồi ở nhà, Việt nằm thở dốc…
Nguyễn Thi miêu tả khung cảnh trận đánh đang diễn ra ở phía xa qua cảm nhận của Việt trong tình huống bị thương nặng và đang cố tìm về với đơn vị của mình. Việt hình dung và phán đoán diễn biến của trận đánh qua sự nghe ngóng, nhận xét về các loại tiếng súng khác nhau: Một loạt đạn súng lớn văng vẳng dội đến ầm ĩ trên ngọn cây. Rồi loạt thứ hai… Việt ngóc dậy. Rõ ràng không phải tiếng pháo lễnh lãng của giặc. Đó là những tiếng nổ quen thuộc, gom vào một chỗ, lớn nhỏ không đều, chen vào đó là những dây súng nổ vô hồi vô tận. Súng lớn súng nhỏ quyện vào nhau như tiếng mõ và tiếng trống đình đánh dậy trời dậy đất hồi Đồng khởi. Đúng súng của ta rồi ! Việt muốn reo lên. Anh Tánh chắc ở đó, đơn vị mình ở đó. Chà, nổ dữ, phải chuẩn bị lựu đạn xung phong thôi !… Tiếng máy bay vẫn gầm rú hỗn loạn trên cao… Kèn xung phong của chúng ta đã nổi lên. Lựu đạn ta đang nổ rộ…
Chất Nam Bộ đậm đặc nhất là ở đoạn Việt hồi tưởng cảnh đêm mít tinh ghi tên tòng quân và cảnh hai chị em bàn bạc suốt đêm để thu xếp chuyện gia đình trước lúc lên đường nhập ngũ. Nhờ thông thuộc ngôn ngữ và cách ăn nói mộc mạc của người nông dân Nam Bộ nên các chi tiết, hình ảnh, nhân vật… hiện lên trên trang viết của Nguyễn Thi chân thực, tự nhiên, sống động khiến cho người đọc có cảm giác như mình đang được chứng kiến sự việc diễn ra trước mắt : Trong đêm mít tinh để ghi tên thanh niên tòng quân, trước mặt bà con cả xã, đèn sáng rực, anh cán bộ của huyện đội vừa dứt lời, cả hai chị em Việt giành nhau chạy lên.
– Tôi tên là Việt, anh cho tôi đi bộ đội với.
– Chị Chiến đứng sau Việt, thở: “ Đề nghị mấy anh xét cho. Nó là em tôi mà cái gì nó cũng giành…
Đôi chân mày rộng của anh cán bộ cứ nhướng lên giữa trán, không hiểu chuyện gì. Bà con cô bác ở dưới bàn tán lao xao. Anh cán bộ hỏi Việt:
– Hai em là chi em ruột?
– Dạ, nhà em ở ấp Một, em mười tám, chị Chiến em mười chín.
Việt dòm chị, mình đứng đâu có thua chị, tuy tóc chị có cao hơn mình một ít chút thật.
Chị Chiến nói:
– ĐếnTết này nó mói được mười tám anh à ! Em nói để em đi trước, nó ở nhà, thủng thẳng để chú Năm em thu xếp rồi hãy đi, mà nó không chịu.
Anh cán bộ nhìn hai bộ mặt bầu bầu cùng một khuôn có hai cái chót mũi hơi hớt lên của chị em Việt, rồi cười:
– Ba mà có đi đây không em ?
– Dạ không.
– Ba má em chết rồi.
– Chị Chiến nói thêm cho rõ.
Anh cản bộ đã cầm viết rồi lại đặt xuống. Từ dưới sân, chú Năm bước lên. Chú nheo mắt nhìn chị em Việt, rồi nói với anh cán bộ:
– Tôi xin có một câu với đồng chỉ huyện đội. Hai đứa cháu tôi nó một lòng theo Đảng như vậy, tôi cũng mừng. Vậy xin trên cứ ghi tên cho cả hai. Việc lớn ta tính theo việc lớn, còn việc thỏn mỏn trong nhà tôi thu xếp khắc xong.
Đúng là kiểu nói và giọng điệu “rặt” Nam Bộ của một nông dân yêu nước.
Chiến và Việt có những điểm chung nhưng cũng có những nét riêng thể hiện tính cách của mỗi người. Chiến với vai trò là chị nên suy nghĩ chín chắn hơn và ăn nói cũng chững chạc hơn, cố tỏ rõ cái “uy” của người trên. Còn Việt là em, tuy chỉ kém chị một tuổi nhưng tính nết vẫn còn trẻ con, bồng bột và hiếu thắng. Đoạn văn tả cuộc nói chuyện giữa hai chị em chứng tỏ nhà văn nắm rất vững tâm lí của từng nhân vật:
Cũng ngay đêm ấy, về tới nhà, trước khi ngủ, chị Chiến từ trong buồng nói với ra với Việt:
– Chú Năm nói mầy với tao đi kì này là ra chân trời mặt biển, xa nhà thì ráng học chúng học bạn, thù cha mẹ chưa trả mà bỏ về là chú chặt đầu.
Việt lăn kềnh ra ván, cười khì khì:
– Chị có bị chặt đầu thì chặt chớ chừng nào tôi mới bị.
– Tao đã thưa với chú Năm rồi. Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à.
– Chà, chị Chiến bữa nay nói i như má vậy ! Cũng ở trong buồng mà nói với ra, cũng nằm với thằng út em, ở trên cái giường đó. Việt nói:
– Chị biết vậy sao hồi nãy chị ngăn tôi? Người ta mười tám rồi mà nói chưa.
– Hồi đó má tính tuổi cho mầy chớ bộ tao tính ha?
Nhà day cửa ra sông, trong đêm vui náo nức này, đom đóm từ ngoài rặng bần cũng kéo vào đầy nhà. Chúng bay chớp chớp như dò trên nóc rồi sà xuống trước mặt Việt. Chị Chiến cũng không ngủ được, sắp tới đây biết bao nhiêu chuyện phải lo, ngay bây giờ cũng bao nhiêu chuyện phải nhớ. Cả chị cả em cùng nhớ đến má. Hình như má cũng đã về đâu đây. Má biến theo ánh đom đóm trên nóc nhà hay đang ngồi dựa vào mấy thúng lúa mà cầm nón quạt ? Đêm nay, dễ gì mả vắng mặt, má cũng phải về dòm ngó coi chị em Việt tính toán việc nhà làm sao chớ ?
Gây xúc động thật sự cho người đọc là cảnh sáng hôm sau, hai chị em làm cơm cúng má rồi khiêng bàn thờ má sang gởi bên nhà chú Năm : Chị Chiến… nhấc bổng một đầu bàn thờ má lên. Việt ghé vào một đầu. Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nước nhà độc lập con lại đưa má về. Việt khiêng trước. Chị Chiến khiêng bịch bịch phía sau. Nghe tiếng chân chị, Việt thấy thương chị lạ. Lần đầu tiên Việt mới thấy lòng mình rõ như thế. Còn mối thù thằng Mĩ thì có thể rờ thấy được, vì nó đang đè nặng ở trên vai.
Hai chị em khiêng má băng tắt qua dãy đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con đường hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác.
Đúng là bức tranh sinh động về nông thôn và đời sống tinh thần phong phú của người dân Nam Bộ : yêu gia đình, yêu đất nước, một lòng một dạ với cách mạng. Cái hay của Nguyễn Thi là tác giả thể hiện chủ nghĩa yêu nước và anh hùng cách mạng qua những câu chuyện rất giản dị, rất đời thường. Giản dị, chân chất, trong sáng như tính cách của những con người mà nhà văn gắn bó, yêu mến trong những năm tháng gay go, ác liệt của cuộc chiến tranh chống đế quốc Mĩ và bè lũ tay sai bán nước.
Những đứa con trong gia đình là truyện ngắn thành công về nhiều mặt. Điều hấp dẫn người đọc trước hết là ở cách kể chuyện tự nhiên, mộc mạc của tác giả rất phù hợp với việc thể hiện tính cách đặc trưng của con người Nam Bộ thật thà, chất phác. Thông qua nội dung của truyện, nhà văn đã làm nổi bật sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình và tình yêu nước, tình cách mạng ; giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Văn phong đậm đà chất Nam Bộ của tác giả cũng góp phần rất lớn tạo nên sức cuốn hút mạnh mẽ của tác phẩm. Nguyễn Thi xứng đáng với lời khen tặng là nhà văn của nông dân Nam Bộ.
Số 2: Chất nam bộ trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình
Nguyễn Đình Thi không phải là người gốc Nam Bộ nhưng xứng đáng với danh hiệu nhà văn của những người dân Nam Bộ. Thời chiến tranh chống đế quốc Mỹ ông đã thực sự gắn bó bằng cả tâm hồn mình với mảnh đất Nam Bộ, am hiểu sâu sắc mảnh đất này, từ con người đến cảnh vật, thói quen sinh hoạt, nhu cầu văn hóa, lời ăn tiếng nói hàng ngày.
Truyện ngắn “những đứa con trong gia đình” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông viết về đề tài chiến tranh. Bên cạnh những thành công nổi bật như nghệ thuật xây dựng tính cách, nghệ thuật trần thuật. Tác phẩm còn thể hiện cái tài của nhà văn khi khéo léo gửi gắm vào đó một màu sắc Nam Bộ mà ở đấy, người ta cũng thấy được những nét chung của cuộc chiến đấu chống giặc đau thương và oanh liệt. chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân Nam Bộ, vì thế nó tạo cho nhà văn những nét độc đáo riêng, một chỗ đứng riêng trong lòng cách mạng văn học vốn đã rất phong phú, những ngòi bút khác nhau nhưng cùng sử dụng một chất liệu.
Màu sắc Nam Bộ trong tác phẩm trước hết được thể hiện ở hệ thống các nhân vật với những nét tính cách đặc trưng. Các nhân vật của Nguyễn Đình Thi có tên tuổi và cá tính cụ thể. Song tính cách của họ được thể hiện trên mối quan hệ mật thiết giữa các thành viên, các thế hệ con cái trong gia đình mà họ thuộc về. Đó là gia đình Nam Bộ trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ bảo vệ dân tộc. Hai nhân vật Việt và Chiến được miêu tả có nhiều nét giống nhau về bản chất vì họ sinh ra và lớn lên trong gia đình Nam Bộ có truyền thống yêu nước và cách mạng: thương cha, thương mẹ, căm thù giặc sâu sắc, cùng một ý chí đánh giặc trả thù cho ba má, dũng cảm, gan góc, lập được nhiều chiến tích.
Chiến là đứa con gái không khác mẹ tí nào: gan góc, đã nói là làm, chăm chỉ, đảm đang, tháo vát và tiểu biểu cho những người thiếu nữ Nam Bộ lúc bấy giờ. Chiến ra trời với lời thề: “ nếu giặc còn thì tao mất, vậy à”. Việt là em trai của Chiến, là một chàng trai gan dạ, ra trận khi mới 17 tuổi, hồn nhiên, hiểu động và vô cùng thương chị nhưng hay tranh giành với chị, không sợ Mỹ nhưng lại sợ ma… yêu thương đồng đội, dũng cảm ngoan cường trong chiến đấu, dùng thù pháo diệt xe bọc thép của Mỹ. Viêt rất thương ba má, luôn nung nấu mối thù nhà, quyết đánh giặc để trả thù nhà, và ba má, cho quê hương.
Câu hò của chú Năm đã gửi gắm những gì tốt đẹp đối với Việt “khi thì biến thành cái áo vá quàng hoặc con sông dài cá lội của chú, khi thì Việt trở thành người của nghĩa quân Trương Định…”. hai chị em Việt và Chiến trở thành đại diện tiêu biểu cho những thanh niên Nam Bộ và dũng cảm, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ quê hương, để giữ trọn truyền thống của một gia đình cách mạng.
Nhắc tới tính cách của người Nam Bộ trong truyện ngắn “những đứa con trong gia đình” thì chúng ta không thể bỏ qua nhân vật chú Năm. Tuy là nhân vật phụ nhưng chú Năm có một tính cách Nam Bộ đậm đà. Ấn tượng với bạn đọc về nhân vật này là thứ ngôn ngữ cá tính mà nhân vật đã thể hiện. Một thứ ngôn ngữ mà chỉ cần nghe qua đã biết ngay là người Nam Bộ không thể nào lẫn được. Nhưng có lẽ phải đợi tới khi qua miệng của chú Năm thì thứ tiếng Nam Bộ “trong trong”, “thôn món” mới có dịp trở nên hấp dẫn.
Truyện kể chú Năm là người đã đi đây đi đó nhiều và cũng là người ham sông ham biển. Nhưng khi đọc tác phẩm này thì nhân vật không chỉ ham sông ham biển mà còn ham đạo nghĩa. Trong ông, ta vẫn thấy phảng phất tinh thần của Nguyễn Đình Chiểu ngày nào và điều đó được nhận ra qua lời nói của chú Năm: “chú Năm nói mày với tao đi kị này là ra đến chân trời mặt biển” đây là lời mà Chiến nhắc lại. còn chú Năm nói: “việc nhà nó thu được gọn thì việc nước mới được mở rộng,…” những câu nói như thế này rất đậm chất Nam Bộ, không phải chúng ta nghe thấy âm vang của một vùng sông nước Nam Bộ.
Đọc truyện sẽ thấy nhân vật này luôn hướng về truyền thống, đại diện cho truyền thống và lưu giữ truyền thống trong các câu hò và cuốn sổ. Đó là truyền thống của một gia đình có tinh thần cách mạng, những phẩm chất tốt đẹp của người Nam Bộ, toàn truyện thì chúng ta cũng chỉ thấy mỗi chú Năm là hay hò.
Chú hay kể “những sự tích về gia đình và cuối câu chuyện thế nào chú cũng hò lên mấ câu…” những câu nói về cuộc đời của chú và những chiến công trên mảnh đất này, nhưng nhà văn đã loại bỏ ngay trong đầu mỗi chúng ta những suy nghĩ, dù nhỏ, và người hay hò chắc là một người có tài năng nghệ thuật. trong bóng dáng của chú Năm không thấy phảng phất của Trương Chi “chú già rồi, điệu hò có thể đã đục và tức như gà gáy rồi”.Nhưng hay xem cái con người có giọng “đục và tức” đó hò thì mới thấy được sự nhiệt tình, nghiêm túc và hết mình như thế nào…
Những câu hò của chú hò về Việt không chỉ đơn thuần là những câu hò mà đó là ngọn nguồn, là hồn thiêng của cha ông đang nhập vào chú Năm. Người có công thành kính-luôn có ý thức lưu truyền cho con cháu những màu sắc Nam Bộ đặc trưng của quê hương.
Chú Năm giống như một thứ gia phả sống luôn giữ gìn những nếp sống giá đình và nét tính cách của một người con được sinh ra trên mảnh đất Nam Bộ. cuốn sổ mà chú viết giống như một thứ biên niên của gia đình. Điều thú vị là cuốn sổ này được viết ra từ một ngòi bút bình dân,..nhưng chưa có một cuôn giả phả nào lại ghi rõ ràng và rành mạch bọn lính chửi bác Mai một câu, ngày bà nội bị chúng đánh,..”. lời lẽ trong cuốn sổ của chú Năm giống như sự kể lể câu chuyện dài dòng và không cần thèm biết như thế nào là hòa nhã và trau chuốt, nhưng chính vì thế mà hành văn gọn gàng được.
Màu sắc Nam Bộ của truyện còn được thể hiện thông qua ngôn ngữ, giọng điệu tự sự, rắn rỏi, gân guốc, điềm tĩnh đến lạnh lùng của người viết với chất giọng phù hợp với tính cách của những con người Nam Bộ mạnh mẽ, bộc trực, thích thể hiện tình cảm bằng hành động hơn lời nói.
Những đoạn văn tường thuật hay mô tả những nỗi đau kinh khủng của con người hiện ra trước mắt chúng ta như những cuốn phim quay chậm. Tác giả đã cố gắng ghìm nén chủ quan của nhân vật và người viết, lược qua hết những thán từ, tính từ đi, tác giả đưa câu chuyện của mình kể vừa đạt đến mức khách quan cao độ, vừa đạt được vẻ đặc sắc, thu hút qua những chi tiết nói về người phụ nữ Nam Bộ mạnh mẽ, kiên cường. Điều đáng nói của tác phẩm là Nguyễn Đình Thi miêu tả những đứa con Nam Bộ, gửi gắm vào tác phẩm của mình màu sắc Nam Bộ đậm nét nhưng nhà văn muốn ta nghĩ đến không chỉ riêng nhân dân Nam Bộ mà cả dân tộc đang hào hùng chiến đấu bằng sức mạnh sinh ra từ nỗi đau thương.
Đọc tác phẩm của Nguyễn Đình Thi ta thấy được sự nồng nàn trong chính hơi thở, khô khác, ấm áp, mạnh mẽ của đất đai, nhân vật của ông vừa đặc sắc, tiêu biểu vừa giữ được những nét đẹp riêng của chính những con người Nam bộ từ tính cách, hành động đến suy nghĩ.
Số 3: Chất nam bộ trong bài Những đứa con trong gia đình
Nguyễn Đình Thi không phải người Nam Bộ, nhưng rất xứng đáng với danh hiệu “Nhà văn của những người nông dân Nam Bộ” thời chiến tranh chống đế quốc Mĩ. Bởi vì, ông thực sự gắn bó bằng cả tâm hồn mình với mảnh đất Nam Bộ, am hiểu sâu sắc mảnh đất này từ con người đến cảnh vật, thói quen sinh hoạt, nhu cầu văn hóa, lời ăn tiếng nói hằng ngày. Truyện ngắn ” Những đứa con trong gia đình” là một tác phẩm tiêu biểu của ông viết về đề tài chiến tranh.
Bên cạnh những thành công nổi bật như nghệ thuật xây dựng tính cách, nghệ thuật trần thuật, tác phẩm còn thể hiện cái tài của nhà văn khi ông khéo léo gửi gắm vào đó một màu sắc Nam Bộ đậm nét mà vẫn hướng người đọc đến cái đích chung là cuộc sống chiến đấu đau thương mà oanh liệt, là chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân. Vì thế, nó đã tạo cho nhà văn một dáng nét riêng, một thế đứng riêng trong dòng văn học cách mạng vốn đã rất phong phú những ngòi bút cùng khai thác một mảng chất liệu.
Tác phẩm ca khí thế ra trận và khí phách anh hùng của tuổi trẻ miền Nam trong thời chống Mĩ.
Màu sắc Nam Bộ của truyện trước hết được thể hiện ở hệ thống nhân vật với những nét tính cách đặc trưng. Các nhân vật của Nguyễn Thi có tên tuổi, cá tính cụ thể, song tính cách của họ được xây dựng trên mối quan hệ mật thiết giữa các thành viên, các thế hệ của gia đình họ thuộc về. Đó là một gia đình Nam Bộ trong chiến tranh chống đế quốc Mĩ bảo vệ dân tộc.
Hai nhân vật Việt và Chiến được miêu tả có nhiều nét giống nhau về bản chất vì họ sinh ra và lớn lên trong một gia đình Nam Bộ có truyền thống yêu ước và cách mạng : thương ba, thương má, căm thù giặc sâu sắc, cùng một ý chí bất khuất là phải đánh giặc trả thù cho ba má; dũng cảm, gan góc và lập được nhiều chiến công.
Chiến là đứa con gái không khác mẹ tí nào, cũng giống như cái tên của mình, cô : gan góc, đã nói là làm, chăm chỉ, đảm đang, tháo vát, tiêu biểu cho những người phụ nữ Nam Bộ thời chiến. Chiến ra trận với lời thề: ” Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à!”. Việt, em trai Chiến, là một chàng trai gan dạ, ra trận khi mới 17 tuổi. Hồn nhiên, hiếu động, rất thương chị nhưng hay tranh giành với chị, không sợ Mĩ mà lại sợ ma, một nét đáng yêu của chàng trai mới lớn…Rất yêu thương đồng đội, dũng cảm, ngoan cường trong chiến đấu, dùng thủ pháo diệt xe bọc thép của giặc. Việt rất thương ba má luôn nung nấu mối thù nhà, quyết đánh giặc để trả thù cho ba má, để giải phóng quê hương.
Câu hò của chú Năm gửi gắm biết bao tình cảm tốt đẹp cho Việt : ” khi thì Việt biến thành tấm áo vá quàng hoặc con sông dài cá lội của chú, khi thì Việt biến thành người nghĩa quân Trương Định, ngọn đèn biển Gò Công hoặc ngôi sao sáng ở Tháp Mười”. Hai chị em Chiến và Việt đã trở thành điển hình ưu tú đại diện cho những thanh niên Nam Bộ mạnh mẽ, anh dũng, sẵn sàng hi sinh để bảo vệ quê hương, để giữ trọn truyền thống một gia đình cách mạng.
Nhắc tới tính cách Nam Bộ trong truyện ngắn của Nguyễn Thi, chúng ta không thể bỏ qua nhân vật chú Năm. Tuy là một nhân vật phụ nhưng chú Năm có một tính cách Nam Bộ rất đậm đà. Ấn tượng về nhân vật này trước hết nằm ở thứ ngôn ngữ đầy cá tính mà nhân vật đã thể hiện. Một thứ ngôn ngữ chỉ cần nghe thoáng qua đã nhận ra ngay cái chất Nam Bộ không thể nào trộn lẫn. Nhưng có lẽ phải đợi đến khi qua miệng của chú Năm thì những từ Nam Bộ như “trọng trọng”, “thỏn mỏn” mới được dịp trở nên cực kì hấp dẫn.
Truyện kể rằng chú Năm là người “đi đây đi đó nhiều” và cũng “ham sông ham bến”. Nhưng đọc “Những đứa con trong gia đình”, ta thấy nhân vật không chỉ “ham sông ham bến “mà còn ham đạo nghĩa. Trong ông, ta vẫn thấy phảng phất cái tinh thần Nguyễn Đình Chiểu thuở xưa. Và điều đó được nhận ra vãn chủ yếu qua lời nói:” Việc nhà nó thu được gọn thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thất, đặng bề nước non”. Những câu nói như thế này đặc chất Nam bộ bởi đâu, nếu không phải ta nghe thấy âm vang của một vùng sông nước phía Nam?
Nguyễn Thi đã trao cho tính cách này một vai trò của một thứ gia phả sống. Đọc truyện ta sẽ thấy rõ nhân vật này luôn hướng về truyền thống, đại diện cho truyền thống, và lưu giữ truyền thống trong câu hò và cuốn sổ. Đó là một truyền thống tốt đẹp của những gia đình Nam Bộ trong chiến tranh khốc liệt. Toàn truyện, chỉ có chú Năm là người duy nhất hay hò. “Chú hay kể sự tích gia đình và cuối câu chuyện thế nào chú cũng hò lên mấy câu…những câu nói về cuộc đời cơ cực của chú và những chiến công của đất này“. Nhưng nhà văn muốn loại trừ trong ta mọi vấn vương, dù nhỏ, của cách hiểu rằng cái người hay hò này ít nhiều cũng là tài năng nghệ thuật. Trong chú Năm không có một chút bóng dáng nào của Trương Chi.
“Chú già rồi, giọng hò đã đục và tức như gà gáy” nhưng hãy xem con người có cái giọng “đục và tức” nọ mới hò hết mình, thật nghiêm trang, tha thiết làm sao! “Gân cổ chú nổi đỏ lên, tay chú đặt lên vai Việt, đôi mắt chú mở to, đọng nước, nhìn thẳng vào mắt Việt, đầu chú lắc lư, nhắn nhủ, làm như Việt chính là nơi cụ thể để chú gửi gắm những câu hò“… Thì ra, những tấm áo vá quàng, con sông dài cá lội, người nghĩa quân Trương Định, ngọn đèn biển Gò Công không đơn thuần là những câu ca réo rắt mà là ngọn nguồn, là hồn thiêng của cha ông đang nhập vào chú – người ca công thành kính – luôn có ý thức lưu truyền cho thế hệ cháu con những màu sắc Nam Bộ đặc trưng của quê hương.
Chú Năm giống như một thứ gia phả sống, luôn giữ gìn truyền thống gia đình bảo vệ những nét tính cách đặc trưng của một con người được sinh ra trên mảnh đất Nam Bộ. Cuốn sổ gia đình mà chú viết giống như một thứ biên niên sử của gia đình. Điều thú vị là cuốn sổ biên niên ấy từ một ngòi bút thực sự bình dân: “chữ viết lòng còng, lời văn mộc mạc”. Một cuốn sử hay một cuốn gia phả “chính thống” chắc sẽ không có những chi tiết thỏn mỏn kiểu: “thím Năm bị bắn bể xuồng khi đi rọc lá chuối”, “chết còn mặc cái quần mới, trong túi còn hai đồng bạc”…
Lời lẽ trong cuốn sổ của chú Năm có vẻ đúng là những lời tự sự dài dòng và cứ như không cần biết thế nào là thanh nhã và trau chuốt. Nhưng thử hãy tẩn mẩn và rông dài như thế xem nó có khó hơn hành văn gọn gàng đẽo gọt gấp mấy lần hay không? Và hãy thử bỏ những chữ ta thường nông nổi tưởng như thừa, tưởng như không đáng kể, đáng viết xem cuốn sổ ấy còn lại gì? Mất cái chất vụng về, thô mộc đó, chắc chắn chúng ta sẽ không nhận ra tính cách Nam Bộ mạnh mẽ, anh dũng, ngoan cường của những thành viên trong gia đình chú Năm, những con người đại diện cho nhân dân Nam Bộ ở thời chiến.
Màu Nam Bộ của truyện còn được thể hiện ở lối sử dụng ngôn từ. Giọng điệu tự sự, rắn giỏi, gân guốc, điền tĩnh đến lạnh lùng của người viết là một chất giọng đặc biệt phù hợp với tính cách của những con người Nam Bộ mạnh mẽ, bộc trực, thích thể hiện tình cảm bằng hành động hơn là lời nói. Nhiều đoạn văn miêu tả những nổi đau khủng khiếp lại hiện ra trước mắt chúng ta như những thước phim quay chậm lạnh lẽo đến rung người: “Một trái khác đã văng miếng trúng má lúc má về tới đầu xóm….
Má chết” hay: “Ba mày bị Tây nó chặt đầu, tao cứ đi theo cái thằng xách đầu mà đòi. Một tay tao bồng em mày, một tay tao cắp rổ…Mỗi lần nó bắn rùng rùng trên đầu, chị em bây lại níu chân tao“. Ghìm nén cảm xúc chủ quan của cả nhân vật lẫn người viết, lược qua hầu hết những tính từ và thán từ chỉ tình thái, tác giả đã để lại cho câu chuyện mình kể vừa đạt đến tính khách quan cao độ lại vừa mang một vẻ đặc sắc đầy thu hút trong những chi tiết nói về người phụ nữ Nam Bộ đầy mạnh mẽ, kiên cường.
Điều đáng nói của tác phẩm là ở chỗ, Nguyễn Thi miêu tả những con người ở Nam Bộ, gửi gắm vào tác phẩm của mình một màu sắc Nam Bộ đậm nét nhưng nhà văn muốn ta nghĩ đến không chỉ một gia đình Nam Bộ, không chỉ nhân dân Nam Bộ, không chỉ nhân dân Nam Bộ mà là cả một Tổ quốc hào hùng chiến đấu bằng sức mạnh sinh ra từ nỗi đau thương. Câu nói của chú Năm mãi ngân vang trong lòng mỗi người con đất Việt như một lời nhắc nhở sâu sắc: “Trăm sông đổ về một biển, con sông của gia đình ta cũng chảy về biển, mà biển thì rộng lắm, rộng bằng cả nước ta và ra ngoài cả nước ta“.
Đọc Nguyễn Thi, thấy tác phẩm của ông nồng nàn hơi thở thô phác, ấm áp và mãnh mẽ của nền đất phù sa, những nhân vật của ông cắm chắc vào đời sống, luôn luôn lăn lộn trong gian nguy, vất vả, da dẻ cứ đỏ au lên vì nắng gió, khẩu súng như lúc nào cũng ấm tay người, và quần áo vẫn đậm chất mồ hôi mặn mòi, khét cháy. Nhà văn đã đứng trên hai bàn chân đứng chắc vào đất, vào hiện thực. Cũng chính vì thế mà ta có cơ hội chiêm ngưỡng màu sắc Nam Bộ đậm đà trong các tác phẩm của ông.
Số 4: Chất nam bộ trong Những đứa con trong gia đình
Những đứa con trong gia đình được xem là một tác phẩm xuất sắt nhất của Nguyễn Thi, có thể nói truyện ngắn này không chỉ góp phần cổ vũ được tinh thần đấu tranh và ca ngợi vẻ đẹp về phẩm chất của toàn dân tộc mà còn thể hiện được màu sắc riêng Nam Bộ xuyên suốt cả tác phẩm. Điều đáng nói hơn đó là chỉ có những người dân Nam Bộ mới có những tính cách riêng như thế này.
Thứ nhất chúng ta có thể thấy được màu sắc Nam Bộ được thể hiện ngay cả ở trong ngôn ngữ của truyện.
Nguyễn Đình Thi được mệnh danh là nhà văn của người dân Nam Bộ và đúng là ông rất xứng với cái tên gọi như vậy,ông đã mang tới cho chúng ta một màu sắc Nam Bộ hấp dẫn. Như chúng ta đã thấy thì ngôn ngữ trong truyện ông viết đều là ngôn ngữ của người Nam Bộ, tác giả đã rất khéo léo khi dùng hàng loạt từ ngữ của địa phương, đó chính là cách xưng hô nhân vật ở trong truyện. Cách gọi xung hô của Việt và Chiến không như ở ngoài Bắc gọi là cha mẹ hay u thầy mà lại gọi là ba má, Việt gọi chiến là Chị Hai còn Chiến gọi Việt là em út. Điều đó còn thể hiện sự khác biệt giữa các vùng miền, họ đặt tên mọi người trong nhà thứ tự theo số đếm. Chính vì thế còn có tên gọi là chị hai và chú Năm. Những tên gọi đó cho thấy được sự thân thương mộc mạc xuất phát từ tình yêu thương của mọi người trong Gia đình. Đây là nét văn hóa rất riêng của người dân Nam Bộ.
Thứ hai là màu sắc Nam Bộ còn được thể hiện cả nội dung của tác phẩm. Đó là cuộc kháng chiến chống giặc Mỹ Miền Nam. Nhưng đây không phải là cuộc kháng chiến của riêng người dân Miền Nam mà còn là của cả nước thế nhưng người Miền Nam vẫn giữ một vai trò chủ chốt, và miền Bắc là hậu phương chủ chốt hỗ trợ về lương thực thực phẩm, sức người. Chính vì thế cho nên màu sắc Nam Bộ là cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Thứ ba màu sắc Nam Bộ còn được thể hiện ở trong tính cách của Việt và Chiến. Tính cách đó đại diện cho phẩm chất và tính cách của con người Nam Bộ.
Phẩm chất đầu tiên đó thể hiện ở truyền thống của gia đình, có lòng yêu nước sâu sắc và căm thù giặc. Từ những người lớn cho tới trẻ con đều một lòng căm thù giặc, tiêu biểu đó là gia đình Việt và Chiến, họ đã chịu những mất mát đau thương do chiến tranh gây ra, họ mất đi những người thân yêu trong gia đình, chính vì thế cho nên họ căm thù bọn giặc quyết tâm đi đánh giặc để trả thù cho ba má. Ông nội của Việt bị bắn chết, bà nội thì bị lính huyện đánh đập, ba Việt thì bị chúng chặt đầu còn má thì trúng pháo của địch mà chết. Chính sự đau thương đó, sự mất mát đó lại thể hiện lên rõ tấm lòng yêu nước của gia đình Việt nói riêng và người dân Nam Bộ nói chung.
Má Việt là một người phụ nữ hay làm và không hề sợ những đe dọa của bọn giặc khi dò đường để liên lạc giúp người chiến sĩ cộng sản. Việt và Chiến cũng dũng cảm như vậy, Chiến là một cô gái có ngoại hình giống má và trưởng thành so với tuổi. Khi má mình mất đi thì Chiến vững vàng thể hiện được mình là người chi cả ở trong gia đình, mọi việc Chiến đều tự mình sắp xếp, hợp lí tới nỗi Việt tưởng rằng những việc này đã được má dặn dò trước khi mất. Chú Năm phải khen ngợi vì sự gọn gàng đó
Còn Việt là một chàng trai mười tám chỉ kém chị mình một tuổi nhưng tính cách Việt trẻ con hơn nhiều, thế nhưng lại một mực đòi đi đánh giặc để trả thù cho bố mẹ. Sau này ở chiến trường còn lập được nhiều chiến công lớn. Tuy là như vậy nhưng Việt cũng có những nét trẻ con riêng như là không muốn những anh em đồng chí tới cướp mất đi chị mình..
Phẩm chất đó còn được thể hiện được ở tính cách của con người Miền Nam, điều đó được thể hiện ở việc cứ khăng khăng đòi đi đánh trận của hai chị em, Chiến là chị nên muốn đăng kí đi trước vì sợ em mình không chịu được những gian khó và nguy hiểm ở trên chiến trường. Thế nhưng Việt lại không nghe mà một lòng có ý chí muốn trả thù cho ba má. Khi gọi tên tòng quân ai muốn đăng kí thì Việt đứng dậy đầu tiên và qua đó chúng ta có thể thấy được ý chí sôi sục lớn như thế nào ở trong lòng Việt. Chiến nhất định can ngăn em mình cho nó năm sau đi nhưng may có chú Nưm giải quyết và cho cả hai cùng đi. Qua đó chúng ta có thể thấy được rằng chị em chiến chính là đại diện cho tính cách của người dân Nam Bộ.
Phẩm chất tiết theo được thể hiện trong những lần Việt ngất đi tỉnh lại ở trong rừng, là một anh lính trẻ tuổi nhưng lại có ý chí dũng cảm quên mình. Anh dám xông pha đánh hạ một xe bọc thép của địch, khi bị thương nằm trong rừng sâu anh vẫn nhớ về những kỉ niệm của gia đình, từ những lần đi bắt ếch, rồi chiếc ná thun …Ngay cả khi cái chết đến cận kề bên cạnh thì cậu vẫn không thể quên được gia đình và quê hương của mình.
Tóm lại, qua đây chúng ta có thể công nhận Nguyễn Thi là một nhà văn rất xứng với danh hiệu là nhà văn của người Nam Bộ. Qua truyện ngắn này thì chúng ta thấy rõ được màu sắc Nam Bộ ở trong truyện, nổi bật nhất đó là những phẩm chất đáng quý của họ. Đó là lòng yêu nước thương dân, là lòng căm thù giặc sâu sắc và có tính cách thẳng thắn thật thà. Đó còn là sự chiến đấu bất khuất không bao giờ có thể lùi bước được. Đó chính là truyền thống tốt đẹp của người dân Nam Bộ, giống như gia đình truyền thống của chị em Chiến Và Việt vậy.
Số 5: Chất nam bộ trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình
Truyện “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi là khúc tráng ca của tuổi trẻ miền Nam anh hùng thời đánh Mĩ. Một trong những nét đặc sắc về nghệ thuật là Nguyễn Thi đã tạo nên màu sắc Nam Bộ, một dấu ấn tuyệt đẹp mà độc giả dễ dàng nhận thấy.
Màu sắc Nam Bộ biểu hiện rõ nhất là ở cảnh vật được miêu tả, ở sự việc được nói đến, ở tính cách và ngôn ngữ nhân vật được khắc hoạ (má Tư Năng, chú Năm, chị Chiến, Việt,…)
Cảnh tượng chiến trường ở nơi nào, ở thời nào chẳng giống nhau, nhưng dưới ngòi bút của Nguyễn Thi, chiến trường sau tiếng bom rền đạn réo lại có nét riêng, rất Nam Bộ. Giữa đồng không mông quạnh “một sự vắng từ trên trời lao xuống…”, “tiếng dế gáy u u cao vút mãi lên” giữa đêm sâu thăm thẳm. Chính giữa không gian ấy, người chiến sĩ bị thương nặng, lạc đơn vị mới cảm thấy rõ nhất mình đang trở về kỉ niệm tuổi thơ, mình đang sống giữa quê hương (một nơi trên vùng đồng bằng Nam Bộ): “Bóng đêm vắng lặng và lạnh lẽo bao trùm lấy Việt, kéo theo đến cả con ma cụt đầu vẫn ngồi trên cây xoài mồ côi và thằng chỏng thụt lưỡi hay nhảy nhót trong những đêm mưa ngoài vòm sông, cái mà Việt vẫn nghe các chị nói hồi ở nhà, Việt nằm thở dốc…“.
Ngôi nhà má Tư Năng cũng như hàng ngàn hàng vạn mái nhà của bà con khắp vùng Hậu Giang, Tiền Giang, Bạc Liêu, Bến Tre… ở cạnh các vàm, các kênh, bao trùm bởi màu xanh của rặng bần, của khóm đước, mà người Bắc rất dễ nhận ra: “Nhà day ra cửa sông, trong đêm vui náo nức này, đom đóm từ ngoài rặng bần cũng kéo vào đầy nhà. Chúng bay chớp chớp như dò trên nóc rồi xà xuống mặt Việt“.
Màu sắc Nam Bộ được thể hiện ở những vật dụng, ở cái gia tài của má Tư Năng để lại. Đó là “năm công ruộng hồi trước mấy chú cấp cho ba là “hai công mía để dành làm đám giỗ ba má”, là những thứ làm ăn của nhà nông nghèo khó, lam lũ: nồi, lu, chén, đĩa, cuốc, vá, đèn soi mà chị em Việt sẽ gửi lại chú Năm, trước khi đi đánh giặc.
Cảnh đêm tòng quân của tuổi trẻ vùng đồng bằng Nam Bộ vui như ngày hội, bà con cô bác cả xã kéo đến, “đèn sáng rực”, hai chị em Chiến và Việt tranh giành nhau, làm cho anh cán bộ “đã cầm viết rồi lại đặt xuống”, chú Năm phải “nheo mắt nhìn” đứng ra phân xử: “Hai đứa cháu tôi nó một lòng theo Đảng như vậy, tôi cũng mừng. Vậy xin trên cứ ghi tên cả hai.Việc lớn ta tính theo việc lớn còn việc thỏn mọn trong nhà tôi thu xếp khắc xong“. Đó là tấm lòng, là ý nghĩ, là cách nói chất phác của bà con cô bác nơi miệt vườn vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Cảnh hổn chiến giữa ta và giặc, cảnh tấn công như vũ bão của quân ta, qua sự lắng nghe, sự cảm nhận của Việt vừa hồi tỉnh sau cơn mê cũng mang nét rất riêng của Nam Bộ thời đánh Mĩ: “Việt ngóc dậy. Rõ ràng không phải tiếng pháo lảng của giặc. Đó là tiếng nổ quen thuộc, gom vào một chỗ, lớn nhỏ không đều, chen vào đó là những dây súng nổ vô hồi vô tận. Súng lớn và súng nhỏ quyện vào nhau như tiếng mõ và tiếng trống đình đánh dậy trời dậy đất hồi Đồng khởi“.
Màu sắc Nam Bộ được thể hiện rõ nhất ở tính cách và ngôn ngữ của các nhân vật như má Tư Năng, chú Năm của Chiến, Việt.
Hình ảnh má Tư Năng dẫn đàn con đi đòi đầu ba, hình ảnh má Tư Năng hiên ngang, thách thức: “Vợ Tư Năng đây!” khi đứng trước mũi súng và lời hăm dọa của lũ giặc: “Vợ Tư Năng đâu?“. Bọn lính bắn vọt qua đầu má, má đưa hai bàn tay to bản phủ lên đầu đàn con đang nép dưới chân. Má chèo xuồng, mà đi làm thuê, mà đi đấu tranh chính trị, má coi thường cái chết, vì má tin một cách mộc mạc, giản dị rằng “người chết có cái vui của người chết, nếu không, người ta sanh con ra làm gì?“. Hình ảnh má Tư Năng làm ta nhớ đến câu nói: “Còn cái lai quần cũng đánh” của chị út Tịch trong “Người mẹ cầm súng“.
Cái cuốn sổ ghi bao việc “thỏn mỏn” trong gia đình bằng thứ chữ “lòng còng”. Chuyện thím Năm, ông nội, bác Hai, tía của Việt… bị giặc giết như thế nào, các chiến tích của ông nội, của thằng Hai, của chị em Việt, chú đều ghi rõ. Cuốn sổ ấy là truyền thống cách mạng của gia đình má Tư Năng, cũng là của hàng vạn gia đình nông dân Nam Bộ trong suốt ba mươi năm trời đánh Pháp, đánh Mỹ.
Nguyễn Thi có tài sử dụng một số chi tiết nghệ thuật bắt nguồn từ hiện thực cuộc sống, nâng lên tầm khái quát, tô đậm màu sắc Nam Bộ. Tiếng hò của chú Năm là một chi tiết nghệ thuật đặc sắc, độc đáo của Nguyễn Thi tạo dựng nên. Giọng hò của chú Năm “đục và tức như gà gáy”. Đã nhiều lần chú cất giọng hò. Trước bữa cúng má Tư Năng, chị em Việt Chiến sắp lên đường ra trận, chú Năm cất giọng hò: “Câu hò nổi lên giữa ban ngày, bắt đầu cất lên như một hiệu lệnh dưới ánh nắng chói chang, rồi kéo dài, từng tiếng một vỡ ra, nhắn nhủ, tha thiết, cuối cùng ngắt lại như một lời thề dữ dội“.
Chị Chiến giống má như đúc. Chiến cũng có hai bắp tay tròn vo sạm đỏ màu cháy nắng như má. Tiếng “cóc”, tiếng “nghen” tiếng “ừ”, tiếng chân bước “bịch bịch” của Chiến có khác nào má, “in như má vậy”. Bàn việc thu xếp nhà cửa trước khi đi đánh giặc, nghe em nói, Chiến “hứ một cái “cóc” rồi trở mình. May mà chị không bẻ tay rồi đập vào bắp vế than mỏi” như má. Chiến đảm đang, sớm biết lo liệu, thường nhường nhịn em, chú Năm đã hết lời ca ngợi: “Không! Việc nhà nó thu được gọn thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thế, nặng bề nước non“. Chiến có tư thế hiên ngang, quyết liệt như các o du kích vườn dừa Bến Tre: “Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à!”.
Việt là hình ảnh đẹp nhất, in đậm màu sắc Nam Bộ nhất trong truyện “Những đứa con trong gia đình“. Nụ cười “lỏn lẻn”, hai gò má “căng mướt như da trái vú sữa”, cái ná thun của tuổi thơ vẫn mang theo khi đi bộ đội, Việt rất giống ba, mỗi lần nghe tiếng ná thun của Việt, má lại nói: “Đó, lại giống cái thằng cha nó rồi!“. Việt hồn nhiên, trong sáng: hay tranh giành với chị, nhưng lại “giấu chị như giấu của riêng” trước đồng đội. Dũng cảm trong chiến đấu, không sợ giặc nhưng lại sợ “thằng chỏng thụt lưỡi”, “con ma cụt đầu”,… Mới hai tuổi quân đã lập công tiêu diệt một xe bọc thép Mỹ; bị trọng thương, lạc đơn vị, nằm giữa chiến trường, tuy chỉ còn một viên đạn đã lên nòng, Việt “vẫn sẵn sàng nổ súng”. “Trên trời có mày, dưới đất có mày, cả khu rừng này còn có mình tao.
Mày có bắn tao thì tao cũng bắn được mày“… Hình ảnh Việt theo má lên tới quận “đòi đầu ba”, hình ảnh Việt trong đêm tòng quân, trong cảnh cùng chị gái khiêng bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm đã làm ta nhớ mãi, nhớ đứa con trai má Tư Năng, nhớ một chàng trai mới lớn vùng miệt vườn đồng bằng sông Cửu Long thời chống Mĩ. Việt là hình bóng của quê hương; Việt là hiện thân trong câu hò của chú Năm: “… khi thì Việt biến thành tấm áo vá quàng hoặc con sông dài cá lội của chú, khi thì Việt biến thành người nghĩa quân Trương Định, ngọn đèn biển Gò Công, hoặc ngôi sao sáng ở Tháp Mười“.
Thời chống Mĩ, tuổi trẻ cả nước ta nung nấu một lời thề: “Ra đi chỉ một lời thề – Chưa giết hết giặc chưa về quê hương“. Việt và chị gái khi khiêng bàn thờ má đi gửi cũng đinh ninh một lời thề: “Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nào nước nhà độc lập, con lại đưa má về“.
“Những đứa con trong gia đình” đã kết tinh nghệ thuật của ngòi bút Nguyễn Thi. Nghệ thuật kể chuyện, dựng cảnh, tạo hình, chọn chi tiết điển hình, phân tích tâm lí nhân vật, cá biệt hoá ngôn ngữ nhân vật,… tất cả đều mang màu sắc và hương vị Nam Bộ. Màu sắc Nam Bộ tạo nên hồn cốt phong cách ngôn ngữ nghệ thuật của Nguyền Thi trong “Người mẹ cầm súng” và “Những đứa con trong gia đình”.
Sự thành công đó đã khẳng định vị thế được tôn vinh của Nguyễn Thi là “nhà văn của người nông dân Nam Bộ thời chống Mĩ”.
Tổng kết
Trên đây là tổng hợp đầy đủ Top 5 mẫu chất nam bộ trong bài Những đứa con trong gia đình chi tiết nhất đến các bạn học sinh chuẩn bị cho các kì thi. Top 10 Tìm Kiếm hy vọng đã mang đến bài viết bổ ích, giúp cũng cố kiến thức cho các bạn học sinh lớp 12.
